Eimreiðin - 01.01.1897, Side 79

79
manna, er færir sje unr að semja ýms af þeim ritum, sem lofað er, svo að í
nokkru lagi sje. Erfitt hyggjum vjer og að stundum verði að finna þá, sem geta
búið til sumar af íslenzku myndunum. En þessir menn fæðast kannske, úr því
að ritsafnið er komið á fót og þarf á þeim að halda.
• Fyrsta bindi af ritsafni þessu er þegar komið út, og heitir: ÞYRNAR,
nokkur kvæði, eptir porstein Erlingsson. Er því ekki að neita, að þar er vel á
stað riðið. Reyndar er samkvæmni í rjettritun og prófarkalestur þar nauðaófull-
kominn, en að öðru leyti er frágangurinn hinn bezti, og mynd höfundarins, sem
fylgir kvæðunum, rnjög góð. Að því er kvæðin sjálf snertir, þá er óþarfi að
fjölyrða um þau, því bæði þekkja lesendur vorir sum þeirra af eigin reynd og
svo hefur skáldskap Þorsteins verið lýst áður í riti voru (EIMR. I, 121—125).
Var þar tekið ífam, að Þorstein mætti hiklaust setja efstan hinna yngri skálda,
og staðfestir þetta kvæðasafn þann dóm fyllilega, því þar er hvert kvæðið öðru
betra, og ekkert, er vatnsbragð sje að. Teljum vjer vafasamt, hvort nokkurn
tíma hefur komið út á íslenzku kvæðasafn með meiri skáldsnilli spjaldanna á
milli, og er þá mikið sagt. Auðvitað eru í safninu margir hvassir þyrnar,. sem
hljóta að særa margan trúaðan mann. En þetta getur með engu móti rýrt skdld-
legl gildi kvæðanna, því skáldlistin sjálf er ekki bundin við neina trú. Það er
ekki minni skáldleg íþrótt fólgin í því, að skapa þyrna, sem svo eru hvassir og
sárir, að þá logblæðir, sem ætlað er að stinga sig á þeim, heldur en að skapa
ilmandi litfagrar rósir, sem skemmt geti vitum náungans. Annað mál er það,
hvort er affarasælla, til þess að öðlast vinsældir og viðurkenning. Þeir, sem
dirfast að neita hinum miður kristilegu kvæðum Þorsteins um skáldlegt gildi,
hljóta annaðhvort að vera blindir af trúarofsa, eða þeim er ekki ljóst, hvað skáld-
skapur er. G. V.
ENSK-ÍSLENZK ORÐABÓK. Eptir G. T. Zoega. Rvík 1896. Bók þessi
kemur í góðar þarfir og er líka svo úr garði gerð, að hún er bæði höf. og kostn-
aðarmanni hennar (Sigurði Kristjdnssyni) til sóma. Til þess að bókin yrði ekki
allt of dýr, hefur höf. gert sjer far um að gera hana svo stutta, sem framast
mátti verða, og er þá ætíð úr vöndu að ráða, hverju skuli sleppa og hvað taka.
En í þessu efhi virðist höf. hafa verið mjög heppinn í vali sínu, og hyggjum
vjer, að fátt vanti, sem með sanngirni verður heimtað að finnist í slíkri bók, sem
þessi er. Stórmikill kostur er það og, að framburður hinna ensku orða er allsstaðar
sýndur milli sviga, og fáum vjer ekki betur sjeð, en að hann sje yfirleitt svo
nákvæmlega og rjett táknaður, sem kostur er á að gera á prenti. Þó hefði
stundum mátt hafa framburðartáknanina enn skýrari. Þannig teljum vjer vafa-
samt, hvort mörgum Islendingi muni ekki hætta við að lesa t. d. enska orðið
»full«, sem sagt er að frambera eigi fúll, eins og íslenzka lýsingarorðið »fúll«,
þótt lítilsháttar og hálfógreinileg athugasemd um I-hljóðið standi í skýringargrein
framan við bókina. Að vorri hyggju hefði heppilegra verið að tákna framburð-
inn á þessu orði með fúl-l, því það mundi enginn hafa misskilið. Hinar íslenzku
þýðingar virðast yfir höfuð góðar og sumir nýgervingar mjög heppilegir (t. d.
deggbjörg—Tgaiter«). Þó mætti hjer að ýmsu finna, ef við væri leitað. Þannig
furðar oss á, að sjá t. d. »ordeal« þýtt með gubsdómur (d. gudsdom), en alveg
gengið firam hjá gullaldarorðinu skírsla, sem táknar nákvæmlega hið sama. Kyn-
legt er og að sjá ekki lundir nefnt við þýðinguna á nsirloinc, og eins finnst
oss, að opt hefði mátt nota gömul gullaldarorð, þar sem það er látið ógert. Þannig
hefði mátt þýða »able< og »accomplished« með gjörvilegur og »ability« og