Eimreiðin - 01.09.1908, Side 15

175
um; setur X fyr'r aftan nafn þess manns, sem hann kýs. Fyrir
landritara kýs hann landvarnarmann, fyrir skrifstofustjóra 3 land-
varnarmenn og 1 þjóbræðismann; (honum hefur hann bætt við á
listann sjálfur, hefur ekki viljað neinn, sem á listanum var); fyrir
yfirdómara 2 landvarnarmenn, 2 þjóðræðismenn og 1 óháðan;
fyrir fjórðungsdómara landvarnarmann; fyrir sýsluskattheimtumann,
heimastjórnarmann; fyrir þingmenn landvarnarmann og óháðan;
fyrir lögreglustjóra landvarnarmann.
Kosningaraðferð þessi er mjög óbrotin, svo ekki er ofvaxið
hverjum kjósanda með venjulegri alþýðumentun að skilja hana; og
hún er réttlát, því hver kjósandi getur greitt hverjum einasta
manni, sem hann hefur rétt til að kjósa og vill kjósa, fult
atkvæði.
Eg get búist við, að þjóðin vildi innan skamms kjósa fleiri
af þjónum sínum, en þá, sem tilnefndir eru á kjörseðlinum, t. d.
landlækni, landsverkfræðing, kenslumálastjóra, og þegar tímar líða,
járnbrautaeftirlitsmann; en þó þessir menn séu fyrst um sinn skip-
aðir með þeim hætti, sem áður er bent á um starfsmenn, þá má
æfinlega, þegar þjóðin vill, 'bæta þeim við á kjörseðilinn, og kjósa
þá. Ein stétt embættismanna er á Islandi launið af landsjóði,
sem ekki er til í öðrum löndum, launuð af samskonar fé, og það
er læknastéttin. Ekki býst ég við, að það fengi góðan byr
að taka af þeim landsjóðslaunin, og láta þá eiga sig, eins og
annarstaðar er gert, t. d. í allri Ameríku. Laun þessara manna
úr landsjóði eru of há, vegna þess, að þeir fá sæmilega aukaborgun
fyrir hvert einasta verk, sem þeir gjöra, og hverja einustu ferð,
sem þeir fara. Læknarnir eru þarfir embættismenn, ef þeir eru
sæmilega vel lærðir, skylduræknir og samvizkusamir og því skal
eigi farið fram á, að laun þeirra séu læklcuð að þessu sinni; en
ganga má að því vísu, að það verði gjört, áður en langt um líður,
og þau jafnvel afnumin með öllu, þegar landið er orðið álíka
þéttbýlt, og önnur lönd, sem enga lækna hafa launaða af landsfé.
Undir þessu nýja stjórnarfyrirkomulagi ætti hvert læknishérað
að kjósa sinn lækni og velja úr öllum umsækendunum, líkt og
nú er með presta. Ef læknishéraði líkaði illa við lækninn sinn,
þætti hann vanrækja embættið og gefa sig ofmikið að öðrum
málum, t. d. pólitík, eða þá, að á hann sannaðist, að hann væri
ekki sæmilega vel að sér í list sinni, (læknislistinni), þá ætti það
að geta sett hann frá embætti með meirihluta atkvæðisbærra