Eimreiðin - 01.05.1912, Page 24

ÍOO
Svo hefir gömul
úr garði búa
móðir viljað mjög;
heill far þú, Hoppe!
hjá oss skal
nafn þitt niðjum gefið.
Líttu mót vestri
yfir ljósum tind
Snæfells stjörnu blika!
Það er orðstír þinn,
hvers aðalskin
bíður betri daga.
Hann oss lýsir,
meðan land byggist,
en ef það í sjó sígur,
himinvængjað
man ið helga ljós
til hærri heima fljúga.
II. UM TÓMAS SÆMUNDSSON.
(Dagbókarbrot).
8. janúar 1844. Ég hefi ekki haft mikla trú á, að séra Tómas
hafi nokkurntíma verið sérlegur smekkmaður á skáldskap, þó ég vissi,
hann hafði frá öndverðu hreina og vakandi tilfinning fyrir öllu góðu.
En ég sé nú, að ég hefi ekki þekt hann rétt í því efni. Hann hefir
þar, eins og víða annarstaðar, stokkið fram úr mér, þó hann, ef til
vill, hafi ekki haft betra vit á þessháttar. En það var svo um hann í
öllu; ekki eldri maður og ekki með dýpra lærdómi hefði hann ekki
getað á svo mörgum stöðurn rykt sér út yfir takmörk almennrar þekk-
ingar, ef hann hefði ekki verið það, sem menn kalla »genít\ hann
sá oft í augnabliki. þó hann gæti þá í stað ekki sannað það, margt,
sem við jafnaldrar hans erum nú búnir að ná með langsamlegri eftir-
grenslun, og margt, sem bíður seinni tíma, áður en það verður eign
mannlegrar þekkingar. Ég hefi, til dæmis, hálfbrosandi leyft, að þetta
orðtak mætti standa fyrir framan ritgjörð hans um bókmentir íslendinga:
»Látum oss ei sem gyltur grúfa,«
og þó sé ég nú allvel, að einmitt þetta erindi1 * er kjarninn úr öllum
skáldskap og úr allri athöfn Eggerts Ólafssonar, mesta mannsins, sem
ég held að Island hafi átt á seinni öldum. 3 , r c
1 Úr Búnaðarbálki Eggerts Ólafssonar (Kvæði E. Ó., Khöfn 1832, bls. 4.9).
Erindið hljcðar alt svo:
Látum oss ei sem gyltur grúfa, umhyggjulausar fylla sig;
gæta þær aldrei neitt á svig, en upp á tréð þær ekki sjá,
akarn við rætur eikar stúfa akarnið hvaðan kemur frá.
En Jónas hefir mismint þetta, því að það er önnur vísa úr Búnaðarbálki
(»Lcr sudda drunga daufir andar«), sem höfð er að einkunnarorðum framan við
bókmentaritgerð séra Tómasar.
* Hvílík stoð og aðhald Tómas hefir verið samverkamönnum sínum við Fjölni,
má glögt sjá af kafla úr bréfi frá Jónasi til Konráðs, dags. Akureyri 4. okt. 1839:
. ,.»Voruð þið vitlausir, að senda ekki Fjölni núna með Hertu í seinna sinni?
Eða var hann ekki búinn og á hverju stóð þá? Við erum orðnir til spotts og að-
hláturs fyrir framkvæmdarsemina, eins og maklegt er, og það, sem mér fellur verst,