Eimreiðin - 01.05.1912, Page 78

54
líka átt að standa »bernska« og við bandy-legged »kiðfættur« (sbr. ísl,-
e. orðab höf ). Við þýðinguna á bastard liefði mátt bæta shornungur,
hrísungur«, á dairymaid »deigja«, á gamble (gambler) »dufla« (»duflari«),
á goshawk »gáshaukur«, á helm (tiller) »hjálmunvölur«, á hippodrome
»paðreimur«, á jcremiad »har,magrátur« (sbr. »Harmagrátur Jeremías-
ar«), á sallow »sölur« og á yeast »jastur«. Misskilningi getur það vald-
ið að þýða napkin með »þurka«, því það orð er í íslenzku alþýðu-
máli haft 1 sömu merkingu og »handklæði« (towel). Réttara væri »borð-
þerra« eða »pentudúkur« (= ísl.-e. orðab. höf.). Bæði pit og stall er
þýtt með jgólfið (í leikhúsi)«, en það er of ónákvæmt; pit ætti að
þýða með »bakgólf, bakbekkir, bakrými«, en stall(s) með »framgólf,
frambekkir, framrými« (í leikhúsi).
Við nokkur orð vantar sumar merkingar, sem eru svo almennar,
að full þörf hefði verið á að tilfæra þær. l’annig þýðir bargain líka
»kjörkaup«, by-law »reglugjörð«, cresce?it »bogadregin húsaröð«, dread-
nought »bryndreki« (herskip), plank »atriði í stefnuskrá, stefna«, par-
terre »bakgólf, bakbekkir« (= pit), tande?n >tvímenningsreiðhjól«. En
allar þessar merkingar hinna tilfærðu orða vantar í bókina.
Eins og gefur að skilja er góður prófarkalestur á orðabókum mjög
áríðandi. Til hans hefir og auðsjáanlega verið vandað í útgáfu þessarar
bókar, enda er þar nauðalítið um prentvillur. f’ó koma þær fyrir, og
höfum vér t. d. rekið oss á þessar: líksurbarfrœhi f. líkskurðarfræði
(bls. 17), buslness f. business, celerity þýtt með seljurót f. hraði, skrib-
iökul f. skriðjökull (194), rúbin f. rúbínn (317), heimisfastur f. heim-
ilisfastur (127), tengingi f. teningi (66).
Segja má, að sumt af því, sem hér hefir verið til tínt, sé harla
smámunalegt, og um sumt, t. d um notkun orða úr fornmálinu í þýð-
ingunum, geta verið skiftar skoðanir. Þetta skulum vér og fyllilega játa,
enda hefir þetta ekki verið tilfært til þess, að kasta rýrð á bókina,
heldur aðeins til leiðbeiningar. Vér gætum alveg eins tilfært langar run-
ur, og þær svo margfalt lengri, af góðum og snjöllum þýðingum, jafn-
vel þar sem þýðingin hefir verið talsverðum erfiðleikum bundin. Sýna
þær, að höf. hefir verið býsna fundvís á heppileg samsvarandi íslenzk
orð, og oft tekist laglega með nýyrði (t. d. skylight = þiljuljóri, sober
= drykkvar, solvent = gjaldfær o. s. frv.). Og þó sum nýyrði séu nú
aftur hálfgerðir vandræðagripir, þá efumst vér um, að öðrum hefði
öllu betur tekist að jafnaði, ef þeir hefðu átt að standa í sporum höf.
við samninguna.
Bæði höfundurinn og kostnaðarmaðurinn (Sig. Kristjánsson) hafa
með útgáfu bókar þessarar unnið tvent í einu: sér sóma og þjóðinni
gagn- V q
íslenzk hringsjá.
ÍSLENZK.I HERSHÖFÐINGINN. Einmitt um sama leyti og Eimr. XVIII, i
kom út (þegar heftið var fullprentað), flutti blaðið »Politiken« nýja grein frá »stjórn-