Eimreiðin - 01.01.1916, Page 30

3°
því fáfræðin var svo mikil. Þvi' fór sem fór, er Jón á Eiði fór eitt
sinn inn í Stykkishólm. Eiði stendur við Kolgrafarfjörð, svo þaðan
er miklum mun styttra en frá Grundarfirði. Því frá Eiði þarf eigi að
fara svo nefndar Bollaleiðir. Þegar Jón fór í þetta sinn inn í Stykk-
ishólm, beiddu bræður mínir hann að kaupa fyrir sig nokkur bréf af
eldspýtum. |’ær voru þá ekki seldar í stokkum, heldur í bréfum, og
mátti kveikja á þeim hvar sem var. Jón gerði það, og skal síðar frá
sagt, hvað þeir gerðu við þær.
Þessi Jón á Eiði var ómissandi maður í sveitinni. Því fyrst og
fremsí var hann smiður á flestan málm, og úrsmiður var hann líka.
Gerði hann oft við fínustu »ankergangs«-gullúr, en hafði þó hvergi
lært, og aldrei í neinn skóla gengið. Hann gerði og við katla og
könnur, potta og pönnur. Hann smíðaði og kertapípur og marga
fagra smíðisgripi úr járni, og beizlisstengur úr hvaða málmi sem var,
og var snild. Hvers manns hugljúfi var hann, þótt lífskjörin hans
gengju skrykkjótt. Aldrei æðraðist hann, hve mikið sem að honum '
barst af smíðisgripum. Og þóyvarð þessi litli, en þrautseigi, maður
að sinna búi sínu, gæta, að ekki flæddi féð o. s. frv. Hann átti
mörg börn, og átti jafnan í vök að verjast með að hafa nóg fyrir
sig og sína. Allir komu til hans, að biðja hann fyrir pinkla og pjása,
þegar hann fór inn í Stykkishðlm; og allra bæn gerði Jón.
Hinar fyr nefndu eldspýtur, sem bræður mínir beiddu Jón á Eiði
að kaupa fyrir sig, komu til okkar í einu rökkrinu, og vissi enginn,
að þær væru til, nema við systkinin. Nú fóru þeir að kveikja á
spýtunum. Ég man, hvað Imba varð hrædd og Halla gamla. Við
heyrðum þær hvísla hvora að annarri: »Er þetta hrævareldur? O-
nei, það er fylgja einhvers, sem kemur í kvöld, eða að reglulegur
draugur er á ferð, og þetta augun.« Má nærri geta, að kátum pilt-
um væri skemt með þessu. í’etta gerðu þeir í þrjú kvöld; en þá
varð pabbi var við hræðslu stúlknanna og sögur um, að draugagang-
ur væri svo mikill, að þær sæju þetta og ýmsar forynjur bæði nótt
og dag. Svo sögðum við honum upp alla söguna, og fengum óþökk
fyrir. Hann sýndi stúlkunum eldspýturnar, og lét þær kveikja á þeim
sjálfar. Þá urðu þær hræddar, en það fór brátt af þeim. Svona fór
ætíð fyrir okkur, ef við ætluðum að hafa gaman af fávísi annarra,
því þá kom pabbi í veg fyrir það. Mamma var ekki eins mikið á móti
því, en við áttum að segja fólkinu rétt frá seinna.
Nú dettur mér í hug hún Stína »rauða«, er var sú eina, sem
mamma gat ekki gert að manni. Hún var sögð umskiftingur.
Huldufólk lætur sem sé kerlingar og karla inn í bæina í mannheimi,
en tekur ungbörn í staðinn. Þessi Stína var ómynd í öllu, en þó
ekki neitt frámunalega vitlaus. Hún gat lært vísur og langar þulur,
en ekki bænir. Ef henni var sagt, að hún væri huldukona, sagði
hún já, hún myndi vel eftir því, að kona leiddi hana út um dyr.
Og svo bætti hún við: »Ekki er von, að ég geti lært af maddöm-
unni hérna, fyrst þetta er satt. Nei, hún Kata gamla er nú móður-
myndin mín, sú hin sama, sem hrapaði niður af hjallanum á Kirkju-
felli.« Fór þá fólkið alt að hlæja að Stínu, en hún sagði því að
þegja, því nú kæmi hún mamma. Aldrei talaði hún átakanlega