Dagblaðið Vísir - DV - 22.02.1983, Blaðsíða 4

4
DV. ÞRIÐJUDAGUR 22. FEBRUAR1983.
Hvað segja þingmenn um
niðurstöður kannananna?
Skoðanakannanir eru orðnar fastur þáttur í
mannlífi Vesturlandabúa. Þeir sem að þeim
standa þykjast fá með þeim hug kjósenda til
þeirra mála sem þeir eru spurðir um. Oftast er
spurt um eitthvað á stjóramálasviðinu, fylgi við
stjórnmálaflokka, stjórnir eða ákveðnar
pólitiskar aðgerðir og ákvarðanir. Það má svo
sem spyrja um hvað sem er.
Fjölmargar aðferðir eru til að gera skoðana-
kannanir en reynt er að láta þær spegla sem
réttust viöhorf. Aldrei verða allir spurðir. DV
hefur nú nýverið birt skoðanakannanir um fylgi
við stjórnmálaflokkana, rikisstjórnina og
bráðabirgðalögin. Af því tilefni var rætt við
fjóra þingmenn sem segja álit sitt á þessum
skoðanakönnunum og skoðanakönnunum
yfirieitt.
-JBH.
Ölafur Ragnar telur skoðanakannanir
sýna tilfcoe igingar meðal kjósenda.
ÓlafurRagnar
Grfmsson:
Útkoma
Alþýðubanda-
lagsins
viðunandi
„Þær gefa ákveðnar vísbendingar og
sýna meginstrauma og tilhneigingar
meðalkjósenda,” sagðiOlafur Ragnar
Grímsson um skoðanakannanirnar
sem hafa birst að undanfömu. „Um
þessa könnun Helgarpóstsins er þaö þó
að segja að hún er ekki marktæk hvað
Framsóknarflokkinn snertir vegna
þess aö þeir útiloka sveitirnar.”
Olafur Ragnar taldi niðurstöður
þessara kannana nú sýna að fylgi
Sjálfstæðisflokksins fari minnkandi.
„Alþýðubandalagið kemur viðunandi
út,” sagði hann hins vegar. „Þetta er
að vísu ekki mikill styrkur en góður
styrkur í byrjun kosningabaráttu og
sýnir okkur að kjördæmin sem við
þurfum að leggja áherslu á eru
Reykjavík, Reykjanes og Norðurland
eystra.
— Ætti að vera eitthvert formlegt
eftirlit með skoðanakönnunum?
Olafur Ragnar taldi eölilegt að þeim
aöilum sem framkvæma skoðana-
kannanir til birtingar ætti að bera
skylda til að afhenda gögn til
ákveðinnar fræðistofnunar sem gæti
skoriö úr um hvort vísindalega og rétt
væri staöiö að vali á úrtaki og úr-
vinnslu. Einn stór galli hefði til dæmis
verið á þessum skoðanakönnunum,
sagði Olafur Ragnar. Settar hafi verið
fram ályktanir byggðar á forsendum
sem væru ekki til staöar. Til dæmis
væri hæpið að birta tölur fyrir öll kjör-
dæmin 8 og draga ályktun af því, eins
og gert var í Helgarpóstinum. Svar-
endafjöldinn hafi hvergi nærri verið
nægjanlegur til aðdraga ályktun. JBH
Magnús H. Magnússon:
Mikill fjöldi
fólks tekur
ekki afstöðu
„Almennt talað held ég að þær hafi
mikið gildi,” sagði Magnús H.
Magnússon. „Kannski er athyglisverð-
ast viö þessar kannanir nú að gíf urlega
Magnús H. telur skoðanakannanir
hafa mikið gildi.
mikill fjöldi fólks tekur ekki afstööu
eöa vill ekki svara. Þetta rýrir gildiö
töluvert mikið en sýnir að visu stööuna
eins og er.
— Hvað telur þú að úrtak þurfi að
vera stórt?
„Það dregur verulega úr áreiðan-
leikanum eftir því sem úrtakið er
minna.
Helgarpóstskönnunin er að því Ieyti
betri að úrtakið er stærra en það háir
henni að hún nær ekki til sveitahrepp-
anna. Framsókn tapar á því fyrst og
fremst.”
Magnús sagði að auðvitaö væri hægt
aö hafa mismunandi hátt á með val
úrtaks. Eölilegt væri að hafa svo og
svo marga sjómenn, fjölda úr vissum
aldurshópum og svo framvegis. Síðan
myndi tölva velja úr. Meginatriöiö
væri aö búa til einhverja reglu sem
væri viðurkennd af öllum.
— En hver eru áhrifin af skoðana-
könnunum?
„Kannanirnar hafa geysimikil
skoðanamyndandi áhrif. Þær lyfta
undir þá sem koma vel út, sér í lagi ný
framboð. Urslitin nú sýna líka losið á
öllum hlutum og óánægjuna sem er í
dag. En það er mikið gagn í skoöana-
könnunum fyrir alla. Þó þyrftu að vera
einhverjar reglur sem allir telja hinar
réttustu. Við gætum vafalaust lært
mikið af þeim þjóðum sem hafa ára-
tuga reynslu af þessu.”
-JBH.
Stefán Valgeirsson:
Margir svara
útíhött
„Eg held aö þær hafi takmarkaö
gildi,” sagði Stefán Valgeirsson. „Þó
sýna úrslitin nú að ótrúlega stór hluti
þjóðarinnar vill ekki svara.
Ég tel líka aö margir svari út í hött.
Margir hafa sagt mér að þeir telji að
það sé ekki unnið þannig að þessu að
þeir telji kannanirnar marktækar. ”
Stefán sagöist annars draga sínar
ályktanir af niöurstööunum: , JSjálf-
stæðisflokkurinn hefur haldið mjög illa
á sínum málum í vetur og kemur það
greinilega fram í þessum skoöana-
könnunum. Og kannski einnig tregöa
Alþýðubandalagsins að taka á efna-
hagsmálunum.”
— Á að vera opinbert eftirlit með
skoðanakönnunum yfirleitt?
,,Ég tel að það þyrfti að setja
ákveðinn ramma, þannig að þeir sem
spurðir eru telji aö skoðanakannanirn-
ar hafi þýðingu. Þeir myndu þannig
Stefán Valgeirsson telur skoðanakann-
anir hafa takmarkað gildi.
svara eins og þeim finnst. Einnig
þyrfti úrtakiö að vera miklu stærra.”
— Hvernig ætti að velja þetta úrtak?
,,Ég er ekki dómbær um þaö. Hitt er
alveg greinilegt að fleiri og fleiri hafa
ekki trú á þessu. Máliö er hvemig hægt
er að fá j ák væð viöbrögð almennings.
— Hafa kannanirnar áhrif á fólk og
þáhvemig?
„Þær hafa haft áhrif á undanförnum
ámm. Viss hópur manna hefur ekki
það mótaðar skoöanir aö þeir fylgja
straumnum. Hins vegar tel ég hættuna
minni nú vegna þess hvað margir
svaraekki.”
— Finnst þér að ætti að banna birt-
ingu skoðanakönnunar ákveðinn daga-
fjölda fyrir kjördag?
„Það er alltaf erfitt með þessi bönn.
Hins vegar getur verið spuming hvað
eigiaðleyfa þetta nálægtkosningum.”
JBH
Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði
Réttur sauðkindar æðri rétti mannsins
Þá hefur Búnaöarþing verið sett
með pompi og prakt. Ekki er að
heyra á fréttum þaðan, að nú ári til
samdráttar í sauðfjárræktinni, enda
útlit fyrir að á árinu verði ekki farið
fram úr tilskildum útflutningsupp-
bótum. Jafnframt er talið Ijóst að
ekki megi landbúnaður við meiri
samdrætti fyrr en nýjar búgreinar
hafa komið í gagnið. Við munum því
búa við óbreytt ástand í land-
búnaðarmálum þetta árið og þau
næstu ef að líkum lætur. Talað hefur
verið með fullum rétti um offram-
leiðslu i landbúnaði á liðnum árum.
Atkvæðavægi segir þar til sín, enda
hafa litlar eða engar leiðréttingar
fengist. Nú á að breyta atkvæða-
væginu og má vera að í kjölfariö
komi minni skattheimta vegna út-
flutningsbóta og annarra skreytilist-
ar í afurðasölumálum.
Einhvern tíma var sagt, að á
Búnaðarþingi sætu jafnan þeir, sem
ekki hefðu náð á Alþingi í pólitískum
vangaveltum sinum. Bændahöfðingj-
ar og spekingar í landbúnaði hafa
löngum setið þessi þing, og þeim er
yfirleitt gerð góð skil i fjölmiðlum.
Hefur þaö kannski ýtt undir þá
skoðun að þar sætu eins konar
biðkandidatar Alþingis. En einnig
má geta sér þess til að áherslan, sem
lögð er á Búnaðarþing, spegli með
vissum hætti yfirburði dreifbýlis í
vægi atkvæða. Það er ljóst að á
Búnaðarþingi hafa setiö fulltrúar
þeirra, sem hafa upp í fimmfaldan
atkvæðisrétt við þá sem búa í þétt-
býli, og því ekki óeðlilegt að pundið í
sauðkindinni hafi stundum orðið
dýrt.
Búnaðarþing er í eðU sínu þing
stéttarsamtaka en ekki þjóðmála-
þing. Tillögur þaðan hafa engu að
síður átt greiðari gang inn í saU
Alþingis en tUlögur annarra og viða-
meiri stéttarsamtaka. Styrkur
þingsins byggir á þeirri órofa
samstöðu, sem stjómmálaflokk-
arnir, nema Alþýðuflokkurinn, hafa
myndað um sauökindina. Það er ekki
einasta, að okkur skattborgurum
rikisins sé uppálagt að greiða með
henni tU útlendinga, þ.e. gefa útlend-
ingum aö borða, heldur skulum við
jafnframt vera lægra settir en
sauðkindin samkvæmt lögum. Mun
það algjört einsdæmi meðal þróaðra
þjóða, að þegninn sé lægra settur
samkvæmt lögum en sláturfénaður
ldhdbúnaðar.
Hér er átt við þá reglu að hafa
sauðfé eftirUtsIaust á þjóðvegum
landsins, en veita því samkvæmt
lögum forgangsrétt í umferðinni. í
næstu nágrannalöndum okkar, eins
og Noregi, er eiganda skylt að sjá
svo tU að fénaður hans sé ekki á reiki
um þjóðvegina. Þetta þýðlr að þar í
landi eru settar f járheldar girðingar
meðfram vegum. Vilji hins vegar svo
til að kind verði engu að síður fyrir
bU, skal eigandi hennar bera tjónið.
Hér þykir slíkt ósvlnna. Hér vafrar
sauðfé um þjóðveglna aUt sumarið,
en verði kmd fyrir bU, sem kemur
því miður fyrir, þá skal bæta eiganda
hennar tjónið. Þessi réttur
sauðkindarinnar þýðir einfaldlega,
að eigendur hafa engan áhuga á að
gera girðingar meðfram vegum
skepnuheldar.
Nú situr Búnaðarþing að störfum.
Skattgreiðendur kvarta eðUIega
undan því að þurfa að greiða út-
flutningsbætur á kindakjöt, í stað
þess að verðjafna meðlaginu með of-
framleiðslunni. Út yfir tekur þó, að
árið 1983 skuli sauðkindin vera
rétthærri en vegfarendur á þjóðveg-
um landsins. ÞingfuUtrúar ættu að
sjá aumur á vegfarendum og sam-
þykkja að sauðkindur á þjóðvegum
skuli framvegis vera réttlaiisar. Slík
samþykkt þætti sanngjörn af okkur
himun, sem verðum að greiða fyrir
offramleiðsluna, en einnig greiða
fyrir skaða á sauðfé þar sem sauðfé
á ekki aö vera. En að likindum þarf
ekki að búast við svo smávægUegri
sanngirni. Á Alþingi, sem af sumum
er litið á sem systurstofnun Búnaðar-
þings, hefur heldur ekki þótt henta
að setja manninn ofar sauðkindinni
úti á þjóðvegum. Þar er föndrað við
minni mál varðandi umferðina.
Kannski verður eina ráðið að afnema
eignarrétt á landi til að bændur
skilji, að fleiri eiga rétt til umsvUa
en þeir á þjóðbrautum. Svarthöfði.