Dagblaðið Vísir - DV - 22.02.1983, Side 12

12
DV. ÞRIÐJUDAGUR 22. FEBRUAR1983.
útgáfufólag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON.og ELLERT B.SCHRAAA.
Aðstoðarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON.
fRitstjóm: SÍÐUMÚLA12—14. SÍMI84611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla,áskriftir,smáauglýsingar,skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI27022.
Sími ritstjómar: 86611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12. Prentun:
ÁRVAKUR HF„ SKEIFUNNI19.
Áskriftarverð á mánuði 150 kr. Verð í lausasölu 12 kr. Heigarblað 15 kr.
Fátæktin knýrdyra
Samkvæmt neyslukönnun Hagstofunnar og útreikning-
mn á skattframtölum 176 f jölskyldna í landinu eru meöal-
tekjur hvers heimilis 32—35 þúsund krónur. Sighvatur
Björgvinsson alþingismaöur hefur fjallaö um þessa út-
reikninga í fjölmiðlum og bendir á, aö ef hópnum er skipt
upp, þá komi í ljós, að hæsti þriðjungur þessa hóps er meö
47 þúsund króna meðaltekjur en lægsti þriðjungurinn með
18 þúsund króna mánaðarlaun.
Ljóst er af þessari neyslukönnun, aö launþegar hafa
meiri tekjur en launaflokkar segja til um, og kemur
reyndar engum á óvart.
Hins vegar er óraunhæft að einblína á framtaldar tekj-
ur. Þær segja ekki alla söguna. Utgjöld eru mismunandi
eftir fjölskyldustærð og aðstöðu og skattar eru misháir.
Eini sanngjarni mælikvarðinn á ráðstöfunarfé fólks er að
líta á þá krónutölu, sem fólk hefur milli handanna, eftir
að skattar eru greiddir. Þá kemur í ljós, að venjulegar
launatekjur, hversu háar sem þær eru á pappírnum, duga
skammt gagnvart 26 þús. króna framfærslukostnaði vísi-
töluf j ölskyldunnar.
Þessar vangaveltur breyta heldur ekki þeirri stað-
reynd, að þúsundir manna hafa lifibrauð af lágum laun-
um, sem eru á bilinu 9 til 12 þúsund krónur á mánuði. Þau
laun eru algeng hjá opinberum starfsmönnum,
verslunarfólki, verkamönnum og öðrum láglaunahópum.
Hjá þessu fólki knýr fátæktin dyra. Þaö hefur rétt til
hnífs og skeiðar. Sérhver röskun í útgjöldum, fatakaup
handa börnum, viðgerð á íbúð, ferming, húsgagnakaup
eöa hvaðeina, sem venjuleg fjölskylda verður að kosta
umfram nauðsynlegustu framfærslu, setur fjármál
heimilisins úr skorðum. Svo ekki sé talaö um háar af-
borganir, vaxtakostnaö, leigugjald eða bílakostnaö.
Upplýsingar um meðaltekjur á bilinu 30 til 40 þúsund
krónur segja manni aðeins, að launabil er mikið hér á
landi, og leysir engan vanda fyrir þá sem lægst hafa laun-
in.
Hvorki verkalýðsfélögum né stjórnvöldum hefur tekist
að rétta hlut láglaunafólksins. Ööru nær. Veröbólgan
hefur magnast og eyðir upp á örskammri stundu
hverri þeirri launahækkun sem fæst á grunnkaupi eða
verðbótum.
Verðbótakerfið vinnur beinlínis gegn þessu fólki. Þegar
verðbætur hækka um 10%, fær launþegi með 10 þús.
króna laun eitt þúsund krónur til viðbótar, en sá meö 30
þús. króna launin þrjú þúsund króna hækkun.
Þetta kerfi vilja verkalýðsleiðtogarnir verja fram í
rauðan dauðann, bítandi sig fast í þá bábilju, að sjálfvirk
vísitöluskrúfa sé einhver vöm fyrir launafólkið í landinu.
Vera má, að það sé mikilvægast að forða okkur frá at-
vinnuleysi. En ömurleg er sú lífsbarátta sem rekur fólk á
fætur fyrir allar aldir, gengur til vinnu sinnar daglangt,
og jafnvel fram á kvöld, nurlar saman mjólkurpeningum,
til þess eins að hokra fram að næstu mánaðamótum, í
þeirri von að útgjöldin verði eilítið minni í þeim
mánuðinum.
Sjóndeildarhringurinn takmarkast af sjónvarpsskerm-
inum og sálarkvöl fátæktarinnar verður að angist og
armæðu allrar fjölskyldunnar.
Þetta er stærsta þjóðarböl samtímans.
Kjördæmamál, Norðurlandaráð og stjórnarskrár-
breytingar eru hjóm eitt í samanburði við daglegt amstur
hins almenna borgara við að láta enda nást saman.
Frumskylda stjórnvalda á hverjum tíma er sú, að
þjóöfélagsþegnarnir búi við mannsæmandi lífskjör en
ekki sult og seyru. ebs
Eftir einkar milt veöur, meö volgu
regni, gekk helgin í garð á suðvestur-
horninu meö vægu f rosti og sól.
Alheiðskírt var í Reykjavík. Yfir-
leitt er nú frost ekki talið áreiðan-
legur vorboði eða dæmi um þaö aö
sumarið sé í nánd. En þegar maður
fær sveran sólstaf inn um gluggann
sinn eins og planka sem rekinn hefur
verið í gegnum herbergið þá veit
maður að fleira er að hækka í þessu
landi en rafmagnið hjá álverinu og
skreiðin sem geymd er í Seðla-
bankanum. Sólin er líka að hækka á
tslandi.
Og fleiri hafa tekiö eftir því að
daginn er tekið aö lengja og Islend-
ingar eru mikið upp á sól því Vest-
firðingar minnast þess nú með við-
eigandi köffum að sólin er komin í
bæinn. Þetta er fallegur siður.
Ég held að ég fari rétt með það að
það muni einkum vera Vestfirðing-
ar sem drekka sólarkaffi því vetrar-
sólin er of veikburða til þess að klifra
yfir öll þessi bröttu f jöll og kemst því
ekki svo vikum skiptir ofan í firðina
djúpu. Nær aldimmt er því í þessum
dölum. En þarna býr atkvæðamikið
fólk, í fleiri skilningi en einum. Eink-
um eru það þó fjöllin sem vega þungt
í þeim grjótrétti sem notaður er í
landinu til þess aö reikna þingsæti.
Hinu er svo ekki að leyna aö Vest-
firðingar sækja dýpra en flestir aðrir
menn. Og þótt þeir sætu svo til einir
að hákarlalegum, ásamt Stranda-
mönnum, þá sigla þeir ekki einir á
svörtum skipum til alþingis. Aðrir
landsfjóröungar fá líka aö kjósa út á
grjót, meöan við á mölinni fyrir
sunnan verðum að láta okkur nægja
einn fimmta úr atkvæði, eða svo, þótt
rauða millistéttin hafi nú boðist til
þess að reikna þingmenn flokkanna i
rafmagnstölvum. Og manni skilst að
þegar þessir 220 volta þingmenn
reikningstölvunnar eru komnir á
þing þá viti tölvan það áfram ein,
hvernig kosningarnar raunverulega
fóru. Má því segja að enn sé skyn-
samlegra fyrir fólkið að kjósa upp á
grjót. Þar liggur ranglætið og
réttlætið þó fyrir þegar atkvæðin
hafa veriðtalin.
Mest var rætt um vísitölufrum-
varpið og um skoðanakönnun DV um
þessa helgi og einnig um skoöana-
könnun Alþýðuflokksins í Helgar-
póstinum. Er það greinilegt aö
stjómmálaflokkar koma mun betur
út úr skoöanakönnum sem þeir halda
sjálfir en þeim sem menn úti í bæ eru
að gjöra. En hvað um það, margir
flokkar verða nú að leita að hinum
eftirlýstu kjósendum sínum sem nú
fara huldu höfði eins og sakamenn.
Það sem mest kemur nefnilega á
óvart, er hversu margir kjósendur
eru nú óákveðnir og neita að svara.
Þetta er þeim mun merkilegra því
það að vera óákveðinn og að tvísöga
hefur til þessa verið listgrein Fram-
sóknarflokksins og ríkisstjórnarinn-
ar. Og þá sér í lagi iðnaðarráðu-
neytisins sem alltaf verður í gæfu-
leysi sínu að treysta á soöninguna og
húsmæðumar til að borga rafmagn
þrátt fyrir miklar vitranir um
hækkanir í hafi og einhliöa
rafmagnsmæla.
Kjallarinn
lónas Guðmundsson
Já, það er margt sem bendir til
þess aö kosningabaráttan sé hafin og
er vísitöiumálið besta sönnunin um
það. Alþýöubandalagið er nú mjög á
móti nýju vísitölufrumvarpi sem þó
er að mestu leyti samið af sama
höfundi og þeim félaga sem ritaði
metsölubókina, Láglaunabætumar,
sem út kom fyrir jólin og er væntan-
leg í 2. útgáfu innan skamms.
(Höfundur er aðstoðamaður fjár-
málaráðherra).
Það eru skiptar skoðanir um það í
landinu, hvort það sé yfirleitt rétt að
hafa vísitölu. Margir telja að samn-
ingar séu betri. Hitt er undarlegra,
þegar menn vilja halda dauðahaldi í
vísitölu sem mælir ekki neysluven jur
þjóðarinnar, heldur þá daga þegar
hrossahraun og spaðket voru helsti
munaöur þjóöarinnar, ásamt gadda-
vír.
Sem dæmi um þetta, þá munu
vera þúsund tonn af lambakjöti í
vísitölunni sem aldrei em borðuð.
Þetta þykjastkjöt er svo greitt niður
af ríkissjóöi með ærnum kostnaði, til
að hindra launahækkanir. Og lömbin
á Eyvindarstaöaheiöinni hækka
samstundis í verði ef bensínið hækk-
ar.
Forstjóri Alþýðusambandsins
benti réttilega á þetta í sjónvarpinu,
nýverið, og ef marka má útganginn á
sjónvarpsfötunum forstjórans, eru
kjör almennings nú með bágara
móti. Það er auðséð.
Eg hygg að almenningur sé þó ekki
andvígur aö ný vísitala sé fundin.
Vísitala er mælir nauðsynjar al-
mennings, fremur en munað rauöu
millistéttarinnar.
Frostið hélst á sunnudag en sólin
var dauf í dálkinn því að skýjaflotinn
varkominníland.
Á Suðurláglendinu eru mikil og
fögur svell, er prýða frosinn barm
fjallkonunnar og hafið við suður-
ströndina stundi þungan. Vertíðar-
bátar voru ekki á sjó því ekki er leng-
ur róöið um helgar. Fyrirvinnur
þjóðarinnar voru sumsé í landi eöa
hin gleymda stétt.
Gleymda, því fjölmiðlar segja
naumast lengur frá öðrum fiski en
skreiðinni í Seðlabankanum og af
jukkfiski sem seldur er í veitinga-
húsakeðjur vestur í Bandaríkjunum,
að ógleymdri konunni í Morgunblað-
inu sem ræður því hver borðar
íslenskan fisk í útlöndum; þessi sem
hræöir þingið.
Maöur, sem sker úr netum á Eyrar-
bakka sagöi mér að vetrarvertíðin
hefði gengið fremur illa til þessa.
Fyrst voru það ógæftirnar en svo tók
við fiskleysið.
Þjóöartekjur munu því dragast
saman á þessu ári, eins og í fyrra,
þrátt fyrir mikil verkefni í félags-
fræði og öörum höfuðatvinnuvegum
þjóðarinnar.
Bátarnir voru í höfn í faðmi
kyrrðarinnar en einu línuspilin sem
nú snúast í þessum landshluta eru
skiðalyfturnar en þar er ávallt hvítt
fyrir neðan hvítt, eins og sagt er á
sjónum, þegar fiskur er á hverjum
króki.
Maðurinn sem var aö skera úr
netunum var auðheyrilega svart-
sýnn. Og hann, eins og við hin, hafði
meiri áhyggjur af þjóðinni en jöfnuði
milli stjómmálaflokkanna því lík-
lega veit hann að aöeins einn banki í
þessu landi getur orðið gjaldþrota en
það er Selvogsbanki. Hann vinnur
þar —einsog við.
Jónas Guðmundsson.