Dagblaðið Vísir - DV - 01.03.1983, Blaðsíða 12

12
~ ; , , f
^ DAGBLAÐIO-VlblK
Útgáfufélag: FRJÁL5 FJÖLMIÐLUN HÍr.
Stjómarformaflur og útgáfusfjóri; SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóriogútgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSONpg ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoðarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P.STEINSSON.
Ritstjóm: SÍÐUMÚLA12—14. SI'MI 84611. Auglýsingar: SlOUMÚLA 33. SÍMI27022.
Afgreiösla,áskriftir, smáauglýsingar,skrifslofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI27022.
Sími ritstjómar: 86611.
Setning,umbrot, mynda-ogplötugerö: HILMIR HF.,SÍÐUMÚLA 12. Prentun:
ÁRVAKUR HF., SKEIFUNNI19.
Áskriftarverðá mánuði 180 kr. Verð í lausasölu 15 kr. Helgarblað 18 kr.
Launin loga á veröbólgubálinu
Launþegar fá 14,7% hækkun á launum sínum í dag.
Þetta eru veröbætur, sem sagt er að eigi að bæta upp
hækkun á framfærslukostnaði vísitölufjölskyldunnar síð-
ustu þrjá mánuðina.
Einhver saklaus launþegi kann að gleðjast yfir fleiri
krónum í launaumslaginu og telja það kjarabót. Flestir
vita þó betur.
Verðbætur á laun eru skammgóður vermir í þeirri
verðhækkunarskriðu sem á eftir fylgir. Öll launatengd
þjónusta mun hækka samstundis. Innlend framleiðsla
sömuleiðis, vegna hækkunar launakostnaðar. Gengið
mun síga jafnt og þétt og hækka verö á innfluttri vöru.
Þjónustugjöld, neysluvöruverð, afnotagjöld, öll almenn
útgjöld hins daglega reksturs munu éta upp 14,7% verð-
bótahækkun og áður en við erum komin í heilan hring,
stöndum við enn snauðari frammi fyrir æpandi verðbólgu
og einskisverðum krónum.
Þessari vísitölu- og verðbótavitleysu er viðhaldið með
þeim rökum, aö veriö sé að vernda kjörin. Þaö er blekk-
ing hin mesta.
Fyrir það fyrsta er byggt á framfærsluviðmiðun, sem
sniðin er að lífsháttum og neysluþörfum fyrir rúmum
fimmtán árum. Hún er löngu úrelt.
I öðru lagi er stöðugt verið að svindla á þessari við-
miöun, með því að greiða niður búvörur í skamman tíma
og sneiða hjá útgjaldaliðum, sem alla jafna eru þungir á
metunum hjá hverri fjölskyldu. I þriðja lagi er kerfið í því
fólgið að greiða sömu prósentu á öll laun. Það þýðir í
reynd, að launþeginn með 10 þúsund krónur í mánaðar-
laun fær 1470 krónur í auknum verðbótum, meðan maður-
inn með 30 þúsund krónurnar fær 4400 krónur í hækkun.
Meö öðrum orðum, mismunurinn eykst, misréttið dafnar
í skjóli veröbótanna.
Auðvitað er affarasælast aö afnema núverandi vísitölu-
kerfi með öllu eöa kippa því úr sambandi um einhvern
tíma. Bæði vegna þess, að það er ranglátt í sjálfu sér, og
ekki síður vegna þess, að kerfið kyndir undir verðbólgu,
og er þannig orsök mestu kjaraskerðingarinnar.
Af einhverjum óskiljanlegum ástæðum hafa verkalýös-
foringjar á íslandi kosið að einblína á vísitöluna og verð-
bæturnar sem nauðvörn fyrir launþega. Eflaust er það
réttlætanlegt undir venjulegum og eðlilegum kringum-
stæðum. En þegar bæði kerfið er ranglátt og verðbólgan
æðir áfram í skjóli þess, er verkalýðnum lítill greiði
geröur með svo blindri íhaldssemi.
Forsætisráðherra hefur lagt fram á alþingi frumvarp
um breytingar á vísitölukerfinu. I aðalatriðum felur
frumvarpið í sér nýjan grundvöll framfærsluvísitölunn-
ar.
Ennfremur að taka upp sérstakan orkufrádrátt og af-
nema áhrif óbeinna skatta. Loks er gert ráð fyrir að út-
reikningstímabilið lengist úr þrem mánuðum í f jóra.
Frumvarp þetta er flutt í framhaldi af viljayfirlýsingu
ríkisstjórnarinnar um breytingar í þessa átt og ennfrem-
ur í þeim anda sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur áður lýst
sig hlynntan.
Engu aö síður er helst að skilja að alþingi muni heykj-
ast á því, að fylgja frumvarpinu eftir. Alþýðubandalagið
hefur runnið á rassinn og ætlar sér að bera þá hræsni á
borð, að með andstöðu sinni gegn frumvarpinu, sé verið
að gæta hagsmuna verkalýðsins.
Forkólfar verkalýðshreyfingarinnar fara hamförum
gegn frumvarpinu og hræða alþingi til undanláts.
Allt bendir til að vitleysan og verðbólgan muni enn
einu sinni hrósa sigri.
DV. ÞRIÐJUDAGUR1. MARS1983.
Tjáningarfrelsið
sé virt
Hvað er frelsi? Heimskulegaspurt
í Lýðveldinu Islandi árið 1983. Eru
Islendingar ekki frjálsasta þjóö í
heimi?
Alla vega keppast stjómmála-
mennirnir við það að telja fólkinu trú
umaðsvosé.
En þegar betur er að gáð virðist
ekki unnt að segja þessu til stað-
festingar, þvímiður:
Sannleikurinn mun gjöra yður
frjálsan. Staðreyndin —
sannleikurinn er sá, að flestallir
islenskir stjómmálamenn stunda
kappsamlega þá iöju dag eftir dag að
gera fólkið ófrjálst. Þessi gjörð birt-
ist í ýmsum myndum.
Skal það tíundaö nokkuð nánar.
Hér em í dag auk okkar áhuga-
fólks um aukið frelsi á öllum sviðum
athafna og mannlegra samskipta á
tslandi fulltrúar stjórnmála-
flokkanna. Þeir eiga að birta okkur
afstöðu þessara flokka til frelsisins,
þ.e. til afnáms einkaréttar ríkisút-
varpsins í rekstri hljóðvarps og
sjónvarps. — Það eitt, að slíkt skuli
nauðsynlegt, segir meiri sögu en orð
fá lýst.
Er ekki verið að fjalla um stjórnar-
skrá Islands á Alþingi Islendinga um
þessarmundir?
Stendur ekki í því plaggi eins og
núgildandi stjómarskrá aö á Islandi
skuli ríkja fullt tjáningarfrelsi eða
er, ef til vill hugsunin sú, að fullt
tjáningarfrelsi skuli aðeins vera
Kjallarinn
GuðmundurH.
Garðarsson
Árið 1983, tæplega 40 árum eftir
stofnun lýðveldisins Islands, á að
brjóta niður frelsi manna til að hag-
nýta sér eitt aðal tjáningartæki nú-
tímans — sjónvarpið — og mynd-
segulböndin.
„Bókabrennur"
Afstaðan og aöferðirnar minna á
bókabrennur miðaldanna eða
háttalag ónefndra einræðisherra, er
mjög hafa komiö við sögu þessarar
aldar.
Fundarmenn skulu hafa það hug-
Frá borgarafundinum um frjálsa f jölmiðlun i Broadway á sunnudaginn.
fyrir valdastétt þjóöarinnar og þá
sérstaklega stjómmálamenn og
flokka. — Nú kann einhver að segja.
Um hvað er maðurinn að tala? Er
hann ekki stjómmálamaður sjálfur?
Rétt er það, en það fylgir ekki að
allir stjórnmálamenn á Islandi taki
þátt í blekkingarleiknum um ágæti
frelsisins á Islandi i dag.
V ið erum því miður komin langt út
af braut frelsisins í þeirri merkingu, ‘
sem frelsishugtakiö byggist á i
stjórnarskrá landsins.
Með löggjöf, opinberum afskipt-
um, valdníðslu og öðru skyldu, er
stöðugt verið að þreng ja að frelsi ein-
staklingsins.
Markvisst er unnið að því að gera
einstaklinginn smáan og háðan.
Pólitískir loddarar umvefja fólkið
orðum og loforðum, en þegar á
herðir, em efndir of oft litlar sem
engar.
Síðan hefst hringdansinn á ný,
kosningu eftir kosningu, en stöðugt
þrengir að frelsi einstaklingsins, uns
hann verður fangi í viðjum kerfisins
og óprúttinna valdamanna úr öllum
flokkum.
Það mál, sem við fjöllum um í
dag, er kristaltært dæmi um
póhtíska ófyrirleitni og svik við hug-
sjón frelsisins — tjáningarfrelsið,
sem er helgasti réttur sérhvers
einstaklings.
fast, að það er í sjálfu sér sáralítill
munur á valdi einræöisherra yfir
fjöldanum og á valdi fámennis-
stjómar, þ.e. nokkurra valdamanna,
sem í skjóU flokka eða annarra
hagsmuna tengjast saman í valda-
klíku eða láréttum og lóðréttum
þætti í hagsmuna- og stjórnunarkerfi
þjóðarinnar.
Þaö er skylda hvers manns sem
ann lýðræði og einstaklingsfrelsi að
stuöla að og flýta fyrir breytingum
sem horfa til heilla fyrir einstakUng-
inn og f jöldann.
Við sem trúum á aukna möguleika
fólksins tU betra lífs, vegna breyttra
Ufsviðhorfa, nýrrar tækni, nýrra
möguleika á áður óþekktum sviðum,
s.s. vegna tilkomu örtölvunnar,
kaplasjónvarpa, gervihnatta og
annarrar tækni þessu skyldrar,
krefjumst þess að fá tækifæri til að
tUeinka okkur þessa möguleika sem
frjálsir menn — þannig nýtist þessi
þróun best.
Einkaréttur á nýtingu þessarar
nýju tækni, einkaréttur í rekstri
hljóðvarps og sjónvarps, bann við
því að einstakUngar fái að nýta og
njóta fjarskipta- og kaplasjónvarps
stríðir á móti hagsmunum aUra
landsmanna. Er þrándur i götu Is-
lendinga og tUræði við lýðræöið í
landinu.
Aðgerð hins opmbera gegn Video-
son er ósæmileg, en lýsir vel því mið-
aldaviðhorfi og þröngsýni sem ríkir í
þessum málum hérlendis. Það, að
grípa til þessara aðgeröa nú, lýsir
vel afstöðu þröngsýns valdakerfis,
sem í skjóli úreltra laga grípur til
aðgerða til að stöðva óumflýjanlega
þróun og viU refsa þeim einstakling-
um, sem eru á undan sínum tíma. I
nokkur ár hafa tugþúsundir
Reykvíkinga notið frjálsra út-
sendinga sjónvarpsefnis í gegnum
kapla, athugasemdalítiö af hálfu
hins opinbera. Á sama tíma hafa ver-
ið greidd lögboðin gjöld af tækjum og
af öðru þessari starfsemi viðkom-
andi. Þúsundir landsmanna annarra
hafa komið sér upp hUöstæðum
þjónustukerfum, en í smærri
einingum.
Á að stöðva þessa nútíma útfærslu
f jölmiðlunar á Islandi?
Það er auðvitað út í hött.
Ekkert fær stöðvað tímans rás og
aUra síst skammsýn sjónarmið
afturhaldsmanna.
I byrjun aldarinnar reyndi aftur-
hald þeirra tíma að koma í veg fyrir
lagningu símans tU landsins. — Þá
unnu menn framfaranna sigur.
Afturhaldið beiö ósigur. Síminn var
lagður. Nú brosa menn yfir þessu.
En hafið þið hugleitt, hvað það hefði
kostaö Islendinga, ef andstæðingar
simans hefðu haft sigur? Áratuga
stöðnun, engar framfarir, léleg Ufs-
kjör — óvíst um jákvæða þróun sjálf-
stæðismálsins.
Enn standa Islendingar frammi
fyrir afturhaldsmönnum, sem skUja
ekki framvindu nútímans og þá gjör-
byltingu sem framundan er, ef
heimUuð verður frjáls notkun kapla-
kerfa, sjónvarps, hljóðvarps, örtölva
og gervihnatta.
Nú dugar ekkert minna átak en í
símamáUnu forðum daga. —
Þjóðin verður að hrista af sér
hlekki afturhaldsaflanna. Krefjast
ái& „Aðgerð hins opinbera gegn Videoson er
ósæmileg, en lýsir vel því miðaldaviðhorfi
og þröngsýni, sem rikir í þessum málum hér-
lendis.”
Það er þetta samsæri gegn
frelsinu sem við erum nú að berjast
við. — Það eru þessir saman-
tvinnuðu hagsmunir hinna ólíkleg-
ustu aðUa, sem sameinast í því að
takmarka möguleika Islendinga tU
að öðlast það nútíma fjölmiðlafrelsi,
sem ryður sér alls staðar til rúms í
vestrænum löndum.
Þeir vita réttUega að frelsi fólks til
að hagnýta sér hina miklu möguleika
til upplýsinga, menntunar, af-
þreyingar o.s.frv. mun gjörbreyta
þeirri þjóöfélagsmynd sem við nú
þekkjum — og þar meö ríkjandi
valdakerfi.
síns réttar um að geta gengið á vit
framtíðarinnar eftir þeim leiöum,
sem skapa nýja og mikla möguleUca
til framfara.
Við erum stödd hér í dag til þess
að mótmæla ranglæti.
Við erum stödd hér í dag til þess
að krefjast þess að tjáningarfrelsið
sé virt.
Við krefjumst frelsis í anda
stjómarskrár lýðveldisins Islands.
Guðmundur H. Garðarsson.
(Byggt á ræðu fluttri á borgarfundi um
frjálsa fjölmiðlun í Broadway sl.
sunnudag.).
ebs.