Dagblaðið Vísir - DV - 01.03.1983, Blaðsíða 19

DV. ÞRIÐJUDAGUR1. MARS1983.
Menning Menning Menning Menning
Ungt f ólk meö Úrval
Stjörnuferðir til Ibiza - 3 vikur
10/5 - 31/5 - 21/6 -12/7 - 2/8 - 23/8 -13/9 - 5/10
vorferð 12. apríl - Verð frá kr. 13.200.-
FRJÁLST UM EVRÓPU
Flug til Luxemborgar og
30 daga ótakmarkað með
lest um Evrópu kr. 8.700.-
„Sinfóniuhljómsveitin er að sönnu þungamiðja tónlistarlífsins...” — segir Eyjólfur Melsted.
Amaldur Amarscn, Snorri öm
Snorrason og Simon Ivarsson, svo
nokkrir séu nefndir. A skortir að
íslensk tónskáld skáldi fyrir gitar til
jafns við önnur hljóðfæri. — Aðrir tón-
flytjendur voru duglegir, hver á sínum
vettvangi. Nöfn eins óg Manuela
Wiesler, Gunnar Kvaran, Guðný
Guðmundsdóttir, Hörður Áskelsson
þekkja allir og þarf ekki að taka fram
hverleikuráhvað.
Ný nöfn komu fram og má þar nefna
flautuleikarana Frey Sigurjónsson og
Kolbein Bjamason og sellóleikarann
Amþór Jónsson.
G/att var sungið
Kórmúsik stóð meö blóma eins og
fyrr. Þar var fremstur í flokki Kór
Langholtskirkju með mikinn flutning
og það sem meira er um vert, góðan
söng. Risamir Pólyfón og Fílharmónía
héldu sínu striki og Háskólakórinn
skaust upp i fremstu raðir í íslenskri
kórmúsik. Passíukórinn á Akureyri
geröi góöa suðurreisu á Listahátíð og
Kór Kennaraháskólans reis úr öskustó.
... ogmikiðská/dað
Með tónskáldum ríkti blómsturtíð
væn. Mikið bar á Áskatli Mássyni, bæði
vegna verka sem í raun komu fram
árinu áður og nýrra, sem meðal ann-
ars var minnst á hér að framan. Atli
Heimir Sveinsson lagði fram Silki-
trommuna, auk fieiri verka. Hjálmar
H. Ragnarsson, Jónas Tómasson, Þor-
kell Sigurbjömsson og Leifur
Þórarinsson skálduðu drjúgt. Jón Nor-
dal samdi Tileinkun til Islensku
óperunnar og verkið sem bræddi
hjörtun vestur í Washington, en enn
hefur ekki heyrst hér heima. Og nýir
menn bætast í hópinn — má þar nefna
Þorstein Hauksson og Guðmund Haf-
steinsson, sem komu fram með
athyglisverð verk.
Óperan —
trompið stóra
Hafi nokkur músíkstarfsemi orðið til
þess að taka Islendinga með trompi,
var það óperan. Stofnun Islensku
ópemnnar var langþráður stór-
viðburður, en telja verður upphaf
starfsemi hennar í eigin húsi eiginlega
stofnun. Með þremur verkefnum, sem
öll hafa náð hylli, hefur aðstandendum
hennar tekist að afsanna allar hrak-
spár hinna vantrúuðu. Það var því
líkast að stofnun Opemnnar hleypti
nýju blóði í óperustarfsemi í
Þjóðleikhúsinu. Þar var á Listahátíð
boðið upp á eina bestu óperusýningu í
tónlistarsögu okkar — Silkitrommuna
eftir Atla Heimi Sveinsson við texta
ömólfs Ámasonar. Sú sýning verður
lengi munuð — gott en erfitt verk, í
frábærri uppfærslu.
Ekki gáfust menn upp við að gefa út
hljómplötur á Islandi á liðnu ári.
Athyglisverðastar voru fjórar stór-
kostlegar plötur Manuelu Wiesler og
svo plata frá Grammi með verkum
Áskels Mássonar. Hvort tveggja út-
gáfur af alþjóðlegum gæðaflokki.
Lýkur þá að segja frá því gjöfula
tónlistarinnar ári — nitján hundruð
áttatíu og tvö.
-EM.
Úrval er og ver

★ Gengistryggðar
innborganir
★ 5% staðgreiðslu-
afsláttur eða
★ Greiðslukjör
Litið um öxl:
Gjöfult ár
Varla hefur tónlistin blómstrað eins í
annan tíma og síðastliðið ár á Islandi.
Sem dæmi um magn, má nefna að eina
viku i haust var boðið upp á átján tón-
listarviðburöi í höfuðborginni. Þetta
var metið og telja það innlendir jafnt
sem erlendir einsdæmi, í ekki stærra
samfélagi. En þetta er dæmi um magn
en ekki gæði og þetta var einmitt
vikuna sem Norræn tónlistarhátíð
ungs fólks stóð yfir. Og einmitt þessa
umræddu viku má víst segja að gæða-
stuðullinn hafi þotið upp og niður, og
það jafnvel margoft á sömu tónleikun-
um. En hafi nokkur viðburður orðið til
að sýna okkur fram á vaxtarbroddinn í
íslensku músíklifi þá var það einmitt
þessi norræna ungmennahátið, þar
sem hvaö bestur samanburður fékkst á
ungskáldum okkar og hinna
Norðurlandanna. Okkur skortir jafnan
samanburð viö tónlistarlíf annarra
landa í dagsins önn, en þegar hann
liggur fyrir sýnir það sig að honum
þarf ekki aðkvíöa.
Stórt
Lítum á einstaka þætti tónlistar-
lifsins á árinu sem leið. — Sinfóníu-
hljómsveitin er að sönnu þungamiðja
tónlistarlífsins og um hana voru sett
lög sem tryggja henni vissan starfs-
grundvöll. Mig grunar hins vegar aö
innan skamms tima verði þessi lög,
sem tryggja hljómsveitinni ákveöin
lágmarksstuðul, að skömmtunar-
reglum til aö klippa af henni vaxtar-
broddinn og geti þannig orðið drag-
bítur á starf hennar, nema svo ólíklega
fari að fjárveitingavaldið skilji fjár-
þörf hennar betur en annarra. Starf
hljómsveitarinnar var þróttmikið, hún
lék fleiri tónleika en áður og meira af
íslenskum verkum, fór mikla reisu
noröur og austur og síðast en ekki sist,
Tónlist
Eyjólfur Melsted
heimsótti skóla og lék fyrir sjúklinga
og vistmenn stofnana á jólaföstu, en
um það gleðilega framtak hennar
hefur veriðofhljótt um.
Og Sinfóníuhl jómsveitin f ékk heldur
betur keppinaut á árinu. Islenska
hljómsveitin hefur á örskömmum tíma
orðið að sterku afli i tónlistarlifinu.
Stofnun hennar er stórmerk tilraun og
fyrirkomulag tónleika hennar
frumlegt. Hún hefur þegar auðgað
íslenska músík og gerir það
væntanlega áfram.
... ogsmátt
Frá hinum stóru í tónlistarlífinu er
rétt áð snúa sér að hinum smáu
einingum. 1 kammermúsíkinni var
jafnan mikið um að vera, og á þeim
vettvangi kemur mest fram af nýjum
verkum. Helgast það af gagnkvæmum
áhuga; tónskáldin eru ginnkeypt fyrir
að semja handa góðum hljóðfæraleik-
urum og spilararnir viljugir að leika.
Ahugi áheyrenda er svo þriðja aflið og
ekki það lítilvægasta. Fastir kammer-
hópar, sem mest bar á, voru þessir
helstir: Kammersveit Reykjavíkur,
Strengjasveit Tónlistarskólans sem
gerði garðinn frægan í útlandinu,
Trómet blásarasveitin ogsvohinnfrá-
bæri Blásarakvintett Reykjavíkur.
Auk þess kom fram aragrúi smáhópa,
margir samansettir af einu tilefni og
svo er vert að minnast allra útlendu
gestanna.
Flestir komu útlendir gestir á
vegum félaga, eins og Tónlistar-
félagsins, Kammermúsíkklúbbsins,
Norræna hússins, eða þá í sambandi við
tónlistarhátíðimar. Tvö félög starfandi
tónlistarmanna unnu sérdeilis kröftuglega
og gengust fyrir úrvalstónleikum — and-
stæðumar, Musica Antiqua og Musica
Nova. Annars vegar félagsskapur sem
ástundar eins konar lifandi músíkalska
fomleifafræði og hins vegar félag sem
einbeitir sér að hinu nýja. En sameigin-
legt eiga þessi andstæðu félög að bjóða
upp á frábæra tónleika—það bregst ekkl
Stórbáúðr
Nokkrar stórhátíöir urðu á
árinu. Að venju urðu Myridr
músikdagar til aö lífga upp á skamm-
degið og stytta biðina eftir vorinu og
gróandanum. Þessi heldur óformlega
tónlistarhátíð hefur fest í sessi og er
orðinn ómissandi vettvangur fyrir
nýja íslenska músík. I sumarbyrjun
hófst svo s jálf Listahátíö meö pompi og
prakt. Til hennar var vel vandað og að
venju var tónlistin fyrirferðarmesti
þáttur hennar. Hvaö þvi olli, að
aösóknin aö tónleikunum var ekki í
nokkm samræmi við vöndun fram-
boðsins verður vart svarað í hug-
leiöingu af þessari tegund. En hversu
ógeðfellt mörgum kann að finnast það,
þá er ekki að efa að með meira
brambolti í kynningu (þótt ekki þyrfti
það að jafnast á við kynningaræði popp-
heimsins) hefði ugglaust mátt ná meiri
aðsókn. Listahátíð er dýrara fyrirtæki
en svo að leyfilegt sé aö taka nokkra
áhættn varðandi aösókn — Að
sumrinu til voru það svo Skálholtstón-
leikar sem brúuöu bilið milli ver-
tíðanna og til þeirra vandað að venju.
Ung Nordis, Musikfest, sem áður var á
minnst, var svo haldin í september.
Framlag ungskálda okkar var eitt af
því ánægjulegasta, sem hægt var að
nefna um íslenska æsku. Þar komu
fram nöfn eins og til að mynda
Hróðmar Sigurbjörnsson, Haukur
Tómasson, Mist Þorkelsdóttir, Hilmar
Þórðarson, Atli Ingólfsson, Helgi
Pétursson, Lilja Osk Olfarsdóttir,
Lárus Grímsson, og þeir sem menn
þekkja orðið betur: Þorsteinn Hauks-
son, Guðmundur Hafsteinsson, Hafliði
Hallgrímsson, að ekki sé minnst á þá
tvo sem báru af í hópnum, Hjálmar
Ragnarsson og Áskel Másson en
Konsertþáttur hans fyrir litla trommu
og hljómsveit var eftirminnilegur
hápunktur tónleikanna með Sinfóníu-
hljómsveitinni.
Skömmu eftir glæsilega norræna
ungmeniiatónlistarhátíð hér voru
Norrænir tónlistardagar haldnir í Osló.
Er skemmst þar frá að segja, að þar
kom litla Island fram í gervi stórveldis
og urðu ónefnd riki, sem telja sig
gjaman forystusvani í norrænu sam-
starfi að sætta sig við að landar vorir
klyfu loftið fyrir hópnum. En það var
landslið okkar í tónskálda- og tón-
flytjendastétt sem stóð að baki þeim
árangri. Má þar nefna Atla Heimi,
Þorkel, Magnús Blöndal, Karólínu og
Áskel og sólista eins og Manuelu og
Guðnýju Guðmundsdóttur. Ekki
verðum við tónskríbentar á hinum
alvarlegri vettvangi sakaöir um að
hafa þakið síður blaða með frásögnum
af herlegheitunum, enda fjarri góðu
gamni hér heima á Fróni. Eg heyrði
það svo á skotspónum að það fyrsta
sem „landsliðiö” rak augun í þegar
það hélt heim, eftir að hafa unnið sín
listrænu afrek, hafi verið heilopnu
grein þar sem fjálglega var fjallað um
að Tappi tíkarrass hefði á nokkmm
dögum lagt undir sig tónlistarlif
Noregs. En hér er sem sé komið á
framfæri þeirri skoðun undirritaðs að
þar hafi fleiri komið við sögu.
Einstaklings-
framtakið
Einstakir listamenn vom jafniðnir
við kolann og fyrr. Þó var eftirtektar-
vert að f ærri einstakir söngvarar héldu
tónleika en áður. Má það víst þakka
eða kenna óperunni. Nokkrir söng-
tónleikar vöktu þó verulega athygli.
Má þar nefna tónleika Sigríðar Ellu og
Kristins Sigmundssonar við undirleik
Jórunnar Viðar og Jóninu Gisladóttur
undir heitinu Bráðum kemur betri tíð,
sem tileinkaðir vom Halldóri Laxness
áttræðum. Anna Júliana og Lára
Rafnsdóttir héldu einnig athyglisverða
tónleika í apríl.
Píanistar vom líflegir og vom þar
atkvæðamestir Jónas Ingimundarson,
Edda Erlendsdóttir, Halldór Haralds-
son og Gísli Magnússon. Heldur meira
áberandi en píanistarnir voru gítar-
leikarar. Hin síðari ár hafa margir
góðir bæst í þá stétt — Pétur Jónasson,