Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.1984, Blaðsíða 6

6
DV MÁNUDAGUR 27. FEBRUAR1984
Neytendur Neytendur, Neytendur
Frískamín heilsuvökvi
Neytendur
Ef nýr vísitölugrundvöllur verður samþykktur veröur „vísitölufjölskyldan” 3,66 að stærð, en er nú sem stendur
3,98.
VÍSITÖLUFJÖLSKYLDAN
Hefur minnkað
— verður 3,66 en hef ur verið 3,98
„Þetta er gert vegna þess aö núgild-
andi neyslukönnun er byggö á neyslu-
könnun sem gerð var á árunum 1964 og
’65. Síöan þá hafa neysluvenjur okkar
breyst mikið og er hún því löngu orðin
úrelt,” sagði Vilhjálmur Olafsson
þegar DV spurði hann hvers vegna
stefnt væri að því að taka í notkun nýja
vísitölu. En viðskiptaráðherra hefur
nú lagt fyrir Alþingi frumvarp til laga
um vísitölu framfærslukostnaðar. I
þessu frumvarpi er gert ráð fyrir þvi
að tekin verði í notkun nýr vísitölu-
grundvöllur sem byggður er á neyslu-
könnun er gerö var 1978 og 79. Þátt-
takendur í könnuninni voru 176 fjöl-
skyldur frá höfuöborgarsvæðinu og
fimm kaupstaðir úti á landi. Meðal
stærö þessara f jölskyidna var 3,66 en í
núgildandi vísitölu er stærö hennar
3,98. Ef frumvarpið verður samþykkt
mun þetta verða stærö vísitölufjöl-
skylduokkar.
Breyttar
neysluvenjur
Ef báðar þessar vísitölur eru fram-
reiknaðar til verðlags, miðað við
febrúarbyrjun nú í ár, kemur í ljós að
mikiU munur er á þéim. Neyslan hefur
aukist og neysiuvenjurnar breyst.
Heildarútgjöld fjölskyldnanna sem
Samkvæmt upplýsingum frá skóla-
rannsóknadeild menntamálaráðuneyt-
isins er engin lína gefin þaðan um notk-
un skriffæra í skólum. Astæöa fyrir því.
að leitað var svara um þetta mál þar,
er fyrirspum frá foreldri, um hvaða
kröfur séu gerðar til skriffæra við
skriftarkennslu. Taldi þetta foreldri áð
kröfur um lindarpennakaup nemenda
frá skólunum væru óraunhæfar og
kostnaðarsamar.
Hvaða skriffæri bömin nota við
skriftarkennslu er í höndum hvers
kennara. Töluvert hefur borið á notkun
tússpenna og kúlupenna, en skiptar
skoðanir em á meðal kennara um
notagildi slíkra penna við skriftar-
kennsluna. Og telja margir að t.d.
kúlupennar eyöileggi rithöndina.
tóku þátt í neyslukönnuninni em
588,789 krónur, miðað við 351.719
krónur hjá þeim sem þátt töku í þeirri
gömlu. Vægi matvara er minna nú en
áður og nemur hlutur þeirra 21,4
prósentum miðað við 32,2% í
núgildandi vísitölu. Neysla nýmjólkur
hefur minnkað úr 940 1 í 598 1, á
kartöflum úr 250 kg í 98 kg og á sykri úr
79 kg í 49 kg. Taka verður tillit til þess
að vísitölufjölskyldan hefur minnkað
og þessar tölur ná einungis yfir þá
neyslu sem fram fer á heimilunum. En
neysla utan heimilisins hefur stórlega
aukist, miöaö við núgildandi vísitölu,
s.s. neysla í mötuneytum og
veitingahúsum. Þá hefur orðið veruleg
aukning á neyslu nautakjöts, svína-
kjöts og fuglakjöts. Einnig hefur
neysla á gosdrykkjum og sælgæti
aukist stórlega.
Hlutur bílsrns er mun meiri nú en
áður. I núgildandi vísitölu áttu bara
rétt rúmlega helmingur fjölskyldn-
anna eigin bifreiö en nú, samkvæmt
nýju vísitölunni, eiga allar fjöl-
skyldurnar eigin bifreið. Hlutur bílsins
verður 16,1 prósent en er nú 11,1
prósent.
Utgjöld vegna tómstundaiðkunar
hafa •eukist verulega og stafar það
m.a. af því að kaup á tækjum hafa
En sífellt eru aö koma á markaðinn
nýjar tegundir skriffæra og margar
eru þær ódýrar. Að minnsta kosti mun
ódýrari en vönduðu lindarpennamir
sem voru taldir nauðsynlegir við
skriftarkennslu fyrir tveimur áratug-
um eða svo.
I dag eru til úrvals pennar á tæpar
þrjú hundruð krónur (meö blekhylki)
og reyndar er verð á slíkum pennum
niður í eitt hundraö krónur.
Ein nýjung kom á markaöinn sl.
haust og það er einnota fjaðrapenni frá
Pental. A þeim penna er sami oddur og
á lindarpenna. Kostar einn slíkur
penni 53 krónur og hefur likað mjög vel
við skriftarkennslu, þannig að þessi út-
gjaldaliður foreldra og nemenda getur
veriðílágmarki. -ÞG
aukist, s.s. sjónvarpstækjum, hljóm-
tækjum, myndavélum, video og alls
kyns útbúnaði, samfara
tómstundunum. Aðrir liðir sem hafa
aukist eru: Kostnaður við húsnasði,
feröalög og barnagæslu.
Endurskoðuð á
fimm ára fresti
I frumvarpinu er gert ráð fyrir því
að vísitölugrundvöllurinn verði endur-
skoðaður á fimm ára fresti. Kauplags-
nefnd skal ákveða hvernig sú endur-
skoðun fer fram og ákveður hvort þörf
sé á að gera nýja neyslukönnun. Nú
eru reyndar liörn fúnm ár síðan þessi
neyslukönnun var gerð sem lögö er til
grundvallar ný ju vísitölunni.
Vilhjálmur Olafsson sagði að líklega
yrði þessi grundvöllur ekki endur-
skoöaður fyrr en á næsta ári. Arið 1983
væri ekki heppilegt til að kanna neyslu-
venjumar vegna þess aö ætla mætti að
þær hefðu breyst verulega á því ári
vegna kjaraskeröingarinnar og gæfi
því ranga mynd af neyslunni. Hins
vegar væri ekki óöelilegt að árið 1984
yrði notað til viðmiðunar því að þá
mætti búast viö aö neyslan væri
komin í fastari skorður.
-APH
Frá Lýsi hf. er kominn nýr heilsu-
vökvi meö ávaxtabragöi á markaöinn
sem heitir f rískamín. Er heilsuvökvinn
í 240 ml flöskum og kostar flaskan um
fimmtíu krónur.
.Pramleiðsluþróunin á frískamíni
hefur tekið um þaö bil hálft ár,” sagði
Baldur Hjaltason, efnafræðingur fyrir-
tækisins, er viö leituðum upplýsinga
um vökvann. „Heilsuvökvinn er ekki í
samkeppni viö lýsið, þaö má segja að
þessi framleiðsla sé viðbót viö lýsið.”
Fleiri vítamín eru í heilsuvökvanum en
lýsinu og engin fita, sem er aftur á
móti í lýsinu. En fitusýrurnar í lýsinu
eru fyrirbyggjandi t.d. fyrir kransæða-
sjúkdóma og lækka kólesterol magniö í
blóðinu.
Frískamín er ríkt af A,B,C og D
vítamínum og dagleg notkun kemur í
veg fyrir bætiefnaskort. Það ætti ekki
að standa í neinum að renna heilsu-
vökvanum niður því að hann er bragð-
góður.
-ÞG
Með daglegrí notkun frískamins
heilsuvökvans á fólk á öllum aldrí
aö veröa sprækt og hresst.
DV+nynd: GVA.
SKRIFFÆRIVIÐ
SKRIFTARKENNSLU
Bensfn:
Verðið hæst
á íslandi
I nýútkomnu málgagni Félags
islenskra bifreiöaeigenda, Okuþórs,
er m.a. greint frá því að hér á landi
sé að meöaltali 2,2 íbúar á hverja bif-
reið í landinu. Þetta þýöir í raun að
allmargar fjölskyldur hafi fleiri en
einn bíl til umráða. Þá hefur einnig
verið reiknaö út hver rekstrar-
kostnaður meöal bifreiðar sé og er
óhætt að fullyrða að hann sé nokkuð
hár. Bensínkostnaður vegur þungt í
þessum kostnaði. Bensínverð hér á
landi er eitt það hæsta í Vestur-
Evrópu. A sl. ári hækkað þaö um
61,6%, 1982 um 63,3% og 1981 um
42,0%. Þetta þýðir að verð á bensíni
hefur hækkað um 274,7% á þessum
þremurárum.
Tafla 1. Verð 6.1. ’84
Iiind:
Bandarikin
Bretland
Danmörk
Finnland
Frakkland
Holland
tsland
Luxemborg
Noregur
Sviss
Sviþjóð
V-Þýskaland
Tafla2
Verðálítra 22.90 (10. des. ’83)
Krónur %
Bensínverðcif 6,66 29,09
Opinbergjöld 13,21 57,68
Verðjöfnunargjald 0,31 1,35
Dreifingarkostn. 2,53 11,05
Tillag til innkaupar. 0.19 0,83
22,90 100,00
Verð Oktan
líkr. tala:
10,23 93
16,21 90
17,79 90
17,05 92
15,22 90
16,33 90
22,30 93
12,40 90
18,55 93
17,15 90
15,01 93
13,53 91
Eins og sjá má á þessum töflum er
þáttur opinberra gjalda 57,68% af
bensínveröinu. 1 blaðinu eru nefndar
tvær hugsanlegar leiöir til að lækka
verðiö á bensíni. Annars vegar hag-
kvæmara innkaupsverð eða lækkaða
skatta. Bent er á að mögulegt sé aö
hækka skatta á munaðarvöru s.s.
áfengi og tóbaki og lækka sem því
nemur verðið á bensíni. Þá er einnig
taliö aö hægt sé að gera hagstæöari
innkaup á bensíni en gert er nú.
Ástæöurnar fyrir því aö Félag
íslenskra bifreiðaeigenda telur þörf
á að bensínverð lækki er sú aö
rekstrarkostnaður bifreiða er oröinn
mjög hár. Sú tíö er liðin þegar bíll
var talinn munaöur. Billinn þjónar
mikilvægu hlutverki í samfélaginu
þótt ástæða sé tH að nota hann í hófi
þannig að hann verði ekki alls-
ráðandi. En nú er svo komið að bíll-
inn er munaður fjárhagslega og
erfitt að gera sér í hugarlund hvemig
bíleigendur geta yfirleitt rekiö bU.
-APH
Litrinn af bensínikostar nú 22,30 kr. og afþví fara 57,68prósent iopinbergjöld, þ.e. 13,21 króna.