Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.1984, Blaðsíða 13

hW)r CTAfTtfCra^ VO CTTTnArTTF/T/KTkA \JH
DV. MÁNUDAGUR 27. FEBRUAR1984.
gf
13
Af 22 rafveitum selja 10 rafmagn
til heimilisnota dýrar en Orkubú
Vestfjarða. 10 selja þaö ódýrara og
ein rafveita selur þaö jafndýrt.
Hitun á íbúðarhúsnæði (miðað viö
36000 kwháári):
kr /kwh
Hitaveita Reykjavíkur 0,38
Hitaveita Suðurnesja 0,66
OrkubúVestfjarða 0,82
Rarik 0,82
Rafveita Akureyrar 0,92
Rafveita Keflavíkur 1,05
Hitaveita Akureyrar 1,02
Hitaveita Akraness
ogBorgamess 1,02
Af 22 rafveitum greiða notendur 17
veitna hærra orkuverð vegna hitunar
á íbúðarhúsnæði en hjá O.V.,
notendur þriggja veitna greiða lægra
orkuverð og notendur einnar veitu
þaö sama.
Af 31 hitaveitu greiða notendur 9
þeirra hærra orkuverð en notendur'
hjá O.V., notendur 18 veitna greiöa
lægra verð og notendur þriggja
veitna það sama.
Þegar Orkubú Vestfjarða tekur til
starfa árið 1978 er sex sinnum dýr-
ara að hita upp hús á Vestf jörðum en
með hitaveitu í Reykjavík og
heimilisrafmagn var 80% dýrara
fyrir vestan. Síðan hefur orkuverð
hækkaö mjög mikið, þó mun meira í
Reykjavík, og er staðan nú, sex
árum síðar þannig að þaö er ríflega
tvöfalt dýrara að kynda íbúðarhús á
Vestfjörðum en í Reykjavík og raf-
magn til heimilisnota er nú 20% dýr-
ara fyrir vestan.
Ef tekiö er dæmi af 400 m3 vel
einangruöu einbýlishúsi með 4 íbú-
um og árlegri orkunotkun 36.000 kwh
er samanburður við olíu og Hitaveitu
Reyk ja víkur sem hér segir:
kr. á ári
Oniðurgreidd olía 52.100
Niðurgreidd olía 37.600
OrkubúVestfjarða 30.000
Hitaveita Reykjavíkur 13.700
Gjaldskrá Orkubús Vestfjarða
hefur verið óbreytt frá 1. ágúst 1983,
ef undanskildar eru auknar niöur-
greiðslur ríkissjóös á orku til hitunar
íbúðarhúsnæðis.
Villandi blaðaskrif
Svo sem getið var í upphafi hafa
komið fram villandi upplýsingar í
blaðaskrifum að undanfömu og
munu hér á eftir rakin nokkur dæmi
þar um.
I grein á neytendasíðu DV fyrir
stuttu frá Kristjáni Ágústssyni,
Bolungarvík, eru birt ljósrit af
orkureikningum fyrir tímabiliö 10.
des. 1983 — 10. jan. 1984, og var
heimilisnotkun 814 kwh og kostaði
3.290,90 kr. og húshitun 7041 kwh og
kostaði 5.932,35 kr. Þessir reikningar
eru í sjálfu sér réttir en krefjast þó
skoðunar í víðara samhengi áður en
dómur er felldur um orkuverö á
grundvelli þeirra.
Næsta mánuð á undan var notkun
viðkomandi aðila áætluö og var sú
áætlun nokkuö of lág og kom því til
uppgjörs eftir álestur skv. fyrr-
greindum reikningum. Áætlunin
næsta mánuð á undan var vegna
heimilisnotkunar 330 kwh og
reikningsupphæð kr. 1.423,60 og
vegna húshitunar 3260 kwh og
reikningsupphæð kr. 2.827,20.
Raunhæfara hefði verið hjá
greinarhöfundi að taka a.m.k.
viðmiðun af þessum tveim mánuðum
en þó engan veginn nóg ef hann ætlar
síðan að yfirfæra þennan kostnað á
alla mánuði ársins því að hér er um
kaldasta tímabil ársins að ræða.
Réttast er að nota heildamotkun
viðkomandi á sl. ári og sjá hvað hún
kostar hann skv. gildandi gjaldskrá
og finna út frá því mánaðarlegan
kostnaö, svo sem gert er hér að
neðan.
Af þessu dæmi má sjá að orku-
kostnaður heimila á Vestfjörðum er
um 70% hærri en í Reykjavík en ekki
tólffaldur (1100%.hærri) eins og
Kristján Ágústsson lætur liggja að í
grein sinni.
Frá Flateyri kom frétt þess efnis
að orkureikningar fyrir tímabilið 15.
des. 1983—15. jan. 1984 væra á bilinu
6.000-12.000 kr.
Meöaltal allra reikninga vegna
hitunar íbúðarhúsnæðis umrætt
tímabil var kr. 3.600 og meðaltal
allra reikninga vegna heimilisnotk-
unar var kr. 1.600 en vissulega eru til
dæmi um einstaka notendur sem
fengu reikninga á bilinu 6—12 þúsund
krónur.
Lokaorð
Svo sem fram hefur komiö er það
mitt mat að orkukostnaðurinn taki of
stóran skerf af ráðstöfunartekjum
heimilanna og hvað er þá til ráða?
Mitt svar við þeirri spurningu er
þríþætt:
1. Bætt einangran húsa og breyttar og
betri notkunarvenjur íbúanna,
þannig aö dregið sé úr orkusóun.
Hér þurfa stjómvöld aö koma til
meö styrki og hagstæð lán til orku-
sparandi aðgerða og gera þarf stórt
átak til að gera notendum orkunnar
ljóst á hvern hátt þeir geti dregið úr
orkunotkuninni.
2. Aðgerðir stjómvalda til frekari
lækkunar á orkuverði.
3. Sifelld endurskoðun á öllum
rekstri Orkubús Vestfjarða. I
þessu sambandi er þó rétt að
benda á að rekstrarkostnaður
O.V. fyrir fjármagnsgjöld og af-
skriftir, að undanskildum orku-
kaupum, era innan viö 20% af
tekjum fyrirtækisins þannig að,
svo dæmi sé tekiö, ef tækist að
lækka rekstrarkostnaðinn um 5%
gæti orkuverö lækkaðum 1%.
Heimilisnotkun Húshitun 4.800 kwh 44.000 kwh O.V. 20.350 36.000 R.R./H.R. 16.600 1) 16.700 2)
Samtals 56.350 33.300
Meðaltal á mánuði: 4.695 . ' 2.775
1) Rafmagnsveita Reykjavíkur
2) Hitaveita Reykjavíkur
HUSHITUN
Hlutur hvers mánadar í orkunotkun ársins
Standa stjórnendur fiskvinnslufyrirtækja ráðþrota iregiugerðafióðinu?
litið, vegna hættunnar á reglugerðar-
breytingum fyrirvaralaust. Þessi
skeröing á athafnafrelsi er hættuleg og
að mínu mati beinlínis brot á athafna-
frelsi. Menn undirbúa sig og leggja í
kostnað samkvæmt gildandi lögum.
Svo kemur reglugerðin og þrengir allt
eða stöðvar jafnvel nær fyrirvara-
laust. Þetta er mjög hættuleg þróun.
Hvað er þá frjálst á Islandi í dag? I
atvinnulegu tilliti er það nánast ekk-
ert. Leyfi þarf til iðnaðarreksturs,
verslunar, skólahalds o.s.frv. Hins
vegar er nú stefnt að því að 1. mars
nk. VERÐI FRJÁLS ÁLAGNING A
MATVORU. Þetta er sérstaklega at-
hyglisvert. Þaö er EKKI frjálst að
framleiða vöruna, hvorki til lands né
sjávar, en hins vegar er væntanleg
frjáls álagning. Það er vonandi aö
þetta skref verði til hagsbóta fyrir al-
menning. En væri hitt ekki einnig til
hagsbóta að leyfa mönnum að starfa
hér frjálst að atvinnu en gera mönnum
um leið grein fyrir því að þeir verða aö
vera ábyrgir gerða sinna? Það sé sem
sagt liðin tíð að koma kveinandi og
kvartandi til opinberra aðila ef dæmið
gengur ekki upp vegna vanhæfni í
stjórnun og vegna rangra f járfestinga.
tilteknu tímabili eöa heilu ári og gefa
mönnum frelsi til þess að spjara sig
innan opinberra áætlana. En því er
alls ekki aö heilsa nú orðiö.
I frumvarpi, sem nú er til umræðu á
Alþingi, segir svo í 24. gr. framv.:
„Sjávarútvegsráðherra er heimilt aö
setja reglur um hvaöeina, er snertir
framkvæmd laga þessara o.s.frv.” I
landinu eru um 300 vinnslustöðvar og
nokkur hundruð manns sem eru eða
eiga að vera ábyrgir fyrir öllum
rekstrinum og því er nær öruggt að
eitthvað mun fara fram hjá sumum
þegar reglugerðarflóðið skellur á ef
þessi ákvæði verða að lögum. Menn
standa því sennilega ráöþrota í
skipulagningu, þegar til lengri tíma er
9 „Það er ekki frjálst að framleiða vöruna,
hvorki til lands né sjávar, en hins vegar
er væntanleg frjáls álagning...”
Allt þetta leyfisbákn, sem nú er
skolliö yfir og er í undirbúningi að stór-
auka, kostar gífurlega fjármuni og
væri vel þess virði að gera sérstaka
„úttekt” á eftirlitskerfinu. Halda
menn virkilega að þetta leyfisbákn
leysi efnahagslegan vanda okkar? Ég
hafna því. Frelsi til starfa og full á-
byrgð í starfi er það sem mun reynast
til lengdar farsælast fyrir okkur öll
saman á hvaða sviði sem vera kann.