Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.1985, Blaðsíða 4

4
DV. LAUGARDAGUR 7. DESEMBER1985.

Þó að Hafskip hafi nú verið tekið til
gjaldþrotaskipta er málið ekki úr sög-
unni. Næsta þriðjudag verður Hafskips-
málið tekið enn á ný til umræðu á al-
þingi. Þar munu þingmenn krefjast
svara við fjölmörgum spurningum sem
brenna þeim á vörum. DV leitaði til
þingmanna allra þingfiokkanna og
spurði þá hvað þyrfti að gera til að
sporna við því að mál á borð við Haf-
skipsmálið gerðist aftur.
APH
Jóhanna Sigurðardóttir,
^ Alþýðuflokki:
Ákvæði um
bankaleynd
of stíf
„Ég hef fyrir löngu lagt fram til-
lögu sem hefði komið í veg fyrir að
mál eins og Hafskipsmálið hefði
getað átt sér stað. Tillaga mín snerist
um það að bönkum yrði óheimilt að
lána einum viðskiptaaðila meira en
ákveðið hlutfall af eiginfjárstöðu
sinni,“ sagði Jóhanna Sigurðardótt-
ir, Alþýðiiflokki, um aðgerðir til að
koma í veg fyrir fjármálahneyksli á
borð við Hafskipsmálið.
Jóhanna nefndi einnig að banka-
eftirlitið væri allt of veikt. Það þyrfti
að efla það til muna og gera það að
sjálfstæðri stofnun.
Hún sagði að Alþýðuflokkurinn
fylgdi þeirri stefnu að þingmenn
hans sætu ekki í bankaráðum. Það
virtist líka vera lítið hald í að hafa
þingmenn þar.
„Þá eru ákvæði um bankaleynd
allt of stíf. Það á ekki að vera hægt
að bera við bankaleynd þegar hags-
munir eins banka eru í húfi. Ég
spurði um það í vor á Alþingi hverjar
væru lánsupphæðir fimm stærstu
viðskiptavina ríkisbankanna. Engin
nöfn þurftu að vera með í svarinu.
Ég fékk hins vegar þau svör að
upplýsingar sein þessar brytu í bága
við bankaleyndina. Þessari banka-
leynd er allt of oft borið við,“ sagði
Jóhanna Sigurðardóttir. - APH
Eftir Hafskipsmálið er ljóst að krafist verður ýmissa endurbóta á bankakerfinu til að önnur
álíka mál endurtaki sig ekki. Tap Útvegsbankans getur orðið um 350 milljónir króna. Hver
framtíð bankans verður er ekki lj óst þessa stundina. D V-mynd PK
Pall Pétursson:
Bankaeftirim
verði sjálfstætt
„Ég hef ákveðnar kenningar um
hvað þurfi að gera til að svona mál
endurtaki sig ekki. Það er nauð-
synlegt að gera bankaeftirlitið
starfhæfara. Það þarf að auka
mannaflann í því og bæta slarfsað-
stöðu þess. Það verður líka að gera
það að stjálfstæðri stofnun. Það
getur vel verið áfram undir sama
þaki og Seðlabankinn en ég vil
ekki að það verði áfram undir
stjóm bankans. Ef þetta verður
gert tel ég vera komna tryggingu
fyrir því að svona hlutir komi ekki
fyrir aftur,“ sagði Páll Pétursson,
formaður þingflokks Framsóknar-
flokksins, aðspurður um aðgerðir
til að 8p>oma við fleiri málum á
borð við Hafskipsmálið.
Hann sagði einnig að það væri
nauðsynlegt að stjómir banka
hefðu góðan möguleika á að líta
nákvæmlega á rekstraráform fyrir-
tækja sem hyggjast taka lán. „Það
þýðir ekki að gefa braskarafyrir-
tækjum frítt spil bara ef þau eru í
ákveðnum flokki,“ sagði Páll.
Páll sagði einnig vel koma til
greina að koma inn í bankalöggjöf-
ina ákvæðum um að bankar geti
aðeins lánað ákveðið hlutfall af
ráðstöfunarfé til eins aðila. Þessi
hugmynd hefði komið fram í nefnd
þegar bankafrumvörpin vom til
umfjöllunar.
„En það er rétt að benda á að ef
þetta kæmi til framkvæmda þá yrði
ekki sama hvaða fyrirtæki ætti í
hlut. Það myndu ekki gilda sömu
reglur um fyrirtæki sem byggðust
á félagasamtökum og einhverjum
braskaraklíkum,“ sagði Páll Pét-
ursson.
- APH
Ólafur Ragnar Grímsson:
STRANGAR REGLUR UM AF-
SKIPTISTJÓRNMÁLAMANNA
„ Það eru fyrst og fremst fjögur
svið sem Hafskipsmálið dregur fram
í dagsljósið. Vamaraðgerðir til að
koma í veg fyrir að mál af þessu tagi
endurtaki sig verða að taka mið af
þeim,“ sagði Ólafur Ragnar Gríms-
son, Alþýðubandalagi, þegar hann
var spurður hvað þyrfti að gera í
kjölfar Hafskipsmálsins.
„ Þessi svið eru í fyrsta lagi við-
skipti Útvegsbankans og Hafskips.
Veðhæfni lánveitinganna virðist
hafa verið vafasöm. Fyrirtækið hefur
hugsanlega notað blekkingar og
rangar skýrslur til að auka lánveit-
ingamar. f öðru lagi viðskipti Haf-
skips við önnur fyrirtæki innanlands
og erlendis. Svo virðist sem fjármun-
ir hafi verið fluttir úr Hafskip til
annarra fyrirtækja i eigu félagsins
erlendis og hér innanlands. í þriðja
lagi afskipti pólitískra forystumanna
— af stjórnun fyrirtækja
af rekstri fyrirtækisins og þar sem
pólitísk velvild hefur verið í þágu
þess. f fjórða lagi staða annarra mjög
skuldugra fyrirtækja við bankakerf-
ið. Margt bendir til þess að þetta
mál sé aðeins það fyrsta sem kemur
upp á yfirborðið. Hugsanlegt er að
önnur eigi eftir að koma fram á
næstunni. Þessir fjórir þættir ljýsa
höfuðvandamálinu," sagði Ólafur.
Hann sagði að það þyrfti að gera
margt til að koma í vega fyrir að
Hafskipsmálið endurtæki sig.
„ Það þarf að gjörbreyta reglum
um bankaleynd. Það þarf að skylda
stærstu bankana til að gera grein
fyrir skuldastöðu stærstu lántakand-
anna opinberlega. Slíkt myndi veita
mikið aðhald.
Þá verður að gera bankaeftirlitið
að sjálfstæðri stofnun, sem sé óháð
pólitískum ráðherra.
Það verður að setja mjög strangar
reglur um afskipti ráðherra, þing-
manna og annarra forystumanna af
stjómun fyrirtækja til að koma í veg
fyrir að þessir aðilar misnoti pólitískt
vald sitt.
Það verður að stórefla sjálfstæða
endurskoðun á bókhaldi stórfyrir-
tækja. Þannig að fulltrúar almenn-
ings, eins og til dæmis skattayfirvöld,
hafi hliðstæðan rétt og tíðkast í
Bandaríkjunum til að kanna bók-
hald fyrirtækja.
Að lokum verður alþingi að ákveða
að setja á fót rannsóknamefndir til
að kanna umfangsmestu fyrirtækin.
Þessar nefndir fái hliðstætt vald og
starfsaðstöðu og tíðkast hjá sam-
bærilegum nefndum í Bandarikjun-
um. Athugun þessara nefnda verður
einnig að fara fram fyrir opnum
tjöldum. . APH