Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.1985, Blaðsíða 30

30
DV. LAUGARDAGUR 7. DESEMBER1985.
Erlend bóksjá
Erlend bóksjá
ÆVISAGA
EZRA
POUIMD
THE LIFE OF EZRA POUND.
Höfundur: Noel Stock.
Penguin Books, 1985.
Margt hefur verið ritað um amer-
íska skáldið og bókmenntafrömuð-
inn Ezra Pound, verk hans og sér-
stæðan æviferil nú að undanförnu.
Ástæðan er sú að nú í ár voru liðin
100 ár frá því að Pound leit dagsins
ljós fyrsta sinni í bænum Hailey i
Idaho.
Höfundur þessarar ævisögu, sem
fyrst kom út fyrir fimmtán árum,
var vinur og samverkamaður Po-
unds síðustu áratugina sem skáldið
lifði og hefiir skrifað um hann og
verk hans margar aðrar bækur.
Hér segir Noel Stock frá ævi og
verkum Pounds með næsta hefð-
bundnum hætti. Ferill skáldsins er
rakinn frá ári til árs, verk hans
jafnt á sviði skáldskapar sem þjóð-
félagsmála sett í sögulegt sam-
hengi, og greint frá samskiptum
hans við önnur skáld og áhrifum
hans á þau.
í heild gefur bókin ágætt yfirlit um
ævi Pounds frá sjónarhóli vinar og
samverkamanns.
kemcca wr,sr wffivwö
mwmzí: wujams cuzuimi bisuop
BF.WAÍU> MALiÚVD WUJJAMOmW
KVRTYOmumm. smwccokdímek
tAMESfflKMU (ÍABKIBI GAM'ÍA MÁRQUtZ
CAKMBriZS7ts - iOlMGAXDXm
GEÖRGE
-MWM)N
hmmhtí w«t bij i k i.v;< Ki'.ustt mi
smrstxm íí
RITHÖF-
UNDARAÐ
STÖRFUM
WRITERS AT WORK.
Ritstjóri: George Plimpton.
Penguln Books, 1985.
Bókmenntatímaritið Paris Review
er þekkt fyrir löng og ítarleg viðtöl
við rithöfunda um starf þeirra og
verk og viðhorf til skáldskapar síns
og annarra.
Úrval þessara viðtala hefur verið
gefið út í bókum undir samheitinu
Writers at Work“. Þetta er sjötta
bindið í þeim bókaflokki.
í þessu bindi er rætt við tólf rit-
höfunda. Þeir eru Rebecca West,
Stephen Spender, Tennessee Will-
iams, Elizabeth Bishop, Bemard
Malamud, William Goyen, Kurt
Vonnegut, jr., Nadine Gordimer,
James Merrill, Gabriel García
Márquez, Carlos Fuentes og John
Gardner.
Viðtölin eru afar misjöíh að efni
og gerð. Sum eru nánast skrifuð
af höfundunum sjálfum (svo sem
viðtalið við Vonnegut). Önnur eru
árangur ítarlegra samtala blaða-
manns og viðmælanda og eru þau
óneitanlega efnismeiri fyrir lesend-
ur.
En í þeim öllum felst þó viss sjálfs-
mynd viðkomandi höfunda. Við-
tölin eru því forvitnileg viðbót við
skáldverk þein-a.
AÐ ELTA DREKANN
HEROIN: CHASING THE DRAGON.
Höfundar: Justine Picardie og Dorothy
Wade.
Penguin Books, 1985.
Á fáeinum árum hefur heróín flætt
yfir Bretland. Fyrir aðeins tíu árum
var talið að heróínsjúklingar þar í
landi væm um 4000 talsins. Á þessu
ári, aðeins einum áratug síðar, eru
þeir að minnstá kosti 50.000.
Tveir blaðamenn við The Sunday
Times hafa gert úttekt á heróín-
flóðinu, orsökum þess og afleiðing-
um. Árangurinn er þessi bók, þar
sem ljósi er varpað á vandamálið
og sýnt fram á hversu gjörsamlega
vanmegna „kerfið“ er að fást við
flóðbylgjuna og hrikalegar afleið-
ingar hennar.
Það sem liggur að baki heróín-
bylgjunni í Bretlar.di er ódýrt heró-
ín frá suðvesturhlata Asíu, löndum
eins og Pakistan. Grammið kostar
nú á götunni í breskum borgum
innan við helming þess sem það var
fyrir hálfum áratug, reiknað á föstu
verðlagi. Engu að síður er gróði
smyglaranna, og þá sérstaklega
peningamannanna sem standa á
bak við, óhemjulegur.
Áður fyrr þurftu heróínneytendur
að sprauta eitrinu í æð. Það eitt
hafði þau áhrif að fæla ungt fólk
frá neyslu þess. Síðustu árin hefur
önnur aðferð komist í tísku. Sú
nefnist „að elta drekann". Heróínið
er þá hitað á álpappír og eiturgufan
síðan „elt“ uppi með sogröri. Þessi
aðferð hefúr dregið úr ótta ungs
CHASINGTHEDRAGON
JUSTINE PICARDIf AND MROTHYWAÖE
fólks við heróín- ið, sem jafnvel
nefnist öðru nafni - þ.e. „skag“.
Margt ungmenna hefur af þessum
sökum farið að neyta heróíns án
þess að átta sig í upphafi á því
hvaða eitur er um að ræða. Og
ýmsir búa einnig við þá feilhugsun
að einungis þeir sem sprauti sig
eigi á hættu að verða háðir eitrinu.
Það er að sjálfsögðu alrangt: heróí-
nið nær í fómarlömb sín hvemig
sem þess er ney tt.
Það kemur ljóslega fram í bókinni
hversu vanmáttugt löggæslukerfið
er að koma í veg fyrir smygl á
heróíni til Bretlands. Lögreglu-
menn játa það í einkasamtölum að
þeir nái í mesta lagi 10 af hundraði
þess magns sem flutt sé til landsins.
Sumir segja jafnvel að þeir nái
aðeins um einum af hundraði.
Þá eru aðrir í „kerfinu" ekki síður
illa undir það búnir að taka við
afleiðingum heróínsmyglsins - eit-
urlyfjasjúklingunum. Höfundamir
rekja mörg hrikaleg dæmi um for-
eldra sem leita árangurslaust frá
einni stofnun til annarrar í von um
að koma þömum sínum í meðferð.
Þetta er bók sem á fullt erindi til
okkar íslendinga. Reynsla Breta
sýnir og sannar að heróín-flóð-
bylgjan getur skollið yfir hvem
sem er og náð að hrifsa til sín fjölda
ungmenna á örstuttum tíma. And-
varaleysi í þeim efnum er stór-
hættulegt. En bókin sýnir líka að
það er ekki nóg að tala um nauð-
synlegar aðgerðir og sýna góðan
vilja. Einungis beinar aðgerðir
geta komið í veg fyrir eða dregið
úr áhrifum slíkrar bylgju. Slíkt
kostar peninga. Og reynsla Breta
sýnir að þar strandar góði viljinn.
Við höfum enn tíma til að reyna
að fyrirbyggja að heróínið, í hvaða
formi sem er, nái tökum á íslensk-
um ungmennum. Bók bresku
blaðamannanna ætti að sýna
hverjum sem sjá vill hvað er fram-
undan ef sá tími verður ekki notað-
ur til fyrirbyggjandi aðgerða.
Hátt í tvö þúsund spurningar
THE PENGUIN MASTER QUIZ.
Höfundar: Steve Race, Anthony
Holden, Julian Symons, John
Julius Norwich, Sheridan Mor-
ley og Brian Aldiss.
Penguin Books, 1985.
Spumingabækur og spurningaleikir
virðast afarvinsæl afþreying um
þessar mundir.
BANDARÍKIN
1. JohnJakes:
LOVEANDWAR.
2. Stephen King og
Peter Straub:
THETALISMAN.
3. Tom Clancy:
THEHUNTFOR
RED OCTOBER.
4. V.C. Andrews:
HEAVEN.
5. JohnJakes:
NORTH ANDSOUTH.
6. StephenKing:
THE BACHMAN BOOKS.
7. Laurie McBain:
WHEN THE SPLENDOR FALLS.
8. Douglas Adams:
SO LONG, AND THANKS
FOR ALLTHEFISH.
9. StephenKing:
THINNER.
10. Robert A. Heinlein:
JOB: ACOMEDY OFJUSTICE.
Rit almenns eðlis:
1. StudsTerkel:
„THE GOOD WAR“.
2. M. Scott Peck:
THE ROAD LESS
TRAVELLED.
3. EudoraWelty:
ONE WRITERS
BEGINNINGS.
4. Shlrley MacLaine: '
OUTONALIMB.
5. ThomasJ. Petersog
Robert H. Waterman Jr.:
IN SEARCH OF EXCELLENCE. j
Byggt á New York Times Book
Review.
MASTER
rn r
O**r ) A&ð Quvwxev,
' .V* '
SíeveRace
ohmusk
ANTHOMrHOtOEN JUllAHSrMONS
ONKOVAÍ.TV aNCfttHP
IohhJuuusHorwich
OMHtSTOft-í ,,,
SHÍRIWmMORtEV BkianAioiss
ot* tM&rm W4 saéNCS mrmi
Hér hefúr Penguin-forlagið tekið
saman í eina þykka bók (rúmlega 450
blaðsíður í fremur stóm broti af
pappírskilju að vera) efiii sex spum-
ingabóka eftir jafnmarga höfunda.
Spumingamar em samtals hátt í tvö
þúsund talsins.
Spumingunum er skipt niður í sam-
ræmi við uppmnalega útgáfu bó-
kanna í sex meginkafla sem varða
tónlist, glæpi, kóngafólk, sagnfræði,
leikhús og vísindaskáldskap. Þeir
sem spumingarnar velja em sérfræð-
ingar hver á sínu sviði. Spurningam-
ar í hverjum meginflokki, sem síðan
skiptast hver um sig í um 30 undir-
flokka, em yfir 300 talsins.
Því er ekki að neita að margar spurn-
ingarnar em næsta erfiðar. Svörin
fylgja að sjálfsögðu með.
METSÖLUBÆKUR PAPPÍRSKILJUR
BRETLAND
1. SueTownsend:
THE GROWING PAINS (2(
OFADRIAN MOLE.
2. SueTownsend:
THE SECRET DIARY
OF ADRIAN MOLE, AGED
133/4.(2).
3. Jolliffe og Mayle:
TWINKLE, WINKLE. (3).
4. Virginia Andrews:
HEAVEN. (7).
5. GILES’ CARTOONS. (5).
6. Jolliffe og Mayle:
MAN’S BEST FRIEND. (8).
7. LenDelghton:
MEXICO SET. (6).
8. Anita Brookner:
HOTEL DU LAC. (4).
9. Frederick Forsyth:
THEFOURTH
PROTOCOL. (10).
10. NoelBarber:
AWOMAN OF CAIRO. (9).
(Tölur innan sviga tákna röð
viðkomandí bókar vikuna á
undan. Byggt á The Sunday
Times).
DANMÖRK
1. HermanWouk:
PAMELA. (1).
2. Klaus Rifbjerg:
DEN KRONISKE
USKYLD. (2).
3. POLITIKENS
SLANGORDBOG. (3).
4. Lise Nörgaard:
JULEN ER
HJERTERNES FEST. (5).
5. Dorrit Willumsen:
MARIE. (6).
6. EmmaGad:
TAKT OG TONE. (4).
7. IngeEriksen:
STILLEHAVET. (8).
8. Suzanne Brögger:
CREME FRAICHE. (7).
9. E. H. Gombrich:
KUNSTENS
HISTORIE. (9).
10.Patricla Nell Warren:
FRONTLÖBEREN. (-).
(Tölur innan sviga tákna röð
viðkomandi bókar á listanum
vikuna á undan. Byggt á Politi-
ken Söndag).
Umsjón: Elías Snæland Jónsson
SJÓN-
VARPIÐ
GALLAR 0G
MÖGULEIK-
AR
THE PLUG-IN DRUG.
Hötundur: Marie Winn.
TELEVISION TODAY AND TO-
MORROW: WALL-TO-WALL DALLAS?
Höfundur: Christopher Dunkley.
Penguin Books, 1985.
Þessar tvær bækur hafa það eitt
sameiginlegt að þær fjalla um sjón-
varp í víðtækustu merkingu þess
orðs. Viðfangsefni höfundanna og
viðhorf þeirra til sjónvarpsins em
gjörólík.
í The Plug-In Dmg kemur fram
mjög gagnrýnin afstaða til sjón-
varps yfirleitt eins og reyndar naf-
nið sjálft gefur til kynna. Þetta er
endurskoðuð útgáfa af hókinni sem
kom fyrst út árið 1977 og vakti þá
nokkurt umtal. Höfundurinn hefúr
kynnt sér sjónvarpsgláp barna og
unglinga í Bandaríkjunum og telur
það svo mikið að til stórskaða sé.
Hún telur að áhyggjur foreldra og
uppeldisfrömuða hafi um of beinst
að því hvað sýnt sé í sjónvarpi:
málið sé miklu fremur hversu
mikið,þ.e. í hve langan tíma, börn
og unglingar glápi á sjónvarps-
skerminn. Þótt höfundurinn miði
við aðstæður í Bandaríkjunum, þar
sem framboð á sjónvarpsefni er
margfalt á við það sem hér gerist,
þá em hér engu að síður niðurstöð-
ur og áminningar sem eiga fullt
erindi til íslenskra foreldra.
Christopher Dunkley er með allt
aðra afstöðu til sjónvarpsins. Hann
fjallar um þá gífurlegu möguleika,-
sem felast í örum tækninýjungum
á sviði sjónvarpstækni, hvort sem
þar er um að ræða myndbandstæki,
kapalkerfi eða gervihnattasend-
ingar. Hann svarar mynduglega
ýmsum vanhugsuðum árásum á
sjónvarpið, sem verði að nýta sér
nýja tækni jafnóðum. Meginatriðið
sé að auka valfrelsi sjónvarpsó-
horfenda - hverfa frá þeirri stefnu,
sem nú sé ríkjandi, að allir taki við
öllu því efni sem yfirleitt sé sent á
viðkomandi rás. Þess í stað sé
mikilvægt að neytandinn geti valið
sér efni sjálfur. Stórt skref hafi
reyndar verið stigið í þá ótt með
tilkomu ódýrra myndbandstækja.
En það sé aðeins upphaf þess að
færa ákvörðunarréttinn sem mest
til notenda.
Saman gefa þessar bækur - þótt
þær séu um margt bundnar stöðu
sjónvarpsmála í heimalöndum höf-
undanna, Bandaríkjunum og Bret-
landi - ágæta mynd af andstæðum
sjónarmiðum í sjónvarpsmálum.