Dagblaðið Vísir - DV - 16.06.1986, Qupperneq 14

14
DV. MÁNUDAGUR 16. JÚNl 1986.
1
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELiAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglysingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 450 kr.
Verð i lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Hnefahögg flokksræðis
Starfsmenn Þjóðviljans hafa fengið hnefa flokksræð-
isins í andlitið.
Lengi hefur verið grunnt á því góða milli ritstjórnar
Þjóðviljans og flokkseigendafélags Alþýðubandalags-
ins. Síðan Össur Skarphéðinsson settist í ritstjórastól
á Þjóðviljanum, hefur blaðið sýnt nokkurt frjálsræði
gagnvart forystu Alþýðubandalagsins. Hvað eftir annað
hefur umfjöllun Þjóðviljans ekki verið í samræmi við
skoðanir forystu flokksins, einkum skrif Óskars Guð-
mundssonar ritstjórnarfulltrúa. Nú vill svo til, að kona
Óskars er engin önnur en Kristín Á. Ólafsdóttir, sem
er varaformaður flokksins. En Kristín hefur barizt gegn
flokksræðinu og völdum Svavars Gestssonar flokks-
formanns.
Alþýðubandalagið hefur verið margklofinn flokkur,
miklu sundraðri en flestir gera sér grein fyrir. Þannig
stóð lengi stríð milli forystu flokksins og alþýðubanda-
lagsmanna í forystu verkalýðshreyfingarinnar. Ás-
mundur Stefánsson, forseti Alþýðusambandsins, og
Svavar Gestsson flokksformaður töluðust lengi lítið sem
ekki við, þótt þeir væru í sama flokki. Síð^n gerðist það
í þessum sundraða flokki, að bandalag tókst milli flokks-
forystu og verkalýðsforingjanna. Flokksforystan var
ekki yfir sig hrifin af síðustu kjarasamningum en lét
þó gott heita. Þjóðviljinn snerist hins vegar hart gegn
þessum kjarasamningum. Þjóðviljamönnum þóttu hinir
lægstlaunuðu bera alltof lítið úr býtum. Þeir létu það
koma fram, svo sem með fréttaskrifum og uppsetningu
frétta.
Það hafði gerzt á síðasta landsfundi Alþýðubanda-
lagsins, 'að andófsmenn gegn flokksforystunni náðu
nokkrum árangri. Þannig var Kristín Á. Ólafsdóttir
kjörin varaformaður eins og áður var sagt. Svavar
Gestsson hélt þó formennskunni og lykilvöldum í
flokknum. Hann og flokkseigendafélagið biðu færis að
koma fram hefndum á uppreisnaröflunum. Þegar Þjóð-
viljinn snerist gegn kjarasamningunum, þótti mörgum
flokksforingjum mælirinn fullur. Næst gerist það, að
uppreisnaröflin í Alþýðubandalaginu stilltu fram fram-
bjóðendum í forvali fyrir borgarstjórnarkosningarnar.
Þessi öfl náðu töluverðum árangri. Kristín lenti í öðru
sæti framboðslistans og Össur í hinu fjórða, sem al-
þýðubandalagsmenn töldu baráttusæti. Sigurjón
Pétursson, fulltrúi forystunnar, hélt fyrsta sæti listans.
Þeir, sem Alþýðusambandsmenn helzt studdu, fóru ekki
vel út úr forvalinu.
Borgarbúum þótti listi Alþýðubandalagsins með
hressasta móti. Enginn vafi er, að fyrir vikið fékk flokk-
urinn meira fylgi, þegar þau Kristín og Össur komu í
liðið. Flestir voru þreyttir á Sigurjóni. En forysta Al-
þýðubandalagsins undirbjó hefndir, sem látnar voru
bíða fram yfir kosningarnar - að sjálfsögðu.
Síðustu daga hefur ágreiningurinn blossað upp.
Flokkseigendafélagið ræður útgáfustjórn Þjóðviljans
og hefur stefnt að því að setja inn ritstjóra, enn einn,
sem yrði varðhundur á blaðinu og gætti hagsmuna
flokkseigenda. Reynt hefur verið að haga málum þann-
ig, að til dæmis Svavar settist sjálfur í ritstjórastól.
Össur gæti þá setið eitthvað áfram en varla til lang-
frama. Líklegt er, að þá muni Óskar Guðmundsson fara
af blaðinu, sem þýðir auðvitað töluverða sprengingu.
Haukur Helgason.
Omannúðlegar og
óhagkvæmar inn-
flutningshömlur
Nýlega sendu samtök iðnverka-
fólks frá sér ályktun, þar seni varað
var við innflutningi ódýrs iðnvam-
ings frá Suðausturasíu með þeim
rökum, að böm ynnu þar að fram-
leiðslu hans. Sama mál bar á sínum
tíma á góma í þættinum „Á liðandi
stundu": einn umsjónarmaðurinn
sagði áhorfendum frá því með mik-
illi velþóknun, að Gerður í Flónni
væri ötull baráttumaður gegn slík-
um innflutningi. Mig langar til þess
að fara örfáum orðum um þetta
mál, því að það sýnir betur en margt
annað, hversu ómannúðlegar afleið-
ingar þau verk geta haft, sem unnin
em í nafiii mannúðar. Fátt er satt
að segja líklegra til þess að valda
fátæku fólki tjóni en innflutnings-
hömlur eins og þær, sem Guðmundur
Þ. Jónsson, leiðtogi landssamtaka
iðnverkafólks, og Gerður í Flónni
berjast fyrir. Slíkar hömlur em í
senn ómannúðlegar og óhagkvæm-
ar.
„Barnaþrælkun“?
Maður, líttu þér nær! Það er kurm-
ara en frá þurfi að segja, að þeir
íslendingar, sem vettlingi hafa vald-
ið, hvort sem þeir vom karlar, konur
eða böm, hafa alla tíð farið niður
að bryggju og unnið fisk, þegar
fleytifullir bátar hafa siglt inn í sjáv-
arþorpin. En hugsum okkur, að þau
Guðmundur Þ. Jónsson og Gerður í
Flórrni hefðu verið Bandaríkjamenn,
en ekki íslendingar. Hvað hefði ver-
ið eðlilegra, ef þeim hefði ekki
gengið annað til en umhyggja fyrir
blessuðum bömunum, að þau hefðu
barist fyrir innflutningsbanni á ís-
lenskum fiski til þess að stöðva
„bamaþrælkunina"? Þetta hefði
haft þær afleiðingar, að íslensk al-
þýðuheimili hefðu verið svipt lífs-
björg sinni og þessi böm litla sem
enga möguleika öðlast á bættum
kjörum.
Tvennt má að minnsta kosti læra
af þessu dæmi. í fyrsta lagi: Segjum
sem svo, að ásakanir Guðmundar
Þ. Jónssonar og Gerðar í Flónni séu
réttar og meiri vinna sé lögð á böm
en góðu hófi gegni í Suðausturasíu
(sem ég stórefast um). En það breyt-
ir því ekki, að fúllorðið fólk framleið-
ir áreiðanlega langmestan hluta þess
iðnvamings, sem fluttur er inn frá
þessum löndum. Ef sett væri inn-
flutningsbann á þennan vaming, þá
myndi það einkum bitna á þessu
fullorðna fólki. Og hvaða réttlæti er
í því? Væri þar ekki verið að hengja
bakara fyrir smið? I öðm lagi: Lík-
lega á engin þjóð meira undir fijáls-
um alþjóðlegum viðskiptum en við
íslendingar, svo að þeir, sem mæla
gegn þeim, em hinir mestu óþurftar-
menn. Við getum ekki búist við því,
að ríkisstjómir annarra landa leyfi
þegnum sínum að kaupa vömr af
okkur, ef ríkisstjóm okkar leyfir
okkur ekki að kaupa vörur af öðr-
um. Það, sem við viljum, að aðrir
geri okkur, verðum við líka að gera
þeim.
Fátæku fólki gert erfiðara fyrir
Guðmundur Þ. Jónsson segist eins
og fleiri sósíalistar vera sérstakur
baráttumaður fyrir bættum kjörum
alls almennings. En þegar hann
krefst innflutningstakmarkana á
ódýrum iðnvamingi, gleymir hann
Kjallarinn
Dr.Hannes Hólmsteinn
Gissurarson
Frjálshyggjan er
mannúðarstefna, 3. grein.
þá ekki fátæku tolki á íslandi, sem
getur keypt sér þennan vaming og
sparað sér ærið fé? Má það ekki
kaupa vörumar, þar sem það fær
þær ódýrastar? Og gleymir hann
ekki líka fátæku fólki í Suðausturas-
íu, sem getur selt þennan vaming
til íslands? Ætlar hann að loka þetta
fólk inni í fátæktargildm með því
að takmarka möguleika þess á að
selja vaming til Vesturlanda? Ef svo
er, hvað er þá orðið eftir af margróm-
aðri alþjóðahyggju sósíalismans? Ég
man, að „Intemasjónalinn" varhvað
eftir annað leikinn í Ríkisútvarpinu
1. maí síðastliðinn. Guðmundur Þ.
Jónssonar hefúr vafalaust lært þetta
lag, á meðan hann var á verkalýðs-
skóla úti í Moskvu í tvö ár. En getur
hann lengur tekið undir það með
góðri samvisku?
Við töpum öll á því að reyna að
takmarka viðskiptafrelsi, en þeir
tapa einkum, sem fátækastir em,
eins og Adam gamli Smith sýndi
fram á fyrir tvö hundmð árum. Meg-
inrökin fyrir ftjálsum alþjóðlegum
viðskiptum em auðvitað, að menn
og þjóðir geta þeirra vegna nýtt sér
kosti verkaskiptingarinnar. Við
veiðum fisk og framleiðum rafmagn
með lægri tilkostnaði en aðrir, og
aðrir framleiða ýmsan annan vam-
ing með lægri tilkostnaði en við. Það
er því okkur í hag að einbeita okkur
að því, sem við getum gert best og
leyfa öðrum að einbeita sér að því,
sem þeir geta gert best, en skiptast
síðan á vörum og þjónustu á ftjálsum
alþjóðlegum markaði. Með þessum
hætti geta menn framleitt með lægri
tilkostnaði en ella og allir grætt á
öllum.
Víðsýni og þröngsýni
Ég hef stundum verið að velta því
fyrir mér, hver sé munurinn á fijáls-
hyggju og sósíalisma. Hann er ekki
munur á góðgimi. Sennilega em
flestir sósíalistar jafngóðir eða jafn-
vondir og fijálshyggjumenn. En
þetta mál kann að veitá nokkra vís-
bendingu um, hver þessi munur sé.
Hann er sá, held ég, að sjóndeildar-
hringur ftjálshyggjumanna er miklu
víðari en sósíalista. Fijálshyggju-
menn hugsa ekki síður um langtíma-
en skammtímaafleiðingar af einstök-
um verkum okkar, og þeir taka fleira
fólk með í reikninginn en það, sem
þeir sjá eða heyra. Mannúð þeirra
nemur ekki staðar við landamærin.
Sósíalistar eins og Guðmundur Þ.
Jónsson láta sér hins vegar nægja
að hugsa um það iðnverkafólk á Is-
landi, sem býr við innflutning á
ódýrum iðnvamingi. Frjálshyggju-
menn láta sér auðvitað ekki á sama
standa um þetta fólk. En þeir hugsa
einnig um það fólk í öðrum löndum,
sem flytur út iðnvaming og á allt
sitt undir því að geta flutt hann út.
Saumakonan í Suður-Kóreu er ekki
minni maður í augum þeirra en
Gerður í Flónni, þótt hennar sé að
engu getið í þættinum „Á líðandi
stund“. Og fijálshyggjumenn gefa
líka gaum að því fólki á íslandi, sem
getur sparað sér útgjöld með því að
kaupa ódýran iðnvaming. Síðast, en
ekki síst, vita fijálshyggjumenn, að
frjáls viðskipti á milli tveggja þjóða
bæta hag beggja, þegar til lengdar
lætur, því að þau örva vöxt atvinnu-
lífsins í löndum beggja öllum
almenningi til heilla.
Skorað á Ásmund Stefánsson
í Morgunblaðinu 1. maí síðastlið-
inn lét Ásmundur Stefánsson, forseti
Alþýðusambands íslands, í ljós mikl-
ar áhyggjur af fátæku fólki í
þróunarlöndunum. Hann hefur
einnig oftar en einu sinni sagt, að
honum standi stuggur af fijáls-
hyggju, þar sem hún sé skefjalaus
sérhyggja. Mér þætti fróðlegt að
vita, hvað hann segir um ályktun
landssamtaka iðnverkafólks. Tekur
hann núverandi hagsmuni þess fram
yfir hagsmuni venjulegs launafólks
á Islandi? Og tekur hann þessa hags-
muni fram yfir hagsmuni iðnverka-
fólksins í þróunarlöndunum, sem
hann hafði svo miklar áhyggjur af
1. maí? Ég skora á Ásmund að svara
þessum spumingum.
Dr. Hannes Hólmsteinn
Gissurarson
„Líklega á engin þjóð meiFa undir frjálsum
alþjóðlegum viðskiptum en við Islending-
ar, svo að þeir, sem mæla gegn þeim, eru
hinir mestu óþurftarmenn.“
„Saumakonan í Suður-Kóreu er ekki minni maður í augum frjálshyggju-
manna en Gerður í Flónni, þótt hennar sé að engu getið í þættinum „Á
líðandi stund“.