Dagblaðið Vísir - DV - 07.11.1987, Blaðsíða 32

44
LAUGARDAGUR 7. NÓVEMBER 1987.
Helgarpopp
Guðjón G. Guðmundsson er aust-
urbæingurinn sem nú er kallaður
Gaui í útvarpinu. Hann stofnaði
einu sinni Hið konunglega listafé-
lag í skóla ásamt fleirum. Mark-
miðið: Að þjóna listagyðjunni í
hvivetna. Svo var Gaui í ljóðafé-
lagsskap til skamms tíma. Og nú
þegar platan hans er komin út er
því skotið að honum að listagyðj-
unni lítist alls ekki á blikuna. DV
settist niður með Gauja á kafflhúsi
í miðbænum, einu af vigjum
skáldagyðjunnar. Andinn sveif upp
úr könnum af sítrónutei og kaffl í
bókstaflegri merkingu.
Vellíðan
„Mér líður nokkuð vel, eins og
Steinn Steinarr sagði einhvern tím-
ann,“ segir Gaui kurteislega,
spurður hinnar klassísku spurn-
ingar, um heilsufar. „Þó er ekki
laust við að maður finni til með
sjálfum sér. Þegar maður opin-
berar verk sín þá tekur maður
alltaf dáhtla áhættu. En ég hef enga
ástæðu til annars en að vera án-
ægður. Platan hefur vakið athygh,
hún selst og það var takmarkið sem
ég setti mér.“
Gaui hugsar sig um dálitla stund.
„Reyndar óx sjálfstraustið th muna
um það leyti sem upptökum lauk,“
segir hann svo. „Ætlunin var að
gera plötu sem stæði af sér tíma,
væri annað og meira en hin dæmi-
gerða dægurfluga. Ég held að það
hafl tekist. Platan er mjög seintek-
in, fólk þarf að gefa sér mikinn tíma
til að hlusta á hana."
- Það hafa sumir andans menn lá-
tið í veðri vaka að hér sé um ódýrt
léttmeti að ræða og lýst yfir van-
þóknun sinni.
„Ég hef orðið var við það, jú. Það
hafa líka margir orðið til þess að
óska mér til hamingju. Menn hafa
ýmsar skoðanir á hlutunum og það
er í sjálfu sér ágætt. Ég hef hins
vegar mestum skyldum aö gegna
við sjálfan mig. Þetta er platan sem
mig langaði ahtaf til að gera.“
Legið yfir
ljóðum
Gaui sýpur á sítrónuteinu. Um-
í Versló. Eg held að hann hafi verið
nokkuð sáttur við útkomuna. Ég
vona það ahavega.“
Það er greinilegt á mæli Gauja
að honum fmnst nokkuð til um ljóð
Þórarins. Skyldi heldur engan
undra. Ég spyr hann um fleiri
áhrifavalda í sambandi við plöt-
una.
Gabriel
og Sylvian
„Ég hef vissulega fundið fyrir því
að margir vilja tengja mig viö hina
ýmsu tónlistarmenn. Ég held að það
sé vegna þess að fólk hlustar ekki
næghega vel. Sjálfur upplifi ég mig
óháðan mönnum sem hafa verið
mjög áberandi í íslenskri tónhst, eins
og Bubba Morthens. Ef platan min
er borin saman við einhverja af plöt-
unum hans þá kemur í ljós að við
erum mjög ólíkir. Helstu áhrifavald-
ar Bubba eru menn eins og Dylan,
Cohen og J.J. Cale. Ég sæki áhrif
úr allt annarri átt.“
- Þú hefur einmitt lýst þvi yfir að
Peter Gabriel sé ein af fyrirmynd-
unum?
„Já, og líka David Sylvian úr
hljómsveitinni Japan. Þetta eru
mjög sérstæðir tónhstarmenn, hver
á sinn hátt. Það er til að mynda
mikil dýpt sem einkennir plötur
David Sylvian. Hann er trúr sjálfum
sér og þvi sem hann gerir. Yfir-
bragðið á plötunni minni er held ég
ekki ósvipað og ríkir á plötunni
hans, Brihant Trees.“
Umræöuna um flokkadrætti tón-
hstargagnrýnenda dagar uppi, enda
ómögulegt að komast að nokkurri
niðurstöðu. Það kemur upp í hug-
ann saga af tveim breskum gagn-
rýnendum sem rifust í tvö ár um
hvort Sex Pistols væru undir áhrif-
um frá Frank Sinatra eða ekki. Þeir
sættust loks á að stundum lfktist
sveitin Sinatra, stundum ekki. Mál-
efnalegt?
Slopp-
inn...
Teið er farið að kólna og kaffið
líka. Platan hans Gauja er aftur á
Ljóð án
hverfiö er ljóðrænt, hin rómaða
kaffihúsastemmning sem leysir
andann úr viðjum hversdagsleik-
ans. Spítt skáldanna er kaffi eða te.
Gaui hefur einmitt gefið sig út fyrir
að vera vinur ljóðsins.
„Ég er búinn að lesa ógrynni af
ljóðum,“ játar hann fúslega. „Ég
hef stúderað mikið ljóð gamaha
skálda og jafnframt ljóðaþýðingar
Helga Hálfdanarsonar og Magnús-
ar Asgeirssonar. Á tímabili keypti
ég líka nánast hverja einustu ljóða-
bók sem kom út hér á landi. Það
var um svipað leyti og ég og fleiri
ágætir menn stofnuðum Besta vin
ljóðsins."
- Þú hefur ekki eingöngu stúderað
Ijóð eftir aðra?
„Nei, svo kom þörfin fyrir að tjá
mig sjálfur. Það hafa meðal annars
birst ljóð eftir mig í tímaritinu
Ung...“
- Bíddu við, gríp ég fram í. Hvað
um textana á plötunni. Lítur þú á
þá sem ljóð?
„Ahs ekki,“ svarar Gaui. „Þetta
eru textar. Engir af textunum á
plötunni standa einir sér án tónhst-
arinnar. Ég var einhvern tímann
að velta fyrir mér muninum á ljóði
og texta. Ég spurði Megas að því í
viðtali einu sinni hvort textamir
hans væru ljóð. Ég man satt best
að segja ekki hveiju hann svaraði.
Fyrir mitt leyti er stór munur á.
Ljóðin standa fyllilega ein sér, án
lags. Textamir þurfa hins vegar á
lagi að halda til að ná fram réttri
stemmningu. Á plötunni spilar
þetta tvennt saman. Lagið Gatan
auða er ágætt dæmi um þetta þar
sem bæði textinn og lagið endur-
spegla ákveðnar aðstæður sem ég
fann mig í.“
Leikhús
píanósins
„Hvert lag á plötunni hefur sín
persónulegu einkenni. Lögin eru
ennfremur mjög ólík eftir því hvort
ég sem þau á gítar eða píanó. Það
er miklu meira leikhús í píanóinu,
það býður upp á leikrænni túlkun.
Ég samdi lögin við Sloppa og Pipari
kondu á píanó og þau eru að mörgu
leyti ólík öðmm lögum á plötunni.“
- Já, það er hægt að fallast á það.
En burtséð frá tónlistinni, hvort
htur þú á þig sem ljóðskáld eða
textahöfund?
Þetta er svona spuming sem kall-
ar á mjög afdráttarlaust svar. Gaui
hugsar sig um: „Núna lifi ég meira
í heimi texta og tónhstar. Heimur
ljóðsins er annar veruleiki fyrir
mér. Ég vinn aht öðmvísi þegar ég
er að yrkja heldur en þegar ég er
að semja lög eða texta. Ljóðið þarf
einhvern veginn miklu meiri
umönnun.
Ég er að mörgu leyti ánægðari
með það sem ég er að fást við í sam-
bandi við ljóðagerð,“ bætir hann
við. „Einu sinni ætlaði ég að gefa
út ljóðabók en tónhstin átti ríkari
þátt í mér þegar allt kom til aUs.
Ég yrki af þörf og tek mér góðan
tíma tfl þess arna. Kannski gef ég
út ljóðabók einn góðan veðurdag,
bara sisona. Hver veit?“ Gaui bros-
ir. Ég kinka koUi og segi: Það er svo
sem engin nýlunda að menn yrki.
Það er nokkur áhugi á ljóðum á
íslandi, eins og sjá mátti á ljóða-
kvöldunum á Borginni í vetur sem
leið. Hvað varð annars um Besta
vin ljóðsins?
Helgaipopp
Þorsteinn J.
Vilhjálmsson
„Ja, félagsskapurinn lagðist eigin-
lega niður vegna anna meðlima.
Hitt er annað mál að áhugi á ljóð-
Ust er samur eftir sem áður. Þessi
félagsskapur var ákveðin hvatning
fyrir ung ljóðskáld og hjálpaði
mönnum viö að koma sér á fram-
færi. Það eru gífurlega margir sem
yrkja án þess kannski að gera það
nokkru sinni ópinbert. Aukin um-
ræða um ljóö hefur líka leitt til
þess að útgefendur eru miklu já-
kvæðari núna gagnvart ungum
skáldum en þeir voru fyrir nokkr-
um árum. Þannig að þó Besti vinur
lags
ljóðsins sé ekki lengur ofar moldu
þá halda bara aðrir uppi merkinu
í staðinn."
Lag
við ljóð
Við Gaui höldum áfram að ræða
um ljóð í skáldlegu umhverfi stað-
arins, ljóð og tónlist. Gaui gengur
nefnilega í smiðju Þórarins Eld-
jáms. Hann samdi fyrir nokkrum
árum lag við Sloppa, ljóð Þórarins,
sem hefur fylgt honum í gegnum
árin.
„Menn hafa samið mörg lög við
ljóð ýmissa skálda," segir Gaui,
„með misjöfnum árangri, svo vægt
sé til orða tekið. Stundum heppnast
það samt fuhkomlega. Ég held að
besta dæmiö um þaö sé lagiö sem
samið var við ljóð Tómasar Guð-
mundssonar, Hótel Jörð
í mínu tilviki þá ræddi ég við
Þórarin um ljóðin Sloppa og Pipari
kondu og bað hann um leyfi til að
semja lög við þau. Ég samdi lögin
svo út frá minni upplifun á ljóðun-
um.
Það hafa margir undrast hvers
vegna ég valdi einmitt þessi tvö
ljóð. Ég kann enga aöra skýringu á
þvi en þá að ég var gjörsamlega
heihaður að þessum ljóðum. Lagið
við Sloppa varð til fyrir nokkrum
árum og Þórarinn heyrði það einu
sinni á tónleikum sem ég spilaði á
móti sæmilega „heit“ og ku seljast
vel.
- Hvernig er að vera skriðinn út
úr skehnni?
„Það þarf kjark til að koma fram
og bera á torg það sem maður hefur
verið að fást viö í tónlistinni," svar-
ar Gaui. „Maður leggur hálfpartinn
höfuðið á gapastokkinn og bíður
dómsúrskurðar. Ég held að öxin
eigi ekki eftir aö falla úr þessu.
Plötunni hefur verið ágætlega tekið
og mér finnst platan hafa verið rétt
byijun fyrir mig. Ég er reynslunni
ríkari. Þetta er skrítið að mörgu
leyti. Mér finnst ég vera kominn á
punkt þar sem maður hefur yfirsýn
yfir sjálfan sig, hvað maður getur
gert og hvað ekki. Það sem er efst
í huga mér hvað framtíðina varðar
er að vera trúr sjálfum mér. Ég er
með ýmsar hugmyndir í kolhnum
sem mig langar að útfæra þegar
þessari töm lýkur.“
Gaui sýpur það síðasta af sítrónu-
teinu og við göngum út í miður
skáldlegan veruleikann. Á horninu
kemur upp í hugann hendingin úr
ljóði Þórarins, Sloppar: „Því sá sem
er sloppinn í sloppinn er sloppinn
og þarf ekki að svara.“ Þetta er
spuming um að gera nákvæmlega
þaö sem hugur manns stendur til.
Gaui er að hugsa næsta leik í stöð-
unni eftir útgáfu fyrstu plötu
sinnar. „Það er tiivahð að forma
hlutina upp á nýtt,“ segir hann og
gengur út Tryggvagötuna. Skáld-
legt. Þorsteinn J. Vilhjálmsson