Dagblaðið Vísir - DV - 09.04.1988, Blaðsíða 14

14
LAUGARDAGUP 9. APRÍL 1988.
Frjálst.óháÖ dagblað
Útgáfufélag: FRJALS FJOLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELiAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn.^krifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SiMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 700 kr.
Verð í lausasölu virka daga 65 kr. - Helgarblað 80 kr.
Sérhagsmunir varðir falli?
Framsóknarmenn hafa svo miklar áhyggjur af stjórn-
arháttum, aö þeir hafa boðað miðstjórnarfund til að
ræða málin. Hingað til hafa þeir sýnt ríkisstjórninni
tiltölulega vinsamlegt hlutleysi, en nú er spurt, hvort
miðstjórn þeirra reyni að verja hana vantrausti.
Staðan er sérkennileg. Ráðherrar Sjálfstæðisflokks
og Alþýðuflokks hafa verið önnum kafnir við framsókn-
arlegar ráðstafanir, svo sem að gæta ýmissa sérhags-
muna á kostnað almannahagsmuna. Ráðherrar
Fráhisóknarflokks hafa horft á og heimtað heldur meira.
Frá byrjun hefur núverandi ríkisstjórn haft ógæfu í
för með sér. Fyrstu fjárlög hennar báru minni einkenni
aðhalds en nokkur fjárlög önnur um langan aldur. Enda
hefur ríkið haft forustu í geigvænlegum hallarekstri
þjóðarbúsins á síðasta ári og því, sem nú er að líða.
í fyrra nam hallinn á viðskiptum þjóðarinnar við
útlönd sjö milljörðum króna eða 3,5% af framleiðslu
landsins. í ár er gert ráð fyrir, að hallinn verði ellefu
milljarðar eða 4,5% framleiðslunnar. Þetta er átján
milljarða halli á fyrstu tveimur árum stjórnarinnar.
Flestir sérhagsmunir eiga greiðan aðgang að ríkis-
stjórninni. Stundum eru gælurnar við sérhagsmuni að
vísu nokkuð efnisrýrar. Til dæmis þóttist ríkisstjórnin
í vetur vera að lækka vexti til að þjóna skuldurum, en
í raun voru vextirnir að hækka, af því að fé vantaði.
Heimtufrekja sérhagsmuna er orðin svo gegndarlaus,
að skreiðarnefnd forsætisráðherra lagði til, að Seðla-
bankinn borgaði Nígeríuviðskiptafen, sem menn stukku
út í, andstætt góðum ráðum. Það var hins vegar bank-
inn sem neitaði að gefa hálfan milljarð til góðverksins.
Mánaðarlega og jafnvel vikulega sjáum við dæmi um
óhindraðan aðgang landbúnaðarins að fjármagni á
kostnað almannahagsmuna. Meira að segja er settur
190% skattur á erlendar kartöflustengur, svo að unnt
sé að selja innlenda framleiðslu, sem talin er óæt.
Sex milljarðar fara af almannapeningum á þessu ári
einu til að halda úti offramleiðslu, sem búið er að vara
við í að minnsta kosti aldarfjórðung. Skattur þjóðarinn-
ar til landbúnaðar hefur þyngzt verulega í tíð þessarar
gæfulausu og Framsóknarflokkslegu ríkisstjórnar.
Ríkissjóður og bankarnir veltu í þessari viku milli
sín vöxtum afurðalána landbúnaðarins. Engum datt í
hug, að greinin borgaði sjálf sina vexti. Og þegar Búnað-
arþing er kvatt saman til að semja nýjar kröfur á hendur
þjóðinni, borgar almenningur kröfugerðarþingið.
Alls konar gæludýrum hefur tekizt að láta hið opin-
bera ráðstafa sér peningum almennings til að fjárfesta
sextíu milljarða umfram þörf. Af þessum sextíu milljörð-
um greiðir þjóðin sex milljarða í vexti á þessu ári.
Ofíjárfestingin hefur verið sundurliðuð hér í blaðinu.
Nú er svo komið, að engin þjóð í heiminum skuldar
útlendingum eins mikið á mann og íslendingar gera,
rúmlega milljón krónur á hverja fimm manna fjöl-
skyldu. Þessi baggi hefur vaxið hraðar í tíð núverandi
ríkisstjórnar en flestra annarra stjórna, ef ekki allra.
Ríkisstjórnin fer orðin að sjálfsafgreiðslustofnun sér-
hagsmuna. Hún má ekkert aumt sjá, ef um sérhagsmuni
er að ræða. Hún er alltaf að gera eitthvað fyrir ein-
hvern, stundum í skjóli hugsjóna á borð við byggða-
stefnu. í öllum tilvikum þarf almenningur að borga.
Þess vegna er athyglisvert, að miðstjórn Framsóknar-
flokksins skuli nú koma saman til að ákveða að verja
stjórnina falli, ef hún þjóni sérhagsmunum betur.
Jónas Kristjánsson
Saga með siðferði-
legum boðskap
„Einn,“ segir röddin í Kaup-
mannahöfn. „Einn A4.“
„Ég gubba,“ svara ég.
„Þú gerir ekkert slíkt,“ segir
Kaupmannahöfn, „heldur ferö
strax og skrifar einn A4. Skiliö?“
Sambandiö við Höfn rofnar.
Röddin er farin að kúga einn A4
út úr öðrum. Ég sit éin eftir í næt-
urmyrkrinu. Hér um bil. Volgt
símtól og helköld örvænting sitja
hjá mér.
Ég get ekki skrifað eina blaðsíðu.
Ég gæti skrifað sjö, fimm eða níu.
Ég veit það. Það flóir út úr rauðu
stálhillunni af sjö síðna, niu síðna
og fimm síðna verkum.
En Kaupmannahöfn vill einn A4.
Á íslandi eru menn opnir fyrir
þremur A4.
Og í hvert sinn sem ég sest við
ritvélina vellur svo hleypur á þús-
undum dálksentímetra út úr henni.
Ég er með fertugs-sindrömið.
Sjónvarpið hjálpaði mér að
greina sjúkdóminn. í hvert sinn
sem ég geng fram hjá því (það er 1
stöðugu sambandi við ljósvakann,
það gerir unglingaplágan á heimil-
í talfæri
Auður Haralds

Og sjá, allt tölvukerfi NASA lætur að stjórn.

inu. Þau segjast vera að fullnýta
afnotagjaldið. Sem viö borgum
ekki.), þá er grátandi kona á skerm-
inum. Hún er með fangið fullt af
pappír og hún er um fertugt.
Stundum er þetta fráskilin kona
aö taka fyrstu skrefin á vinnu-
markaöinum, ööru hvoru útivinn-
andi eiginkona manns sem skilur
hana ekki, oft ærukær piparmey
sem hefur unnið frá blautu barns-
beini. Þær eru allar staddar í
Tölvuherberginu.
Tölvan er að hrækja pappír á
þær.
Stundum spýtast stakar síöur
eins og ragnarök um allt herbergið,
oftar gusast hundruð kílómetra
ræma út úr prentaranum. Þegar
nokkrir hektarar skóglendis í
pappírsformi hafa fyllt herbergið,
kemur forstjórinn inn.
Þá kemur játningasenan: Fertuga
konan ræður ekkert við nútíma
tækni. Forstjórinn er mildur. Hann
býður henni skúringavinnu. Hún
þiggur.
Næst stígur inn í stúdíóið ung
stúlka. Maður sér það strax, hún
er nýkomin af bleyjunni á diskó-
tekið. Unga stúlkan skýtur tyggjó-
inu út í kinn og styður lakkaðri
nögl á takka. Og sjá, allt tölvukerfi
NASA lætur að stjórn.
En hleypið fertugu hræi í tækni-
undrið. Þetta er kona, sem hefur
lagt víxladeildir banka að velli,
skrifað ritgerðir fyrir börnin á
þremur tungumálum, haldið heim-
ilisbókhald í tvo áratugi, keypt og
selt húseignir og fengið 10 í stærð-
fræði í nafni afkomenda sinna. Lát
hana styðja uppþvottaskörðóttri
nögl á tölvutakka og Wall Street
riðar til falls.
En ég á enga tölvu. Ég á bara rit-
vél (þori varla að segja frá því, það
er svo úrelt aö eiga ritvél. Oftast
kalla ég hana ritvinnslutækið). Svo
þá eru þetta ekki tölvurnar og fer-
tugu konurnar, heldur fertugu
konurnar og pappírinn.
Hann laðast svona að okkur.
Hrúgast í kringum okkur.
Nema pappírinn sem peninga-
seðlar eru prentaðir á. Ég hef alveg
frið fyrir honum.
'Þessa dagana á ég von á að skatt-
stjóri hringi í mig.
„Heyrðu, Auöur. . .“segirhann.
Þá verð ég í framan eins og Charl-
ton Heston þegar hann heyrði rödd
Guðs í Boðorðin tíu.
„Hvernig ætlarðu að fóðra þessi
pappírskaup? Átta þúsund og
fimm hundruð síður af A4? Ég
ætla að láta þig vita, að ég hef talið
síðurnar sem komu út eftir þig á
árinu. Þrjú hundruö og sextán voru
þær.“
„Smávægileg reikniskekkja,
herra skattstjóri," hvísla ég. „Það
eru 400 síöur í pakkanum hér.
Ekki 500 eins og heirna. Þetta gera
aðeins sex þúsund og átta hundr-
uð.“
„Sex þúsund og átta hundruð
mínus þrjú hundruð og sext-
án. . .“ þrumar skattstjóri. Ellefta
boðorðið: Þú skalt eigi undan skatti
svíkja.
„Þessar örfáu umframsíður fóru
í uppköst, herra skattstjóri. Sem
urðu of löng. . .“
Og síðan verð ég að kaupa Polar-
oidmyndavél (sem ég dreg frá
skatti) og filmu (sem ég dreg frá
skatti) og taka mynd af rauðu stál-
hillunni ög syndaflóði uppkasta
sem eru svo löng að enginn vill
kaupa þau. Og senda skattstjóra
myndina.
Morguninn eftir bíður Kaup-
mannahöfn ennþá eftir einum A4.
Ég drita ómældri ösku ofan í ritvél-
ina, ég þvæ upp, þvæ peysur, hengi
út þvott, tala við hundinn. En mér
dettur ekkert í hug sem rúmast á
einni síðu. Á endanum hringi ég í
systur mína. Til að spyrja hana
hvort hún muni eftir einhverju
fyndnu sem ég hef sagt sem hljóm-
aði eins og einn A4.
Ég kemst ekki að. Hún kvartar
yfir börnunum sínum í 45 mínútur.
Það gerir nákvæmlega tuttugu A4.
Þegar hún loks spyr hvort ég hafi
viljað eitthvað, kemur maðurinn
að gera við símann hennar.
Ég legg á. Örvilnan mín er alger.
Þá man ég eftir sögunni með siö-
feröilega boðskapnum sem ég hef
verið að reyna að teygja upp í þrjá
A4 fyrir D.V. Hún hefur neitað að
þokast upp fyrir tvo A4. Gæti ég
þæft hana niður í eina síöu? Eru
orð ekki styttri í dönsku en á ís-
lensku?
Ég kasta mér á ritvinnslutækið.
Hálftíma seinna stend ég jjpp með
En Moralsk Historie á EINNI síðu.
Að vísu hef ég neyöst til að minnka
spássíuna, já, það er eiginlega alls
engin spássía. Og 38 línur á blaöinu
í stað 34.
Þá hringi ég aftur í systur mína,
sem á danska orðabók en ég ekki,
til að fletta upp á einu orði.
Það er búið að gera við símann
hennar. Um leið og maðurinn var
farinn, stökk hundurinn á snúruna
og síminn datt í gólfið. Hann er
bilaður aftur 'og skrúfjárnið týnt á
fimmta ári.
„SUMIR,“ öskrar hún í bilaða
símann, „eru fæddir réttum megin
við vegginn. Hér hef ég skúrað
kauplaust eitt horn á ganginum á
meðan þú skrifar EINA síðu á
DÖNSKU og færö ÁRSLAUN fyr-
ir.“
Ég dreg úr þessu með árslaunin
og bið hana að fletta. Orðabókin er
týnd. Eins og .skrúíjárnið. Hún
bætir fyrir það með því aö segja
mér aftur allar harmsögur morg-
unsins, en nú í tvöfalt lengri útgáfu.
Níutíu mínútum síðar (íjörutíu
A4) fer ég og póstlegg einnar síðu
verkið. Síðan fer ég heim að semja
hæfilegan inngang að því, sem gæti
þrýst því upp í þrjá A4 fyrir DV.
Því fátt á jafn vel við mig og að
selja sama hlutinn tvisvar.
Þetta er inngangurinn. Hann
varð of langur. Það eru eftir tvær
línur af síöunum þremur. Þess
vegna er ekkert rúm fyrir söguna.
En ég treð með smáboðskap hér
neðst:
Þaö var gott að ég varð ekki
saumakona.
Auður Haralds