Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.1988, Qupperneq 6

6
FÖSTUDAGUR 29. JÚLÍ 1988.
Fréttir________________________________________________/____________________________________________dv
Jónatan Þórmundsson lagaprófessor um seinaganginn í Svefneyjamálinu:
Dómarar verða að vera
harðari af sérvið lögmenn
„Dómarar veröa að vera harðari
af sér við lögmenn. Lögmenn eiga
ekki að geta skotið sér undan enda-
laust. Forræði dómara er nefnilega
mikið í opinberum sakamálum. Hins
vegar geta legið ýmsar ástæður að
baki tafa dómsmála sem eiga sér eðli-
legar skýringar. En það er vissulega
óheppilegt þegar svona tafir verða,“
sagði Jónatan Þórmundsson, laga-
prófessor og kennari í refsirétti við
Háskóla íslands, í samtali við DV
vegna Svefneyjamálsins svokallaða.
Nú er liðinn 9 og 1/2 mánuður frá
því að ákæra var gefin út í Svefneyja-
málinu þar sem maður og kona eru
meðal annars ákærð fyrir kynferðis-
lega misnotkun á bömum. Má segja
að ekkert hafi gerst siðan. Guðmund-
ur L. Jóhannesson, héraðsdómari í
Hafnarfirði, hefur málið með hönd-
um og hefur ekki gefið út dagsetn-
ingu á fundi í sakadómi Hafnarfjarð-
ar.
Frá Hæstarétti í maí
Eins og fram hefur komið í DV kom
upp spuming um hæfni Guðmundar
sem dómara í málinu í vetur. í maí
kvað Hæstiréttur hins vegar upp
úrskurð sem tók af allan vafa um
hæfni Guðmundar. Sem skýringu á
seinkun málsins hefur Guðmundur
borið við erfiðleikum við að ná í lög-
menn sakborninga á sama tíma. Lét
hann þó hafa eftir sér eftir úrskurð
Hæstaréttar að lögmönnum skyldi
nú settur stóllinn fyrir dymar. Þeir
yrðu að mæta eða útvegaðir yrðu
nýir lögmenn. Samt virðist ekkert
hafa gerst.
Ný lög um forgang slíkra mála
I maí voru samþykkt lög frá Al-
þingi sem kveða á um forgang mála
eins og Svefneyjamálsins umfram
önnur hegningarlagabrot. Er eins og
þau lög séu ekki farin að virka ennþá.
„Það kemur kannski ekki nógu
ljóst fram hvemig framfylgja á þess-
um lögum. Dómarar eru mjög sjálf-
stæðir. Ef málið fer til Hæstaréttar
getur hann gert athugasemd vegna
seinagangs. Eins getur verið aö dóm-
ari hagi sér þannig í embættisfærslu
sinni að hann fái áminningu frá
ráðuneytinu. Lögin geta orðið til þess
að Hæstiréttur verði strangari í kröf-
um sínum með tilliti til tíma.“
Jónatan sagði einnig að erfitt væri
að setja ákveðið mat á hvenær máls-
meöferð væri of löng og hvenær ekki.
Væri enginn vafi að best væri að öll
mál gengju sem hraðast fyrir sig.
Gæti seinagangur orðið af ýmsum
ástæðum eins og vegna seinagangs
lögmanna og erfiðleika við að ná til
vitna.
„Dómari getur skipað nýja lög-
menn ef ekkert gengur í málum. Það
kemur að því að seinagangurinn
verður vítaverður en nákvæmlega
hvenær er erfitt að segja til um.“
-hlh
Forseti ASÍ:
Dýrari yfimnna
skilar ekki styttri
vinnuta'ma
„Alþýðusambandið hefur ekki tek-
ið formlega afstöðu til skýrslu vinnu-
tímanefndar en sér ekki að það sé
neinn ágreiningur við þá afstöðu sem
okkar fulltrúi í nefndinni tók. Ég er
hins vegar ekki sammála ákveðnum
atriðum um yfirvinnuálagmngu sem
fram kemur í meirihlutaáliti. Ég hef
ekki trú á því að álagning á yfirvinnu
skili sér í styttri vinnutíma en það
er meirihlutaafstaða innan hreyfing-
arinnar og því hafa samningar und-
anfarið verið miðaðir við að gera
yfirvinnu dýrari," sagði Ásmundur
Stefánsson, forseti ASÍ.
í nefndaráliti vinnutímanefndar
eru lagðar fram tillögur hvemig
stytta megi vinnutíma landsmanna.
Rætt er um að auka vægi dagvinnu-
launa, skattar af launagreiðslum fyr-
irtækja verði í auknum mæli staö-
greiddir og setja megi þak á há-
marksvinnutíma.
Ásmundur sagði að ekki hefði verið
tekið á þvi innan samtakanna hvem-
ig taka ætti á tillögu um þak á vinnu-
tíma. „Mér þykir það hins vegar
koma vel til greina. Meginleiðin er
þó sú að fólk hafi nægar tekjur fyrir
dagvinnu, þannig að þaö hafi efni á
að draga úr yfirvinnu. Ég er einnig
sannfærður um að það er ekki hægt
bara með kauphækkun aö stytta
vinnutíma fólks. Það þarf fyrst og
fremst hugarfarsbreytingu - að fólk
fari að hugsa um sjálft sig og fjöl-
skylduna og dragi úr sókn í stein-
steypu og annað þess háttar. Þaö er
ekki öll yfirvinna tilkomin vegna
framfærsluþarfar," sagði Ásmundur
Stefánsson.
-JFJ
35 tonn í halinu
Togarinn Gyllir (rá Flateyri hefur aflað vel á árinu og fékk mjög góðan
afla vestur i kanti á dögunum, á Halanum. Oftar en ekki voru allt að
35 tonn í halinu eins og á meðfylgjandi mynd. Allt þorskur I flottrollinu.
Frá áramótum er Gylllr kominn með rúmlega 3200 tonn.
DV-mynd Reynir Traustason
FramKvæmdaslJóri VSÍ:
Launþegar vilja frekar auka
ráðstöfunartekjur en fritíma
„Ég hef lesið um þetta í flölmiðl- inu lengi," sagði Þórarinn V. Þór- hafa áhuga á aö auka ráöstöfúnar-
um en ekki séö skýrsluna ennþá. arinsson, framkvæmdastjóri VSÍ. tekjur sínar heldur en frítima,“
Þar er talað um aö auka vægi dag- Þórarinn sagði að ef greitt yrði sagði Þórarinn.
vinnulauna með þvi að hækka þau lægra kaup fyrir yfirvinnu en dag- - Hvaö um þak á vinnutíma?
en láta yfirvinnuna sitja eftir. Þetta vinnu þá myndu fáir fást til að „Þak á hámarksvinnutíma er sett
eru hlutir sem ekki er auðvelt að vinna yfirvinnu sem væri þjóð- á í löndum þar sem atvinnuleysi
gera. Það sem stendur í vegi fyrir félaginu nauösynleg. Taldi hann aö er landlægt. Svo er ekki hér og ég
aö hækka laun er aö þjóöarfram- slikir samningar myndu ekki hygg aö löggjöfvið ríkjandi aðstæð-
leiðslan dregst saman og laun eru standast í reynd „Við skulum ekki ur á vinnumarkaönum yrðu ein af
nú þegar hærri en þjóðarbúiö getur gleyma því aö síðustu þijú árin þeim lögum sem ekki yrði fylgt í
staðið undir. Hins vegar er vinnu- hefúr kaupmáttur aukist feikilega framkvæmd. Það á að foröast aö
tímanefndsennilegameðlangtíma- og þessari kaupmáttaraukningu setjalögæmfólkekkiviröir,“sagði
markmiö i huga en þetta eru engin hefúr kannski fylgt aukinn vinnu- Þórarinn V. Þórarinsson.
vatnaskil, þetta hefúr legiö á borð- tírnl Þorri launþega virðist frekar JFJ
Bæjarfógetinn í Hafnarfirði:
Hefur ekki hugmynd
um hvenær málið
verður tekið fyrir
Már Pétursson, bæjarfógeti og
sýslumaður Gullbringu- og Kjósar-
sýslu, er yfirmaður Guðmundar L.
Jóhannessonar sem á að dæma í
Svefneyjamálinu. DV hafði sambapd
við hann og spurði hvenær ætti að
halda fund í málinu í sakadómi Hafn-
arfjarðar.
„Það hef ég ekki hugmynd um,“
svaraði bæjarfógeti.
- Nú er 9 ‘A mánuður langur tími.
„Ég vil ekkert tjá mig um það hvort
þetta er eðlilegt eða ekki. Dómarar
eru mjög sjálfstæðir og segja yfir-
menn embætta þeim ekki fyrir á einn
eða neinn hátt um niðurstöðu mála.
Hins vegar ber yfirmanni embættis-
ins og dómsmálaráðuneyti að hafa
eftirlit með störfum þar, að verk séu
unnin og gangi greiðlega fyrir sig.“
- Hver getur þá tekið af skarið og
ýtt á eftir máli eins og þessu?
„Það vil ég ekki tjá mig um.“
-hlh
Héraðsdómarinn:
Málið á dagskrá fljót-
lega eftir sumarleyfi
„Ég hefði getaö verið búinn meö
þetta en vegna frávísunarkröfu eftir
áramót og forfalla lögmanna hefur
málið ekki gengið sem skyldi. Þegar
frávísunarkrafan kom fram og var
til umfjöllunar varð maður að snúa
sér að öðrum málum. Maður fer aö
sinna öðrum málum þegar mál eru
komin á frest. Eftir sumarfrí í ágúst
reikna ég með að málið verði fljótlega
sett á dagskrá," sagði Guðmimdur
L. Jóhannesson héraðsdómari við
DV.
- En er ekki 9'/2 mánuður langur
tími í máli sem þessu?
„Þú verður að skoða hvaö þarf að
gera í svona málum. Það þarf aö kalla
lögmenn til fundar og undirbúa mál-
ið. Lögmennimir voru á ferðalögum
og gátu því ekki sinnt málinu sem
skyldi. Þá sneri ég mér að öðrum
málum og málið dróst á langinn.“
-hlh
Þama þarf að taka til
hendinni og hreinsa til
- segir Salóme Þorkelsdóttir
„Svefneyjamálið er dæmigert mál
þar sem taka skal til hendinni og
hreinsa til. Þaö er eins og allt annað
megi ganga fyrir í dómskerfinu. Það
er mjög mikilvægt fyrir alla málsað-
ila að málið gangi fljótt í gegn. Það
var lögð á það skilyrðislaus áhersla
í lögunum frá því í maí að mál sem
þessi ættu að hafa forgang. Svefn-
eyjamálið er dæmigert mál sem fell-
ur undir þessi forgangsákæði," sagöi
Salóme Þorkelsdóttir viö DV.
Salóme var flutningsmaður frum-
varps til laga um breytingu á lögum
um meðferö opinberra mála sem
samþykkt var á Alþingi í maí. Þar
segir að brot, sem falli undir 21. og
22. kafla hegningarlaganna um sif-
skaparbrot og skírlífisbrot, skuli
hafa forgang fram yfir önnur refsi-
lagabrot hvað varðar rannsókn,
ákæru og dómsmeðferð. Ákvæði um
8 mánuöi, er skyldu líöa frá ákæru
þar til dómur félli í undirrétti, féllu
úr frumvarpinu.
„Þessara laga virðist ekki enn vera
farið að gæta. Seinagangur Svefn-
eyjamálsins er alveg til skammar og
því miður dæmigeröur fyrir mörg
mál. Þama er mjög viðkvæmt mál á
ferðinni og mikilvægt fyrir aðila af
ástæðum sem öllum ætti að vera
kunnar að það gangi í gegn sem fyrst.
Þess vegna vom lögin samþykkt."
-hlh