Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.1988, Side 19

FÖSTUDAGUR 29. JÚLÍ 1988.
Einu sinni fylgdu negrar evrópsk-
um landkönnuöi niður fljót í Afríku.
Landkönnuðurinn fór hratt yfir og
Afríkubúar komu í humátt á eftir þar
til einn daginn að innfæddir settust
niður og sögðust ekki fara lengra um
sinn. Landkönnuðurinn spurði hvað
að þeim amaði. Negramir sögðu að
þeir hefðu orðið viðskila við sáiina.
Nú ætluðu þeir að bíða eftir sálinni
og hreyfa sig ekki spönn frá rassi
fyrr en hún endurheimtist.
Þessi saga kom blaðamanni í hug
þegar hann ferðaðist um sunnan-
verða Vestfirði um daginn. Blaða-
menn eru gjarnan sendir út af örk-
inni á sumrin til að leita frétta af
landsbyggðinni. Á tveim eða þrem
dögum þeysist blaðamaður um mörg
hundruð kílómetra svæði og reynir
af fremsta megni að finna fréttir.
Blaðamaður fæí hlutverk negranna,
bara undir öfugum formerkjum.
Fréttasál blekbullunnar færir tíma-
skyn sitt yfir á allt og alla og ætlast
til að fréttir fáist með svipuðum
hraöa og þær fást í höfuðborginni þar
sem daglegur skiiafrestur stjórnar
hugsunogheila.
Vandinn er sá að þegar SV-horninu
sleppir lifir fólk í öðrum takti. Það
fékk blaðamaður að minnsta kosti
sterklega á tilfmninguna á ferð sinni
um Vestfirði. Tíminn virtist ekki
mældur í tilbúnum éiningum á borð
við mínútur eða klukkutíma heldur
í unnum verkum. Þegar búið er að
íanda úr bátnum er komiö kvöld og
skiptir þá ekki máli hvort klukkan
er fimm, sex, sjö eða átta.
Það gefur augaleið að í shku tíma-
belti duga skammt „andarteppuvið-
töl“ þar sem blaðamaður dengir
spurningum á viðmælandann sem
svarar stuttum, hröðum svörum, oft-
ast án nokkurs upplýsingagildis.
Þessa lexíu þóttist blaðamaður búinn
að læra þegar hann rölti um bryggj-
una í Bíldudal sólardag snemma í
júlí.
Skip Ríkisskips var nýkomið en
bátar ennþá á sjó. í fjörunni við
bryggjuna var maður að mála bát
sem fjarað hafði undan. Blaðamaður
kynnir sig og spyr eitthvað út í blá-
inn. Maðurinn býr sig undir að svara
þegar heyrist í dimmri rödd bak-
borðsmegin. „Ykkurerandskotans
sama um okkur.“ Blaðamaður verð-
ur ráðvilltur og veit ekki hvaðan á
hann stendur veðrið. Hann gægist
fyrir stefnið og sér þrekinn mann
með mikið tuggðan vindil uppi í sér.
Svipurinn er ekki óvinsamlegur en
augim píra. Til að þegja ekki spyr
blaðamaðurinn hver sé höfundur at-
hugasemdarinnar. Svariðlæturekki
ásérstanda.
„Skagfirðingur skýr og
hreinn/skáld og hstamaður," kemur
úr munninum með vindilinn. Við
nánari eftirgrennslan kemur á dag-
inn að maðurinn heitir Guömundur
Þ. Ásgeirsson. „Annars er ég aldrei
kallaður annað en Dubbi.“
Smáfiskadráp
Dubbi hefur verið 30 ár til sjós.
Hann byijaði 14 ára á togara og síðan
hefur lífið snúist um sjósókn. I tutt-
ugu ár hefur hann búið á Bíldudal
en getur ekki látið vera að gorta af
skagfirskum uppruna.
Síðustu árin hefur Dubbi gert út
trébát, Dröfn B A-28, sem var verið
aö mála í fjörunni. Hann er nýbúinn
að fá níu tonna plastbát afhentan og
er að seija gömlu Dröfnina.
Plastbáturinn ber nafnið Brynjar
og segir Dubbi nafnið koma þannig
til að hann eigi tvö böm, Amar og
Brynju, og bátsnafnið sé splæst sam-
an úr nöfnum bamanna. Dubbi seg-
ist bráðánægður með nýja bátinn.
Ykkur er andskotans
sama um okkur"
Hann sé vel smíðaður að öhu leyti
og gott sjóskip. Og hvað kostaði fleyt-
an?
„Níu milljónir og níu hundmð og
fjörutíu þúsund fyrir 9,6 tonna sjó-
kláran bát,“ segir Dubbi. Hann þarf
að fiska mikið til að borga þessa upp-
hæð. Dubbi gerir út á handfæri og
rækju. Á rækjunni er hann einn en
sonurinn fer með á handfærin.
Handfærabátar á BUdudal verða
aö sækja fiskinn 20-40 nulur út á
miðin. Þegar Dubbi hóf sjómennsku
frá BUdudal voru miðin ekki nema
6-7 mUur frá landi. „Togaramir era
búnir aö drepa þetta aUt saman. Þeir
era í smáfisknum 11 nhlur frá landi
og skUja ördeyðu eftir sig. Að mínu
mati erum viö miklu verr staddir
núna en þegar Bretar og Þjóðveijar
fiskuðu í landhelginni.“
Einokun
„Ég ætla að leggja upp á Patreks-
firði í sumar. Við sjómennimir hér
höfum ekki fengið kauphækkun í
háaherranstíð.“
Dubba verður tíðrætt um rækju-
verksmiöjuna á Bíldudal sem er i
eigu Reykvíkinga. „Það er helvíti
hart að BUddæhngar megi ekki eiga
verksmiðju. Þessi einokun, sem við
búum við, er á allan hátt ranglát.
Eigendur verksmiðjunnar geta»
skammtað okkur skít úr hnefa vegna
þess að þeir einir fá að reka verk-
smiðju. Upphaflega áttu tíu eða tólf
sjómenn hlut í verksmiðjunni en það
hefur heldur betur snúist við. Verk-
smiðjan á núna tvo stærstu og best
búnu rækjubátana og auk þess 300
tonna úthafsrækjuveiðiskip. Ein-
hvers staðar koma peningamir frá.“
Dubbi rifjar upp þegar eigendur
verksmiðjunnar gerðu heimamönn-
um tUboð um að selja þeim rækju-
vinnsluna.
„Þeir verðlögðu óveidda rækju úr
okkar firði upp á margar mihjónir
og verðsettu vinnsluna þannig að
enginn gatkeypt."
„Um aldamótin bjó hér Pétur Thor-
steinsson, svokallaður athafnamað-
ur. Hann græddi á tá og fmgri á út-
gerðinni og seldi saltfisk beint tíl
Spánar. En þegar hann var búinn að
mergsjúga þorpið flutti Pétur tU
Reykjavíkur með allar sínar mUljón-
ir og skildi þorpið eftir í rúst. Það er
sama sagan sem endurtekur sig,“
segir Dubbi og tekur út úr sér vindU-
inntiláherslu.
Hann bætir við. „Dreifbýhsstaðir á
landiriu era öðra hvora í kröggum.
Fyrir 15 áram var það Siglufjörður,
fyrir fimm árum BUdudalur og núna
er það Patreksfjörður. En öllum virð-
ist andskotans sama þama suður frá.
Aftur á móti verður allt vitlaust ef
það er ófært upp í Breiðholt."
Barátta
Á Vestfjörðum eru elstu byggðir
landsins. Sjómennska er það sem
haldið hefur lífinu í íbúumfjórð-
ungsins í gegnum tíðina en það hefur
ekki verið án fóma. Dubbi segir frá
sjóslysi sem varð fyrir áratug eða svo
í Amarfirði. Rækjubátur hvarf í
djúpiö í miklu óveðri og tveir menn
með. Hann talar um þann harm sem
slær htið samfélag þegar dauðinn
knýr dyra. Andhtið er sviplaust og
augun horfa óræð út íjörðinn.
í raun eiga menn eins og Dubbi
meira sameiginlegt með sævíkingum
horfms tíma en með blaðamanns-
bjálfa úr borginni. Þegar plastbátur-
inn hans siglir út Arnarfjörðinn er
Dubbi á sömu slóðum og margar
kynslóðir íslendinga. Aðstaðan er
betri og tryggari en sömu verkin era
unninogsamifiskurinndreginn. -pv