Dagblaðið Vísir - DV - 06.10.1988, Qupperneq 12

12
FIMMTUDAGUR 6. OKTÓBER 1988.
Utlönd
Eyðm
- engin lækning fundin enn
Nú, þegar liðinn er næstum ara-
tugur í návígi við eyðniveiruna,
hafa sjúklingar í Bandaríkjunum,
sem þjást af eyðni, litlu meiri von
en í upphafi um að fá lyf sem vonir
gefur um árangur.
Margir eyðnisjúkhngar eru til-
búnir að prófa ný lyf, jafnvel lyf
sem hafa ekki verið prófuð til hhtar
og samþykkt af lyfjaeftirliti Banda-
ríkjanna. Sjúkhngar eru sérlega
reiðubúnir til að prófa lyf sem not-
uð hafa verið með einhveijum ár-
angri í öðrum löndum.
Tími eyðnisjúklinga
er naumur
Sjúkhngar, sem líkur eru á að
deyi áður en bandaríska lyfjaeftir-
htið hefur gert rannsóknir á lyfum
og samþykkt þau, reyna nú mjög
að þrýsta á opinberar stofnanir um
að stytta það ferh sem lyf þarf að
fara í gegnum áður en það hlýtur
samþykki en undir eðliiegum
kringumstæðum hða átta til tíu ár
frá því að nýtt lyf er uppgötvað og
þar til þaö er sett í hihur lyfjaversl-
ana.
„Þegar átt er í höggi við smitandi
faraldur, sem frnnst út um ahan
heim, þarf að gera tilslakanir á
stöðlum," segir Martin Delaney,
sem er framkvæmdastjóri hjá fé-
lagi í San Fransisco sem einbeitir
sér að því að láta eyönisjúklinga
vita um nýjustu möguleika á sviði
meðferðar.
„Breytingar á stefnu stjómvalda
(í sambandi við eyðni) hafa mistek-
ist hrapallega," segir hann. „Þeir
hafa hraðað pappírsvinnunni en
það er eins og dropi í hafið.“
Þann 11. október næstkomandi
er búist við að nokkur þúsund
mótmælendur safnist saman í Was-
hington th að mótmæla stefnu
lyfjaeftirlits Bandaríkjanna (Food
and Drug Administration).
Takmarkið er að „ná stjórn yfir
lytjaeftirlitinu með friðsamlegum
mótmælaaðgerðum og borgara-
legri óhlýðni til að leggja áherslu á
vonbrigði fólks með hve tafist hef-
ur að setja tilraunalyf á markaðinn
fyrir eyðnisjúkhnga," segir skipu-
leggjandi mótmælanna, Urvashi
Vaid.
Eitt frægasta fórnarlamb eyönisjúkdómsins er án efa Rock Hudson.
AIDS.
PREVENTION IS THE ÖNLY CURE WE VE GOT
Eina lækningin sem viö höfum gegn eyðnivirusnum, enn sem komið er, er aö forðast að fá hann yfirleitt.
Stjórnvöld bjartsýn
Talsmenn stjórnvalda segjast
hins vegar fagna þeim árangri sem
náðst hefur, bæði læknisfræðilega
og hvað varðar stefnumörkun.
„Aldrei áöur hefur verið ráðist
gegn neinum sjúkdómi af jafn-
mikilh hörku af okkar hálfu og
ahra annarra viðkomandi,“ segir
Dr. Frank Yong, yfirmaður lyfjaeft-
irhtsins.
Þrátt fyrir að eftirhtið hafi ekki
fengist th að breyta reglum sínum
um þrautkönnun lyfja áður en veitt
sé samþykki fyrir þeim hefur af-
staða þeirra mhdast í nokkrum
eyðnithfellum.
Stofnunin hefur lofað að stytta
tímann sem þaö tekur að sam-
þykkja nýtt lyf gegn eyðni úr
tveimur árum í sex mánuði.
í ágúst síðastliðnum samþykkti
stofnunin að nota mætti í thrauna-
skyni lyfið Trimetrexate, sem hef-
ur lofað góðu í baráttunni gegn
lungnabólguvírus, sem er algeng
dauðaorsök eyðnisjúkhnga.
Áður en þetta var ákveðið gátu
um eitt hundraö sjúklingar, sem
ekki þoldu önnur lyf gegn lungna-
bólgunni, notað lyfið í sérstakri th-
raunameðferð undir eftirhti lyfja-
eftirhtsins. Eftir að reglurnar voru
rýmkaðar hefur um eitthundrað
manns í viðbót verið gefinn kostur
á lyfinu.
Ekki nóg gert?
Delaney segir að þessi rýmkun
sé smávægheg ef skoðað sé hve far-
aldurinn er útbreiddur og að trime-
trexate sé eina lyfiö sem lyfjaeftir-
htiö hefur samþykkt á thraunastig
en það var gert í júní í fyrra.
„Tilraunaáætlun lyfjaeftirlitsins
átti að vera homsteinn breyttrar
stjómarstefnu," segir hann, „en
hún hefur mistekist iha.“
Bandarísk heilsuverndaryfirvöld
áætla að á mhh ein og ein og hálf
mihjón manna hafi nú mótefni
gegn eyðnivírusnum. Aðeins eitt
lyf, andvíraslyfið AZT, hefur fengið
fuht samþykki lyfjaeftirlitsins til
meöferðar gegn eyðni.
Þrátt fyrir að AZT (azidothymid-
ine) lengi lífslíkur sumra eyðni-
sjúkhnga læknar það ekki eyðni.
Meðferð með AZT kostar um hálfa
mihjón íslenskra króna á hvem
sjúkhng á hverju ári.
AZT hlaut viðurkenningu lyfja-
eftirhts Bandaríkjanna á síðasta
ári eftir aðeins tuttugu og tveggja
mánaða rannsókn og er það met
hjá þeirri stofnun.
Judee Schuler, talsmaður sam-
taka lyfjaframleiðenda í Bandaríkj-
unum, sem í em meira en eitt-
hundrað stærstu lyfjaframleiðend-
ur í Bandaríkjunum, segir að nú
séu áttatíu og sex eyðnhyf í þróun
og er það aukning um þrjátíu og
sex lyf frá því fyrir ári.
Ótti viö málshöfðun tefur
Schuler segir hins vegar að sú
aðferð, sem nú er notuð viö þróun
á þessum lyfjum, það er að þróa
þau hvert í sínu lagi, sé ófuhnægj-
andi þegar thlit sé tekið th þess
mikla fjölda fólks sem þjáist af
eyðni.
Það tekur tíma fyrir fyrirtækin
að undirbúa sig, hefja framleiðslu,
dreifa og auglýsa upp nýtt lyf og
það gera þau ekki fyrr en fuht leyfi
hefur fengist frá lyfiaeftirhtinu.
Fyrirtæki em einnig hikandi við
aö sækja um rétt th að taka þátt í
thraunaáætlun lyfiaeftirhtsins
vegna þess að þau óttast skaðabóta-
kröfur ef lyfin hafa einhver auka-
áhrif sem finna hefði mátt með
frekari rannsóknum.
Dr. Young hjá lyfiaefdrhtinu seg-
ir að einungis þijú fyrirtæki hafi
sótt um þátttöku í tilraunaáætlun
stofnunarinnar en að búist sé viö
að umsóknum fiölgi mjög á næstu
fiórum ámm. Hann bendir á að
stofnunin hafi aðeins gefið grænt
ljós á sjö andvímslyf á þijátíu ára
sögu sinni og þar af þijú á síðustu
fiórum árum.
„Við erum að fást við ipjög kraft-
mikh tilraunalyf sem verða að fara
í gegnum vísindalegar rannsókn-
ir,“ segir Marshah Mohoy, tals-
maður fyrir fyrirtækið Wamer
Lambert, sem framleiðir trimetrex-
ate. „Við finnum góð viðbrögö hjá
lyfiaeftirhtinu og það er greinhegt
að þar er borin umhyggja fyrir
þessu máh og menn em allir af
vhja gerðir th að hraöa þessum
málum.“
Reuter
Þeir sem sýkjast af eyðni eru dæmdir til að falla fyrr en ella fyrir mann-
inum meö Ijáinn því að enn virðast vera nokkur ár að minnsta kosti þar
til lækning getur fundist.
A.f' „ ,,,
___ .. WiJtt,: . .— ui —■ - : __ |___i_____|__Vt -• / ■ , ■ ^