Dagblaðið Vísir - DV - 15.10.1988, Blaðsíða 17

LAUGARDAGUR 15. OKTÓBER 1988.
17
Systirin í aðalhlutverki
I skugga hrafnsins leikur Tinna,
systir Hrafns, aðalhlutverkið og enn
þarf hann að svara fyrir sögur um
að hann sé að hygla ættingjum sín-
um. „Þetta er svo lítiö þjóðfélag,"
segir Hrafn og brosir. „Ég get eðlilega
ekkert að því gert þótt móðir mín og
systir séu leikkonur og mágur minn
Helgi Skúlason eftir slaginn um hvalinn. Samvinna hans og Hrafns hefur
staðið í 14 ár.
Sune Mangs og Kristbjorg Kjeld I hlutverkum blskupshjónanna.
ekki tilbúinn til að sýna honum og
gera sjálfur. Ég útfæri alla hluti fyrst
sjálfur áöur en leikarinn gerir það
ef einhver hætta er á ferðum. Leik-
stjórinn er herforingi sem leiðir
flokk manna í gegnum undarlegan
og óraunverulega heim.
Þetta starf er miskunnarlaust og
grimmt og því fylgir hrikalegur ein-
manaleiki en um leið heimtar það
mýkt, andlega snertingu við leikar-
ann og árangur leikarans er það sem
skiptir máli. Allt hitt eru bara um-
búðir. Leikstjóri verður að einangra
sig og gæta sín svo vel að missa ekki
sjónar á hugsýninni. Það sem keyrir
mig áfram er hugsýn sem heimtar
að verða að mynd.“
Sýn á Hjalteyri
„Ég var einu sinni staddur fyrir
tilviljun á bryggjunni á Hjalteyri með
Ingva Hrafni. Allt í einu sá ég sýn
og þaö er kirkja úti á bryggjunni og
síldarverksmiðjan að baki breytist í
12. aldar bæ. í einu vetfangi gengur
upp sýnin sem hafði blundað í mér
frá því ég var krakki. Um leið og
þessi möguleiki hefur birst er ekki
hægt að hætta fyrr en búið er að
framkvæma hann. Eins er það með
kirkjuna í Námaskarði. Einn daginn,
þegar ég var þar á ferðalagi með fjöl-
skyldunni, sá ég kirkju efst á fjallinu.
Ég held að ég sé rómantískur innst
inni þótt talað sé um hráan veruleika
í myridunum. En það er líka viss
bölsýni í minni rómantík. Það er
svartsýn rómantik í Hrafninn flýgur.
Gestur ætlar að frelsa systur sína og
fara með hana aftur tíl írlands og
heldur að hann geti snúið viö hjóli
tónlistarmaður. Ég hef haft hundruö
'tækifæra til að trana mér og minni
fjölskyldu fram. Ég hef bara ekki
gert það.
Ég var löngu búinn að lofa mér því
að láta aldrei neinn úr fjölskyldunni
leika í mínum myndum. Þetta er í
fyrsta sinn sem þaö gerist.
Ég byija stundum á að æfa leikara
en skipti honum svo út viku fyrir
tökur á myndinni. Þetta hefur gerst
í öllum mínum myndum.
í Hrafninn flýgur skipti ég Borgari
Garðarssyni út fyrir Flosa Ólafsson
viku fyrir töku. Þá allt í einu sá ég
að karakterinn gekk ekki upp og ég
fékk Flosa í hlutverkið. Þannig verð-
ur að hugsa. Ekki vegna þess að
Borgar væri verri leikari heldur
hafði karakterinn breyst og dæmið
gekk ekki upp. Það eitt skiptir máli
aö dæmið gangi upp.
Leikstjóri verður að vera það sterk-
ur að hann geti skýrt út fyrir leikur-
unum að hann verði aö skipta út. í
svona starfi verður að halda öllu
persónulegu fjarri. Það er árangur-
inn sem skiptir máh. Það eina sem
kvikmyndaleikstjóri má einblína á
er hvemig mynd hann ætlar sér að
gera.
Hinn endanlegi dómur kemur þeg-
ar verkið er sýnt. Þau tár, sem féllu
meðan á upptökunni stóð, breytast í
gleðitár ef verkið er vel heppnað.“
Drap Helgi sel?
Ýmsar sögur hafa gengið um í
skugga hrafnsins alveg frá því tökur
á henni hófust. Hestaatið við Gullfoss
varð frægt í fyrra. „Það er kraftmik-
il sena,“ segir Hrafn sposkur.
„Ég á líka að hafa neytt Helga
Skúlason til að drepa sel. Ég neyði
aldrei leikara til að gera neitt. Ég læt
leikara aldrei gera það sem ég er
Reine Brynolfsson og Tinna Gunnlaugsdóttir í hlutverkum Trausta og ísoldar.
tímans.
Þetta er rómantísk andhetjudýrk-
un. Þegar verk Gests er fullkomnaö
visar systir hans honum á dyr. Ætl-
unarverkið er unnið fyrir gýg. Þann-
ig er þaö með flest mannanna verk.“
Gömul og nú hugboð
„Hugmyndir mínar eru yfirleitt
sóttar langt aftur í æsku mína eða
löngu liðinn tíma og þær eru lengi
aö þróast. Ég kem á stað og finn að
ég á eftir að koma þangað aftur og
þar á eitthvað eftir að gerast. Ég fann
þetta þegar ég kom fyrst að Jökulsár-
lóni fyrir 12 árum. Ég nota staðinn í
upphafi myndarinnar í fyrrasumar.
Þá voru hðin 10 ár.
Ég trúi á hughrif og að þau búi í
umhverfi og hlutum. Hugmynd eða
tilfmning getur blundað í mér í tíu
ár og hún er alltaf jafnný því tíminn
er afstæður. Minningin ein stendur
kyrr.
Það þekkja flestir einhveija
reynslu af þessu tagi. Það þykir ekk-
ert undur þótt útvarpstransistor geti
flutt mönnum boð. Við höfum sjáh
miklu fullkomnara tæki en útvarp á
milh axlanna og það heitir heih. Ég
gef htið fyrir hehann ef hann hefur
ekki upp á merkhegri mögxUeika að
bjóða en venjulegt útvarp.
Leyfi til að fara í heimsóknir
Um áramótin hefst fjögurra ára
leyfi frá Sjónvarpinu hjá Hrafni. „Ég
fer að vinna að samnorrænum verk-
efnum en ætla jafnframt að láta það
eftir mér að taka frí,“ segir hann. „Ég
hef aldrei gert það á ævinni. Ég ætla
að taka góða heimsreisu og sinna
heimboðum sem ég á allt frá Japan
tfl Suður-Amer&u.
Þegar komið er svona nærri frum-
sýningu hugsa ég meira um að yrkja
ljóð eða að skrifa. Ég vil ekki skipu-
leggja framtíðina. Ég vU ekki búa til
nýja mynd nema það sé sýn innra
með mér sem ýtir mér af stað.
Fjögurra ára leyfi þýðir ekki að ég
sé hættur þjá Sjónvarpinu. Þetta er
rétt eins og gerist í kosningum og
menn sitja hjá í eitt kjörtímabU. Þetta
er eitt kjörtímabU. Þaö er ágætt að
skipta um á fjögurra ára fresti. Ég
var búinn að lofa að klára Vikivaka,
norrænu óperuna, og ætla að gera
það og fleiri norræn verkefni. Annað
er óráðiö," sagði Hrafn Gunnlaugs-
son. -GK
hlutverk í nýjustu myndinni. „í
Blóðrauðu sólarlagi byijuðum við
Helgi Skúlason að vinna saman.
Hann fór þar með aðalhlutverkið,"
segir Hrafn. „Það var árið 1974 og
nú, fjórtán árum seinna, fær hann
útnefningu fyrir leik í myndunum í
skugga hrafnsins og Leiðsögumann-
inum.
Ég held að ég hafi uppgötvað leik-
stjómaraðferð mína mjög mikið í
samvinnu við Helga. Þegar við gerð-
um Blóörautt sólarlag var spuming-
ing hvernig við gætum búið til kar-
akter án þess að einbhna á skrifað
samtal. Þá fóram við að búa til
manninn. Hann átti að segja sögu í
myndinni og við létum hann segja
öftustu setninguna fyrst og segja sög-
una aftur á bak - brutum upp text-
ann.
Við bmtum niður handritið og
spurðum hvemig þessum manni hði
án þess að hann segði nokkuð en
beitti aðeins augunum og innri geð-
hrifum. Þannig fann ég mína leik-
stjómaraðferð mikið í gegnum
Helga. Hann hafði mikh áhrif á mig
sem leikari og ég hef skrifað hlut-
verkin sem hann leikur í myndum
mínum sérstaklega fyrir hann. Ég
hef treyst mikið á Helga sem leikara
og treysti á hans smekk og innsæi.
Helgi leikur svohtið óvenjulegt
hlutverk í í skugga hrafnsins. Hann
leikur mann sem á stöðugt undir
högg að sækja og er þjakaður af mjög
erfiðri persónulegri reynslu. Þetta er
aht öðmvísi hlutverk en hann hefur
leikið í fyrri myndum. Leikarar eins
og Helgi geta leikið aht frá betlara
upp í konung. Það skiptir ekki máli
hvort hlutverkið hann tekur að sér.“
Leikstjóri Leiðsögumannsins hefur
sagt að hann hafi vahð Helga eftir
að hann sá hann í Hrafninn flýgur.
Hann hefur líka sagst hafa orðið fyr-
ir miklu áhrifum frá myndinni. Hvað
flnnst Hrafni um það. „Það er gaman
að frétta slíkt,“ svarar hann. „Ég lít
á það sem viðurkenningu ef einhver
nennir að herma eftir því sem ég er
að gera.“
í% rviÆMtAchia
Átímum verðstöðvunar er nauðsynlegra en nokkru
sinni fyrr að neytendur hafi eftirlit með verðhækkun-
um og reyni að fylgjast með verði á hverjum tíma.
Til þess að auðvelda þetta hefur DV reglulega birt
verðkannanir af ýmsum toga. Þær eiga að virka hvetj-
andi á fólk að stunda verðgæslu upp á eigin spýtur.
Neytendasíða DV kannaði verð á nokkrum vöruteg-
undum í verslunum í Árbæ og Grafarvogi. Niðurstöð-
urnar birtast á neytendasíðunni á mánudag.
Þær eru um margt forvitnilegar og leiða í Ijós talsverð-
an verðmun milli einstakra vörutegunda. Milli versl-
ana í heild er hins vegar minni munur.
' 1
Ml

Á síðustu árum hefur orðið til nýtt skólastig innan
íslenska menntakerfisins og utan við lög þess og
reglur. Sífellt fleiri launþegarsækja námskeiðsem
tengjast endurmenntun og símenntun í starfi og er
þá ekki meðtalin sú fræðsla sem á sér stað inni í fyrir-
tækjunum. Þessi starfstengdu námskeiðsækir nær
fjórðungurvinnuaflsá landinu.
Állarstarfsstéttirsækja námskeið í sínum atvinnu-
greinum: verkafólk, háskólafólk, opinberirstarfsmenn
og starfsmenn einkafyrirtækja. Allir eiga kost á endur-
menntun.
í lífsstíl á mánudag verður fjallað um námskeiðagleði
íslendinga og endurmenntun vinnandi manna.