Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.1991, Blaðsíða 2

2
LAÚÓARDAGUR 18. MAf 1991.
Fréttir_______________________________
Fiskiskipaflotinn knúinn raforku:
Tæknilegur möguleiki
í nánustu framtíð
- segir Gísli Júlíusson, yfirverkfræðingur Landsvirkjunar
Gísli Júlíusson, yfirverkfræöingur
Landsvirkjunar, sagði í samtali viö
DV aö þaö vær fullkomlega raun-
hæft aö fara að tala um þann mögu-
leika aö fiskiskipafloti okkar eöa
hluti hans yrði knúinn raforku.
Ástæða þess að þetta er orðið tækni-
lega framkvæmanlegt eru álgeymar.
„Þessir álgeymar eru þannig að ál
er látið ganga í samband við loft eða
súrefni. Það sem gerist í álverum er
að þaö er rafdregið þar sem álið er
Akranes:
Bókumstam
gefinút
Siguröur Sverrisson, DV, Akranesi:
Fyrir nokkru kom út hér á
Akranesi bók um stam eftir Elm-
ar Þóröarson talkennara. Höf-
undur hefur um árabil unnið með
fólki sem stamar.
í bókinni er að finna upplýsing-
ar um stam og þá sem stama. í
formála er jafnframt sett fram sú
tilgáta að aukin þekking á stami
fækki þeim er stama. Stór hluti
efnis bókarinnar er frá Alf Preus
sem af mörgum er talinn helsti
stamsérfræðingur Norðurlanda.
Við útgáfu bókarinnar hefur
Elmar m.a. notið dyggilegs stuðn-
ings Kiwanisklúbbsins Þyrils á
Akranesi.
Þess má síðan geta að stamarar
á íslandi hafa í hyggju að mynda
formlegan félagsskap. Hefur
Andri Bachmann veriö helsti
hvatamaður þess.
Elmar Þórðarson talkennari.
DV-mynd Árni S. Árnason
skilið frá súrefninu. Til þess þarf
orku. Það er hægt að ná þessari orku
aftur í formi rafmagns með ákveð-
inni tækni,“ sagöi Gísli.
Ýmis ökutæki eru knúin rafmagni
en vandamáliö hefur verið hvað það
endist illa á rafgeymunum. Um þaö
sagði Gísli að framfarir hefðu orðið
á þessu sviði. Mestar hafa þær orðið
varðandi þessa álgeyma. Þeir taka
mun minna pláss en venjulegir raf-
geymar en það hvað venjulegir raf-
Tilboð voru opnuð hjá Landsvirkj-
un í raf- og vélbúnað fyrir Fljóts-
dalsvirkjun í gær. Um var að ræöa
tilboð í hverfla, rafala ásamt til-
heyrandi búnaði. Alls bárust 13 til-
boö auk 8 frávikstilboða. Lægsta til-
boðiö áttu ABB Genaration AB, Sví-
þjóð, og Kvaemer Eureka A/S Noregi
geymar hafa verið plássfrekir hefur
verið vandamál til þessa varðandi
ökutæki sem hafa verið rafknúin.
Gísli segir að álgeymar séu fjórum
sinnum léttari en olíugeymir sem
gefur sama orkumagn. Þá yrði ál-
geymirinn átta sinnum umfangs-
minni miðað við sömu orku.
Gísli segir að í dag sé það gerlegt
aö setja svona geyma í skip en Vanda-
málið er að nýtingin er ekki nógu
góð. Þróunin er hins vegar hröð á
og var það upp á rétt tæpá 1,7 millj-
arða króna en það era 87,6 prósent
af áætluðum kostnaði ráðgjafa
Landsvirkjunar en hann hljóðar upp
á rétt rúma 1,9 milljarða króna.
Annað lægsta tilboðið barst frá
Noell GmbH í Þýskalandi og upp á
rúma 1,8 milljarða króna sem eru
þessum sviöum og ef til vill styttra í
að þetta sé fullkomlega raunhæft en
margan grunar. í Bretlandi er unnið
að smíði svona geyma sem meðal
annars eru notaöir sem vararafls-
stöðvar.
„Ég er bjartsýnn á að þarna sé að
eiga sér stað meiriháttar ævintýri í
nánustu framtíð,“ sagði Gísli Júlíus-
son.
-S.dór
95,4 prósent af áætluðum kostnaði.
Þriðja lægsta tilboðið barst frá Sulz-
er-Escher Wyss GmbH í Þýskalandi
og var það tæpir 2 milljarðar króna
sem er um 2 prósentum hærra en
áætlun Landsvirkjunar gerir ráð fyr-
ir.
-J.Mar
Farið yfir tilboöin á fundi Landsvirkjunar í gær. DV-mynd Brynjar Gauti
Flj ótsdalsvirkjim:
Tilboð opnuð í raf- og vélbúnað
Hvítasimnuhelgin:
Mikið spurt
umferðirí
Borgarfjörð
„Það hefur lítið verið að gera
hér i miöasölunni. Unglingamir
hafa hringt mikið og spurt um
ferðir að Logalandi f Borgarfirði
en það hafa sárafáir keypt miða
þangað,“ sagði Lilja Guðmunds-
dóttir í miðasölunni á BSÍ í gær-
kvöldi.
Öll tjaldstæði era lokuð suö-
vestanlands nú um helgina.
Að sögn Magnúsar Magnússon-
ar, húsvarðar á Logalandi í Borg-
arfirði, verður dansleikur á
sunnudagskvöldið og hefst hann
um miðnætti. Engin tjaldstæði
verða opin í nágrenninu. Það stóö
til að leyft yrði að tjalda í ná-
grenni Reykholts en að sögn
Magnúsar mun lögreglan i Borg-
arfirði hafa lagt bann viö því.
„Það hefur mikið veriö gert úr
því að þaö ætti að vera eitthvert
mikiö húllumhæ hér um helgina
en svo er ekki. Það verður bara
venjulegt bail hér aðfaranótt
mánudags og ekki boðið upp á
neina tjaldaðstöðu í tengslum við
það,“ sagði Magnús. -J.Mar
Forsetaheim-
sóknin undirbúin
ÞórhaDur Aamundsson, DV, Sauðárkr.:
Eflaust verður hátíðlegt um aö
litast í Skagafirði dagana 23.-25.
ágúst í sumar þegar forseti ís-
lands, frú Vigdis Finnbogadóttir,
heimsækir héraðið. Undirbún-
ingur heimsóknarinnar er þegar
hafinn og hefur gestgjafmn, hér-
aðsnefnd Skagafjarðar, skipað
íjögurra manna undirbúnings-
nefnd.
Hvað tímasetningu heimsókn-
arinnar varðar sagði Magnús Sig-
urjónsson, framkvæmdastjóri
héraðsnefndar, að hún hefði ver-
ið ákveðin fyrir nokkrum mán-
uðum. Ástaeðuna fyrir því að
heimsóknin er svo síðla sumars
taldi hann vera kosningamar.
Frú Vigdís hefði líklega viljað
vera nokkuð trygg með að búið
væri aö mynda ríkisstjórn áður
en hún færi i Skagafjörðinn.
Undirbúningsnefnd fyrir heim-
sóknina skipa þau Björn Sigur-
björnsson, formaður bæjarráðs
Sauðárkróks, Halldór Þ. Jónsson
sýslumaöur, Elín Sigurðardóttir
oddviti, Sölvanesi, og Magnús
Sigurjónsson. Dagskrána mun
nefhdin ákveða í samráði við odd-
vita og hreppstjóra í héraðinu.
„Við munum aö sjálfsögðu
reyna að veita forsetanum skagf-
irskar móttökur. Ég finn að það
er mikill hugur í mönnum að taka
vel á móti frú Vigdísi og hennar
fylgdarliöi,“ sagði Magnús.
Það er sprengipottur i vöxtum á peningamarkaönum framundan ekkert síð-
ur en að lottóið verður tvöfalt i kvöld og sprengipottur i getraunum í dag.
Ekki bara í lottóinu og getraunum:
Sprengipottur í vöxtum
Dagurinn í dag og næstu dagar
verður einn allsherjar sprengipottur
hjá þjóðinni í peningamálum. Þaö
verður tvöfaldur lottópottur í kvöld
og í getraunum verður sprengipottur
í dag. Næstu daga má svo búast við
sprengipotti í vöxtum. Þeir eiga eftir
að hækka.
Sprengipotturinn í Getraununum
birtist í því að bætt veröur um 1,2
milljónum króna í pottinn. 600 þús-
und fara í fyrsta vinning, 300 þúsund
í annan vinning og 300 þúsund í
þriðja vinning. Ekki skiptir máli
hvort einhver verður með 12 rétta
eða ekki, greitt verður fyrir hæsta
vinning og svo koll af kolli.
Sprengipotturinn í vöxtunum birt-
ist í því að búist er við að ríkisstjóm-
in hækki vexti á spariskírteinum rík-
isins í frumsölu í næstu viku úr 6
prósentum í um 8 prósent. Á endur-
sölumarkaðnum Verðbréfaþingi ís-
lands fór ávöxtunarkrafa spariskír-
teina upp fyrir 8 prósentin í byrjun
þessarar viku.
Bankarnir ætla að bíða og sjá hvað
ríkið gerir. Samkvæmt upplýsingum
Seðlabankans í gær voru engar til-
kynningar komnar frá bönkunum
um aö hækka vexti eftir helgina, á
þriðjudaginn, 21. maí. Því er líklegt
aö bankarnir hækki vextina um
mánaðamótin eftir að ríkið hækkar
vexti á spariskírteinum í næstu viku.
Það er mat manna, sem DV hefur
rætt viö á peningamarkaðnum, að
líklegt sé að bankamir muni hækka
innláns- og útlánsvexti um 1,5 til 2
prósent. Algengustu nafnvextir á al-
mennum skuldabréfum bankanna
eru nú á bilinu í kringum 15,5 pró-
sent. Þeir fara þvi í um 17 til 17,5
prósent miðað við áöurnefnt mat
manna.
Loks eru það húsbréfin. Þau eru
ríkistryggðir pappírar. Það sem
kaupendur á endursölumarkaði hafa
sett út á húsbréfin er útdráttarfyrir-
komulagið og að bréfin séu til 25 ára.
Þetta þýðir að markaðurinn kaupir
frekar spariskírteini ríkisins, sem
eru til styttri tíma, en húsbréf á end-
ursölumarkaði og því þurfa vextir á
húsbréfum að vera hærri.
Ávöxtunarkrafa húsbréfa á Verð-
bréfaþingi íslands hefur verið aö
hækka að undanfórnu og var í byrj-
un þessarar viku komin í 8,5 pró-
sent. Miöað við aö markaöurinn
krefjist hærri ávöxtunarkröfu á hús-
bréfum er líklegt að hún hækki í um
og yfir 9 prósent þegar vextir spari-
skírteina verða komnir í 8 prósent.
-JGH