Dagblaðið Vísir - DV - 07.11.1992, Page 30

42
LAUGARDAGUR 7. NÓVEMBER 1992.
Meiming
Blóðið á hreyfingu með
Blood, Sweat and Tears
David Clayton-Thomas, söngvari Blood, Sweat and Tears, á sviðinu á Hótel Islandi.
DV-mynd GVA
Árið 1968 þykir merkilegt fyrir margra
hluta sakir. Heil kynslóð er kennd við þetta
ártal. En sumarið ’68 vorum við unglingam-
ir ekkert sérlega uppnæmir fyrir því sem var
að gerast í stjómmálum víða um heim. Breytt
lífsviðhorf og jafnvel lífshættir fylgdu að vísu
- í kjölfarið á næstu árum og hafa trúlega sett
mark sitt á okkur sem yngri vomm, eins og
á okkur sér ef til viil í dag. En það varð dálít-
Tónlist
Ingvi Þór Kormáksson
iö uppnám þetta sumar. Jón Múli fór að spila
lög í morgunútvarpinu af annarri plötu
hljómsveitarinnar Blood, Sweat and Tears
og það var ekkert með það; Þessa plötu varð
að eignast. Þetta var byltingin í eyrum þeirra
sem lágu og grufluðu í músík. Djass-rokk,
upphafið að þeirri músík sem síðar fékk
nafnið „fusion“ eða bræðingur á íslensku.
Reyndar má líka rekja upphafið í ýmsar aðr-
ar áttir. Ramsey Lewis, Miles Davis, Herbie
Hancock, Frank Zappa o.fl. komu þar líka
við sögu ásamt Chicago, If og fleiri stórrokk-
sveitum.
Við félagamir misstum sjónar af hljóm-
sveitinni 1976 eftir u.þ.b. 10 plötur sem allar
voru góðar en engin alveg eins sérstök og
þessi nr. 2. Það virðist einnig álit hijómsveit-
arstjórans og söngvarans Davids Clayton-
Thomas, ef marka má lagavalið á tónleikum
þeirra á Hótel íslandi síðastliðið fostudags-
kvöld. Eftir stutt kynningarstef geystist bros-
mildi söngvarinn með breiðu röddina inn á
sviðið og upphóf svarta messu með „Hi-Do-
Ho“, vatt sér svo strax í hvíta messu eða
kannski fjöruga jarðarfór sem kom blóðinu
á hreyfingu með laginu „And when I Die“
og svo kom„Smiling Phases" með mögnuð-
um endalokum. Þá flutti hljómsveitin lag án
söngs, „Unit Seven", þekkt lag frá Cannon-
ball Adderley kvintettinum. Síðar mátti svo
heyra „Give Me That Wine“ eftir John Hen-
drix í fónkútsetningu, með frábærum tromp-
et- og bassasólóum og „St. Thomas" eftir
Sonny Rollins. Það voru djassnúmer kvölds-
ins. I lokin flutti svo hljómsveitin Billy
Holiday lagið „God Bless the Child“ svo
„Spinning Wheel“ eftir Clayton-Thomas
sjálfan og lokalagið var auðvitað „You Made
Me so very Happy“.
Enginn af núverandi liðsmönnum sveitar-
innar, að undanteknum söngvaranum, var
með, þegar hljómplötuframleiðslan var sem
mest, en allt eru þetta öryggir fyrsta flokks
hljóðfæraleikarar sem skiluðu vel þessu
klassíska B.S. og T. sándi. Homamennirnir
og rytmageirinn þéttir í samleik og góðir í
sólóum, rokkið í gítamum, djassinn í píanó-
inu og David Clayton-Thomas punkturinn
yfir i-ið.
Dálítil nostalgía auðvitað, en líka merkilegt
brot af tónlistarsögunni sem virkar á engan
hátt gamaldags eða skrýtiö í dag. Músík sem
er alltaf í fullu gildi eins og öll góð músík,
enda orðin sígild. - Fagnaðarlátum ætlaði
seint að hnna.
Stjömubíó - Bitur máni: ★★★
Öfgafull ást
Með Bitrum mána (Bitter Moon) hverfur Roman Polanski aftur á vit
myrkra sálfræðikannanna sem hann hefur ekki gert af jafnmiklum krafti
síðan hann lék í og leikstýrði The Tenant á miðjum áttunda áratugnum.
Mest á Bitur máni þó sameiginlegt með þeirri kvikmynd sem gerði Pol-
anski frægan, Knife in the Water.
Fjórar persónur koma við sögu í Bitrum mána, tvenn hjón sem hittast
af tilviljun um borð í lúxusfarþegaskipi. Önnur hjónin eru ensk, Nigel
(Hugh Grant) og Fiona (Kristin Scott- Thomas) sem leggja í ferðina til
að hressa upp á hjónabandið. Um borð hittir Nigel Bandaríkjamanninn
Oscar (Peter Coyote) sem er lamaður fyrir neðan mitti. Hann er á ferð
ásamt eiginkonu sinni Mimi (Emmanuelle Seigner) sem er falleg og kyn-
þokkafull. Oscar vill segja Nigel sögu sína, sögu um hvernig of mikil ást
og öfgar í kynlífi geta eyðilagt líf tveggja persóna. í röð atriða fáum við
að kynnast hvernig kynni takast með Oscar og Mimi, allt frá hugljúfri
ást við fyrstu sýn til tortímingarinnar. Hvert stig sambands þeirra býður
upp á nýja upplifun í kynlífi og þegar allt hefur verið reynt byijar vegur-
inn niður á við. Þegar Oscar segist blákalt ekki þola hana lengur, þau
séu orðin kynferðislega gjaldþrota, eins og hann orðar það, tekur við
sadismi og sjálfspíning.
Nigel er hneykslaður á sögunni en um leið finnur hann ákafa löngun
til að komast yfir Mimi, löngun sem verður að þráhyggju. Oscar ýtir
undir þá löngun á illkvittnislegan hátt. Hver er tilgangurinn hjá Oscari
og að hveiju stefiiir hann með þessari sögu sinni? Endirinn kemur jafn
mikiö á óvart eins og mörg önnur atriði í þessari eftirtektarverðu og
áhrifamiklu kvikmynd.
Kvikmyndir
Hilmar Karlsson
Áhorfandanum er það strax ljóst að það er mikið drama í sambandi
Oscars og Mimi og það drama er ekki alltaf sýnilegt, er að mestu leyti í
sögðum texta. Peter Coyote leikur Oscar eftirminnilega og það er túlkun
hans á textanum ásamt sterkum atriðum, þegar horfið er til fortíðarinn-
ar, sem gera Bitter Moon að áhrifamikilli kvikmynd. Coyote fær góða
aðstoð hjá Emmanuelle Seigner sem er mjög góð í hlutverki Mimi, eggj-
andi og kynþokkafull þegar það á við en einnig aumkunarverð þegar
niðurlægingin er sem mest. Hugh Grant og Kristin Scott-Thomas leika
peðin í spilinu og gera vel við vanþakklát hlutverk.
Þrátt fyrir öfgana er visst raunsæi í Bitrum mána. Oscar og Mimi eru
alls ekki slæmar persónur, þau hefðu bara aldrei átt að hittast. Það er
helst í lokin að myndin missir trúverðugleikann og erfitt verður að sætta
sig við persónumar, sérstaklega Fionu, en Bitter Moon er í heild sterk
kvikmynd sem lætur engan ósnortinn.
Bitur mánl (Bitter Moon).
Lelkstjóri: Roman Polanski.
Handrit Gerard Brach, John Brownjohn og Roman Polanskl.
Kvikmyndun: Tonino Delli Colll.
Tónlist Vangelis.
Aðalhlutverk: Peter Coyote, Emmanuelle Seigner, Hugh Grant og Krlstin Scott-
Thomas.
Steinunn Þórarinsdóttir við eitt verka sinna á sýningunni í Listmunahúsinu.
Himinn. jörð og haf
- Steinimn Þórarinsdóttir í listmunahúsinu
Steinunn Þórarinsdóttir hefur á síðustu árum eink-
um fengist við manninn í formlist sinni. Myndir sínar
hefur hún unnið í jám og gler að langmestu leyti og
em margar þeirra orðnar góðkunnningjar Reykvík-
inga, t.a.m. glerverkið 1 stiga Borgarkringlunnar.
Steinunn var reyndar einnig á ferð 1 Kringlunni sl.
sumar, en þá sýndi hún þar í slagtogi við aðra mynd-
höggvara af yngri kynslóð á höggmyndasýningu á
vegum Listahátíðar í Reykjavík. Þau verk, sem hún
sýndi þá, bám þess merki að listakonan væri að endur-
meta hlutverk mannsins sem myndræns tákns í verk-
um sínum. Hluti þessara verka er nú á sýningu Stein-
unnar í Lástmunahúsinu. Þar er um að ræða tvískipt
verk er nefnist Uppspretta. Þetta em speglar í um-
gjörð sem minnir í senn á bát og líkkistu. Annar speg-
illinn er bugðóttur eins og hafið - hinn eins og grafreit-
ur handa ímynd skoðandans.
Fuglar, fískar og plöntur
Það var vel til fundið að staðsetja verk þetta við inn-
gang sýningarinnar í Listmunahúsinu, því þær spum-
ingar, sem verkið vektu- upp, varða hin hinstu rök, líf
og dauða - hafiö og moldina. Þegar skoðandinn er svo
farinn til síns heima er maðurinn horfinn úr verkinu
og nú bregður svo við að Steinunn hefur með öllu
þurrkað burt hin mannlegu form. Það er í beinu sam-
hengi við inntak fyrrgreinds verks, en gerir jafnframt
kröfur um ný efnistök. Listakonan leitar reyndar ekki
langt yfir skammt; myndtáknin em nú fúglar, fiskar
og plöntur í stað andlits og handa mannsins. Steinunn
gerir afsteypu úr blýi af raunhlutnum og því má sjá
náttúrulega skreytilist á borð við rauðar rósir slegna
blýi á þessari sýningu. Útkoman er áhugaverð í flest-
um tilvikum, en Steinunni hættir þó til að ramba á
barmi skreyti-, klisju- og hermulistar þegar hún nostr-
ar við fúglsmyndir sínar og rósabúnt, samanber mynd-
imar Blær og Himinn og jörð (sem þó er efitirminnileg
hugmyndalega séð).
Myndlist
Ólafur Engilbertsson
Ytxa form og inntak
í myndum á borð við Morgun og Sjónarrönd vinnur
ytra form verksins mun betur með hinum innri tákn-
um og byggir upp myndræna spennu. Örlítið blaðgull
í fyrmefnda verkinu breytir t.a.m. miklu um heildar-
svip þess. Hið ytra form byggir inntakið upp; fuglinn
steypir sér í hafið. Formræn nálgun er hreinni og geó-
metrískari en áður hjá listakonunni. Eins og áður seg-
ir er það upp og ofan hvemig formið vinnur með inn-
taki verkanna. Samband inntaks og forms hefur nefni-
lega tekið talsveröum stakkaskiptum hjá Steinunni.
Það er eins og við endurmat inntaksins hafi jafnframt
komist los á formið. Það er að sjálfsögðu allt gott um
það að segja og bendir einungis til þess að listakonan
haldi hug sínum opnum og sé óhraedd við að feta nýj-
ar brautir. Verk Steinunnar hafa yfir sér dulúðugan
blæ, en það er eins og þau séu á reiki milli minnisvara-
yfirbragðs og leikrænna dramatískra sviðsetninga sem
áður einkenndu verk hennar. Að því leyti er engu lík-
ara en listakonan hafi færst of mikið í fang í senn við
að tileinka sér ný vinnubrögð. Sýningu Steinunnar
Þórarinsdóttiu- lýkur nk. sunnudag, 8. nóvember.