Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.1992, Qupperneq 15

MÁNUDAGUR 21. DESEMBER 1992.
Franska sveitin
Fréttir af mótmælaaögerðum
evrópskra bænda, þó sérstaklega
franskra, eru orönar allt að því
daglegt brauð. Að margra mati
hafa frönsk stjómvöld yfirleitt
beygt sig undir vilja bænda. Það
hefur verið haft til marks um
sterka pólitíska stöðu þeirra.
Kenningin er sú að þar sem Vest-
urlönd vom áður bændasamfélög
hafi orðið e.k. „póhtísk mishröðun"
þ.e. pólitísk áhrif bænda hafi ekki
dvínað í takt við örar þjóðfélags-
breytingar 20. aldar. Þetta er náttúr-
lega ekkert annað en hundalógik.
Þar sem stjómvöld veija hagsmuni
síns landbúnaðar hlýtur eitthvað
annað að Uggja að baki en annarleg
þjónkun við ofurvald einhverrar
landbúnaðarmafiu. Lítum aðeins á
stöðu bænda og landbúnaðarins í
Frakklandi i þessu samhengi.
Nokkrar franskar
staðreyndir
Til marks um efnahagslegt mikil-
vægi frönsku sveitarinnar skulum
við líta á nokkrar tölur frá árinu
1991. Heildarútflutningstekjur
Frakklands af landbúnaðarafurð-
um námu 189 miUjörðum franka
(ÍSK 2.192 núlljarðar), þar af var
flutt út fyrir 188 miUjarða tU ann-
arra EB-landa. Viðskiptajöfnuður
Frakklands var 44,4 mUljarðar
franka (ÍSK 515 mUljarðar) á sviði
landbúnaðarafurða. Hvað iðnaðar-
vömr snertir var viðskiptajöfnuð-
Kjallaiinn
Helga Guðrún Jónasdóttir
forstöðumaður Upplýsinga-
þjónustu landbúnaðarins
urinn hins vegar neikvæður um
46,4 miUjarða franka en var á árinu
1983 jákvæður um 97 miUjarða
franka. Franskur iðnaður hefur því
átt undir högg að sækja sl. 10 ár
meðan útflutningstekjur af land-
búnaðarafurðum hafa aukist stöð-
ugt. Enda er Frakkland orðið
stærsti útflytjandi landbúnaðaraf-
urða innan EB með 22% af heUdar-
útflutningi, Þýskaland er með 19%
og næst kemur ítaUa með um 17%.
Bænduraukaatriði
Af þessari upptalningu má vera
ljóst að stjómvöld 1 Frakklandi
standa vörð um hagsmuni land-
búnaðarins og matvælaiðnaðarins
þar í landi hvort heldrn- bændur
em með uppsteyt eður ei. En af
hverju þá öll þessi læti? Að mínu
mati eru einkum þijár skýringar á
því. í fyrsta lagi em sósíaUstar við
völd í Frakklandi undir forystu
Mitterrandforseta. SósíaUstaflokk-
urinn hefur Utið sem ekkert
bændafylgi og ekki er laust við að
það ríki tortryggni af hálfu bænda
í hans garð. I öðm lagi hefur Mit-
terrand verið einn ötulasti tals-
maður Evrópusammnans ásamt
Kohl Þýskalandskanslara. Ma-
astricht-samkomulagið mun ger-
breyta samkeppnisstöðu franskra
landbúnaðarafurða innan EB. í
þriðja lagi sýna mótmælaaðgerðir
franskra bænda á áþreifanlegan
hátt ótta þeirra við eigið póUtískt
áhrifaleysi. Þeir stæðu að öðrum
kosti varla í þessum hamagangi.
Franska sveitin og GATT
Það er þó núna fyrst þegar yfir-
gnæfandi líkur em á að nýtt
GATT-samkomulag sé að nást sem
upp úr hefur soðið hjá Evrópu-
bændum. Það má heita ljóst að þeir
álíta að iðnaðarhagsmunir EB
verði látnir ganga fyrir hagsmun-
um landbúnaðarins þó svo að
frönsk stjómvöld muni að Ukind-
um draga lappimar sem mest þau
geta í GATT-málinu. Og þá má það
að sama skapi vera nokkuð ljóst
að póUtísk áhrif bænda, hvort held-
ur í Frakklandi eða annars staðar,
em ekki mikU þegar á hólminn er
komið. GATT-viðræðumar eru
áþreifanleg sönnun þess. Hitt er
svo annað mál að landbúnaður er
víða mikilvægur í efnahagslegu og
menningarlegu tilUti. Það má ekki
mgla því saman við ímyndað
kverkatak bænda á stjómkerfinu.
Helga Guðrún Jónasdóttir
„Að margra mati hafa frönsk stjómvöld yfirleitt beygt sig undir vilja
bænda," segir m.a. í greininni.
„Franskur iðnaöur hefur því átt undir
högg að sækja sl. 10 ár á meðan útflutn-
ingstekjur af landbúnaðarafurðum
hafa aukist stöðugt.“
Heimilislæknaskort-
ur í Reykjavík?
Finnur Ingólfsson, alþingismað-
ur Framsóknarflokksins og fyrr-
verandi aðstoðarmaður heilbrigð-
isráðherra, ritar grein í DV mánu-
daginn 14. desember sl. undir heit-
inu „Heilsugæslu fyrir aUa Reyk-
víldnga".
í grein Finns er að finna lýsingu
á „valddreifingu“ í heilsugæslunni
í Reykjavík og er hún þökkuð fyrr-
verandi heUbrigðisráðherra, Guð-
mundi Bjamasyni. Greinar um
sama efni hafa birst reglulega á
síðum DV að undanfómu og hætt
er við að lesendur blaðsins fari að
trúa margendurteknum lýsingum
á afrekum framsóknarmanna í
heUsugæslu Reykvíkinga.
Hér er ætlunin að varpa nýju ljósi
á þessa afrekaskrá þeirra fram-
sóknarmanna og leiðrétta nokkrar
vUIur í nýjustu DV-grein Finns Ing-
ólfssonar.
Stefnumótun
framsóknarmanna
Sem fiUltrúi Reykvíkinga í stjóm
heUsugæslu og heUsuvemdar í
borginni hef ég kynnst vel stefnu-
mótun framsóknarmanna í heUsu-
gæslunni í Reykjavík. Fyrrverandi
heUbrigðisráðherra kom málum
þannig fyrir að fjórir flokksbræður
hans em einu pólitísku fuUtrúamir
í yfirstjóm heUsugæslimnar í borg-
inni, svonefndu samstarfsráði
heUsugæslustöðva, þar sem Finnur
Ingólfsson er formaður.
KjaUaxinn
Ólafur F. Magnússon
læknir og varaborgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík
þar sem eitt fyrirgreiðsluævintýrið
hefur rekið annað. Frægasta verk
samstarfsráðsins er tilraun for-
manns þess að fá ríkið til að kaupa
húsnæði dagblaðsins Tímans að
Lynghálsi 9 undir heUsugæslustöð
fyrir Árbæjarhverfi. Þannig skyldi
fjárhagsvandræðum blaðsins kom-
ið yfir á almenning á síðustu valda-
dögum framsóknarmanna í heU-
brigðisráðuneytinu. TUraunin mis-
tókst þar sem hún féU á tíma.
Heilsugæsla I
Grafarvogshverfi
Grafarvogsbúar hafa nú fengið
heUsugæsluþjónustu í hverfið sitt
eftir langa bið. Því fer fjarri að það
sé framsóknarmönnum að þakka
að þessi bið er loks á enda. Án fuU-
tingis borgarstjómarflokks Sjálf-
stæðisflokksins og ötuUar baráttu
kjörinna fuUtrúa Reykvíkinga
Reykjavíkur 5. desember 1991 var
samþykkt tUlaga frá borgaríúlltrú-
um Sjálfstæöisflokksins um að
skora á ríkisstjórnina að veija fé
„tU að koma á fót heilsugæslustöð
í Grafarvogshverfi".
Um 10.000 án heimilislæknis
í grein sinni fuUyrðir Finnur Ing-
ólfsson að nú vanti ekki nema 2000
Reykvíkinga aðgang að heimUis-
lækni. Finnur tilgreinir núverandi
heUbrigðisráðherra sem heinúld-
armann fyrir þessu. Þó heUbrigðis-
ráðherra sé maður hugrakkur og
óragur við að taka óvinsælar
ákvarðanir er hann ekki óskeikuU,
fremur en Finnur Ingólfsson.
FuUyrðing Finns Ingólfssonar
um 2000 heimUislæknislausa Reyk-
víkinga er röng. Samkvæmt upp-
lýsingum Tryggingastofnunar rík-
isins vom um 10.000 Reykvíkingar
án heimilislæknis þann 15. des. sl.
Af margvíslegum ástæðum telur
nokkur hluti fólks sig ekki þurfa
heimUislækni. Líklega er hér um
fáein þúsund manns að ræða.
Undanfarin 6 ár hafa Reykvíking-
ar getað vaUð sér heimUislækni
þannig að við ríkjandi aðstæður er
ekki skortur á heimUislæknum í
Reykjavík. Þetta getur þó breyst ef
heUbrigðisyfirvöld taka aftur upp
tUvísanakerfi í fyrri mynd og stór-
auka þar með vinnuálag á heimUis-
lækna.
Ólafur F. Magnússon
„Fullyrðing Finns Ingólfssonar um
2000 heimilislæknislausa Reykvíkinga
er röng. Samkvæmt upplýsingum
Tryggingastofnunar ríkisins voru um
10.000 Reykvíkingar án heimilislæknis
þann 15. des. sl.“
Stefna samstarfsráðsins hefur hefði þessi áfangi ekki náðst á
veriðsíbreytUegogtUviljanakennd þessu ári. Á fundi borgarstjómar
„Ef á að
skerða vaxta-
bæturnar að
einhverju
marki er búið
að kollvarpa
greiðslumat-
inu í hús-
bréfakerfinu_______________________
sem tekið var Gunnaf S. Bjðrmaon,
Upp 1987. bvœtnaamoi^ari f hús-
. r. næðlsmálastjóm.
Meginfor-
sendur lánveitinga í húsbréfa-
kerfinu vom að menn færu í
greiðslumat. Það á að afinarka
hvort viðkomandi einstakhngiir
hefur möguleika á aö standa við
þau lán sem hann tekur vegna
íbúðakaupa. Inn í greiöslumatiö
er tekin vaxtaendurgreiðslan og
hún raetin í heildardæminu.
Hvað varðar þá sem minna mega
sín, þá sem minni tekjur hafa, get-
ur þetta orsakað það að þeir standi
frammi fyrir þvi að lenda í þrot
með greiöslur af lánum. Þess
vegna höfum við bent á að ef
skerða á vaxtaendurgreiðslumar
ætti fyrsr og fremst að snúa sér að
þeim sem betur mega síní kerfinu,
þeim sem hafa hetri tekjur.
Einnig er vert að benda á það
að veruleg skerðing á vaxtabót-
unum getur orsakað þaö að lána-
stofnanir almennt í landinu
standi frammi fyrir vanskilúm
lántakenda.
Þær umræður sem farið hafa
fram um breytingai' á vöxtum,
sérstaklega í húsnæðiskerfinu,
hafa gegnum árin að einhverju
leyti tekið mið af þeim vaxtabót-
um sem hafa verið greiddar sam-
kvæmt lögum. Ef þessar bætur
verða skertar þarf að endurskoða
umræðurnar sem verið hafa í
gangi um vexti.“
Óhjákvæmi-
„Skerðing
vaxtabóta er
hluti aðgerða
til aö draga úr
halla ríkis-
sjóðs. Það eru
ekki rökfyrir
því að taka
eriend lón tfl _________________
að greiða nið- SWngrfmur Atí Arason,
ur vexti hús- aí“,to*a™i,6ur i4r'
byggjenda. -Iar44h4rra- '
Kostnaöur vegna vaxtabótanna
hefur aukist mikiö og tniklu
meira en gert var ráð fyrir þegar
kerfið var sett á laggirnar. Sam-
kvæmt fjárlagafrumvarpi fyrir
1993 verða heildargreiðslur
vaxta- og húsnæðishóta rúmir 3
milljarðar, þar af eru vaxtabætur
um 2,6 miHjarðar. Áformin um
skerðingu vaxtabóia miðast viö
að þessi tala liækki ekki árið 1994.
Þaö er einnig nauðsynlegt að
lagfæra sjálft vaxtabótakerfið og
það veröur stefnt að því. Meö
áðgerðinni verður komið i veg
fyrir að raenn geti fengið allan
vaxtakostnað bættan 100 prósent.
Þaðereittafþví sem
í kerfinu í dag.
spamaðar. Menn verða að fara
betur með fé og taka ekki lán að
óþörfu. Það er óhjákvæmilegt að
spara í kerfinu og með því að
ari staðreynd í tíma. Aögeröin
sjálf hefur ektó áhrif fyrr en á
árinu 1994. Menn hafa samþykkt
aö nota timann og endurskoða
vaxtabótakerfiö í heild sinni í
byrjunnæstaárs. -IBS