Dagblaðið Vísir - DV - 14.05.1994, Blaðsíða 8

8
LAUGARDAGUR 14. MAÍ 1994
Vísmþáttur_________
Gleymska hylur
genginn stig
„í hvert sinn, sem barn fer að
anda að sér lífslofti og horfa í kring-
um sig, hefst ný veraldarsaga. Fer-
ill þess í móðurlífi hefur verið ágrip
af þroskasögu alls lífs á jörðinni,
örlög þess síðan, bernska, æska,
fullorðinsár, elh, endurtekning
allrar mannlegrar baráttu, þar sem
mismunur kjara er hverfandi í
samanburði við líkingu þeirra lög-
mála sem hver maður er undir
seldur. Dauðinn kemur aö lokum,
heimsendir þessa einstaklings,
Ragnarrök, þar sem sólin slokknar,
stjömur hverfa og fold sekkur í mar.
Ef unnt væri að þekkja og skilja eina
mannsævi út í æsar, langa eða
skamma, volduga eða vesala, væm
rúnir tilverunnar ráðnar."
Svo farast Sigurði Nordal orð í For-
spjalli bókarinnar íslensk menning
sem kom út á vegum Máls og menn-
ingar á því herrans ári 1942 og ekki
er mér kunnugt að nokkur annar
hafi áður eða síðan komist jafnlangt
eða lengra í skilgreiningu á mannsæ-
vinni í fám orðum.
„AUt sem hefur upphaf þrýtur:
Allt sem lifir deyja hlýtur“.
Skáld og hagyrðingar hafa þó löng-
um velt þessum hlutum fyrir sér
og Jóhann Eyjólfsson, bóndi í
Sveinatungu í Borgarfirði, lýsir
skoðun sinni á svofelldan hátt:
Á ævidags stund
eins ertu, maður, og blómið á
grand,
þitt líf er ei minna né meira,
þó mælirðu fleira.
Þórarinn Hjálmarsson, vatnsveitu-
stjóri á Siglufirði (1907-1980):
Drottinn leikinn setti á svið,
sagan borgar gjaldið.
Dáölaust hlutverk daðra ég við,
dauðinn fellir tjaldið.
Sigurður J. Gíslason, kennari á
Akureyri:
Degi hallar, sóhn senn
síðstu geislum stafar.
Fótmál stigið eitt er enn
áleiðis til grafar.
Grétar Ó. Fells, rithöfundur og
lengi forseti Guðspekifélagsins:
Gleymska hylur genginn stig.
Goð af stöllum falla.
Loksins enginn þekkir þig.
Þögnin gleypir alla.
„Ég viðurkenni aö sjálfsögðu aö
sérhver trúarskoðun, sem ég kynni
að halda fram, bæri að vissu leyti
merki þess að ég er orðinn gamall
og mun deyja innan fárra ára. Á
yngri árum hefði ég eflaust lýst
viðhorfum mínum til hlutanna á
annan hátt. Nú skyggir afstaðan til
dauðans á allt annað. Mér finnst
ég vera eins og maður sem er á sigl-
ingu og nálgast ákvörðunarstað
sinn. Þegar ég kom um borð lagði
ég mikið upp úr því aö fá klefa með
glugga, að verða boöinn að borði
skipstjórans og hvaða farþega ég
ætti helst að umgangast. En shkt
skiptir mig ekki máh lengur þar
sem ég mun bráðlega fara frá borði.
Og vegna þess að ég hef ekki trú á
því að jarðneskt líf geti veitt varan-
lega fullnægju er dauðinn mér eng-
in ógn. En heimurinn, sem ég á að
yfirgefa, virðist fegurri en nokkru
sinni fyrr, einkanlega það sem fjar-
lægara er, grasið, trén, lækirnir og
mishæðótt engin, þar sem mynd
eilífðarinnar er öllu augljósari en
inn á milli gatna og húsa. Þá sem
ég elska get ég elskað enn heitar
þegar ég þarf ekki að biðja um neitt
umfram ást þeirra. Þörfin að safna
eða að njóta athygli annarra er
augljóslega of fjarstæðukennd til
þess að ástæða sé til að leggja stund
á hana. Þegar ég geri mér grein
fyrir hve óumræðilega hamingju-
samur ég hef verið verð ég gagntek-
inn af þakklæti til skapara míns.
Það er brennandi og óbifanleg
sannfæring mín að lífið sé blessun-
arrík gjöf, að það sé glætt anda
kærleikans, ekki hatursins, ljóss-
ins en ekki myrkursins. Og þar sem
ég auk þess trúi því að lífið kvikni
af ást, ekki hatri, þá veit ég að þeg-
ar þessi augu sjá ekki lengur og
þessi heih hugsar ekki lengur og
þegar sú hönd, sem nú skrifar, hreyf-
ist ekki lengur, þá mun mér hlotnast
gæska í því sem framundan bíður.
Sé það ekkert þakka ég fyrir það, sé
það annars konar tilvera þakka ég á
sama hátt fyrir hana.“
Það var enskur blaðamaður, Malc-
olm Muggeridge að nafni, sem komst
þannig að orði. Svipað virðist hafa
vakað fyrir Kristjáni Eldjám Þórar-
inssyni, presti á Tjöm í Svarfaðardal
(1843-1917), sem kvað svo:
Vísnaþáttur
Torfi Jónsson
Ef ég lifi eftir hel
er því vel að taka,
en sofi’eg um eilífð, svo er vel,
ég sé þá ei til baka.
Síöasta vísa Sigurðar Jónssonar
frá Brún í Svartárdal, ort tæpri
klukkustund áður en hann lést:
Hniginn virðist hróðurinn,
hart er að ljúka göngu.
Örviti í annað sinn
orðinn fyrir löngu.
Ragnar Jóhannesson, skólastjóri
á Akranesi:
Bráðum aldan hinsta
burtu þvær úr fjörum
mín spor,
en hugans hræring innsta
heima verður í förum
öU vor.
Skáldið og klerkurinn Matthías
Jochumsson gerir úttekt á eigin lífi
(ef rétt er, hvað mættu þá aðrir
segja?):
Bráðum kveð ég fólk og Frón,
fer í mína kistu,
rétt að segja sama flón
sem ég var í fyrstu.
Emi Amarsyni skáldi hefur ekki
fundist mikið tU um uppskera ævi-
starfsins þegar hann kvað:
Dýrt er landið, drottinn minn,
dugi ekki minna,
en vera allan aldur sinn
fyrir einni gröf að vinna.
„Hvemig get ég vitað nema ástin
á lífinu sé blekking, þegar öllu er
á botninn hvolft? Hvað veit ég
nema að sá, sem óttast dauðann,
sé likur barni sem hefur viUst og
ratar ekki heim?“ Veit ekki um
höfund og tek ekki afstöðu í málinu
en lýk þættinum meö orðum Þor-
steins Valdimarssonar skálds:
Sumir kveðja
og síðan ekki
söguna meir.
- Aðrir með söng
sem aldrei deyr.
Og það gerði hann sjálfur með þeim
hætti aö engum gleymist sem
kynnsthefur. TorfiJónsson
Matgæðingur vikuimar
Svínalundir og app-
elsínueftirréttur
„Ég hef gaman af að borða góðan
mat en ekkert sérstaklega að elda
hann. Hins vegar kemur það í minn
hlut á heintilinu að sjá um matseld-
ina,“ segir Sigrún Jónasdóttir, hús-
móðir og matgæðingur vikunnar.
Sigrún ætlar að bjóða upp á ein-
faldan kvöldverð sem samanstend-
ur af svínalundum, kartöflubátum
og appelsínueftirrétti. „Eftirréttinn
má gera aðeins fyrr, síðan er best
að byrja á kartöflubátunum og þá
verða þeir einmitt tUbúnir um leið
og kjötið,“ segir Sigrún. „Annars
elda ég aldrei eftir uppskriftum og
þess vegna verð ég að sirka öU
mál,“ segir hún. Og þannig hljóðar
uppskriftin sem Sigrún miðar við
fjóra:
Svínalundir
2 svínalundir
2 msk. dijon sinnep
2 msk. sítrónusafi
pipar
2-300 g sveppir
1-2 rauðlaukar
1-2 dósir sýrður rjómi
salt
koníak
Ég byrja á því að skera lundirnar
í þriggja til fjögurra sentímetra
sneiðar og pressa þær niður í sár-
inu með breiðum hníf. Síðan er
sinnepinu, sítrónusafanum og pip-
arnum hrært saman og því smurt
yfir kjötbitana og látið marinerast
meöan laukurinn og sveppirnir era
steiktir. Laukurinn er skorinn í
tvennt og síðan í finar sneiðar og
Sigrún Jónasdóttir, matgæðingur
vikunnar. DV-mynd Brynjar Gauti
lokst mýktur í olífuolíu á pönnu. Á
meðan laukurinn er að mýkjast era
sveppirnir hreinsaðir og skornir í
sneiðar. Tveim msk. af sítrónusafa
heUt yfir sveppina en mér finnst
það gefa gott bragð. Laukurinn er
tekinn af pönnunni, smjör sett á
hana og sveppimir steiktir. Síðan
eru þeir teknir af pönnunni og kjöt-
ið steikt í olíu ef þarf við góðan
hita í þrjár til fimm mínútur á
hvorri hhð. Þegar kjötið er steikt
er salti stráö yfir og það tekið af
pönnunni. Þá er ca hálfum dl af
vatni skellt á pönnuna og soðið upp
með safanum af kjötinu, lauknum,
sveppunum og tveimur til þremur
msk. af koníaki. Einnig má bæta
við einni til tveimur tsk. af sinnepi
ef fólk viU meira sinnepsbragð og
krydda með salti og pipar. Loks er
einni til tveimur dósum af sýrðum
rjóma bætt úti og látið malla saman
í mauk í eina til tvær mínútur.
Borið fram með lundunum ásamt
kartöflubátunum og jafnvel hrásal-
ati.
Kartöflubátar
6-8 kartöflur
2-3 msk. olífuolía
2- 3 hvítlauksrif
salt og pipar
Olíunni, fínsöxuðu hvítlauksrifi,
salti og pipar blandað saman. Kart-
öflurnar eru skornar í báta og þeim
velt upp úr olíunni. Síðan eru þær
bakaðar á plötu við 180 gráður i ca
hálfa klukkustund.
Appeisínueftirréttur
3- 4 appelsínur
2-3 msk. amarettolíkjör
15-20 makkarónukökur
rjómi
Börkurinn er tekinn af appelsín-
unum og þær skornar í Utla bita
og líkjömum hellt yfir. Rétt áður
en rétturinn er borinn fram eru
makkarónukökurnar muldar yfir
appelsínurnar, blandað saman og
síðan er einn peh af þeyttum ijóma
settur yfir.
Sigrún ætlar að skora á vinkonu
sína, Laufeyju Kristinsdóttur
píanókennara, að verða næsti mat-
gæðingur. „Hún kann ýmislegt
skemmtilegt í eldamennskunni."
Hinhliðin_________________
Leiðinlegt að
vera í prófum
- segir Þorsteinn Gunnar Ólafsson söngvari
Hljómsveitin Vinir vors og blóma
þykir ein magnaðasta hljómsveit
dagsins en hún er ársgömul.
Söngvari hljómsveitarinnar er Þor-
steinn Gunnar Ólafsson og segir
hann að þetta sé ein mesta stuð-
hljómsveit sem starfrækt er. Þor-
steinn vildi jafnvel meina að hljóm-
sveitin væri í anda Stuðmanna.
Hljómsveitin vinnur nú að fyrstu
plötu sinni sem mun koma út í
sumar. Þar verða margir sumar-
smeUir enda ætlar hljómsveitin að
ferðast um landið í sumar og um
verslunarmannahelgina treöur
hún upp á þjóðhátíð í Vestmanna-
eyjum. Það er Þorsteinn sem sýnir
hina hhðina að þessu sinni:
Fullt nafn: Þorsteinn Gunnar Ól-
afsson.
Fæðingardagur og ár: 23. ágúst
1973.
Kærasta: Særós Tómasdóttir.
Börn: Engin svo ég viti.
Bifreið: Toyota CoroUa, árgerð
1990.
Starf: Söngvari og tónUstarmaður
og nemandi í Menntaskólanum við
HamrahUð.
Laun: Góð.
Áhugamál: Margt, en þó sérstak-
lega tónUst og að vera með vinum.
Hvað hefur þú fengið margar réttar
tölur í lottóinu? Þijár tölur.
Hvað finnst þér skemmtilegast að
gera? Vera uppi á sviði og syngja
Þorsteinn Gunnar Ólafsson er
söngvari í hljómsveitinni Vinir vors
og blóma.
og taka upp tónUst.
Hvað finnst þér leiðinlegast að
gera? Vera í prófum eins og núna.
Uppáhaldsmatur: Humar.
Uppáhaldsdrykkur: Hot Shot.
Hvaða íþróttamaður finnst þér
standa fremstur í dag? Bæks Jörg-
ens, vinur minn.
Uppáhaldstímarit: RolUng Stone.
Hver er fallegasta kona sem þú
hefur séð fyrir utan kærustuna?
Cindy Crawford.
Ertu hlynntur eða andvígur rikis-
stjórninni? Ekkert svar.
Hvaða persónu langar þig mest að
hitta? Bono í U2.
Uppáhaldsleikari: Steve Martin og
Chaplin.
Uppáhaldsleikkona: HoUy Hunter.
Uppáhaldssöngvari: Haukur Mort-
hens var aUtaf fínn.
Uppáhaldsstjórnmálamaður: Ég
fylgist ekkert með stjómmálum.
Uppáhaldsteiknimyndapersóna:
Grettir.
Uppáhaldssjónvarpsefni: Popp-
heimurinn á RÚV og Popp og kók.
Uppáhaldsmatsölustaður: Ameri-
can Spareribs í Kaupmannahöfn.
Ertu hlynntur eða andvígur veru
varnarliðsins hér á landi? Ekkert
svar.
Hver útvarpsrásanna finnst þér
best? AUar jafngóðar.
Uppáhaldsútvarpsmaður: Arnþór
Örlygsson og Birgir Þórsson sem
voru á Sólinni og X-inu.
Hvort horfir þú meira á Sjónvarpið
eða Stöð 2? Stöð 2.
Uppáhaldssjónvarpsmaður: Sig-
mundur Ernir Rúnarsson.
Uppáhaldsskemmtistaður: Gauk-
urinn.
Uppáhaldsfélag i íþróttum? Ung-
mennafélagið Húmi.
Stefnir þú að einhveiju sérstöku í
framtíðinni? Já, að vera hamingju-
samur.
Hvað ætlar þú að gera í sumarfrí-
inu? SpUa og syngja um allt land.