Dagblaðið Vísir - DV - 19.11.1994, Blaðsíða 10

10
LAUGARDAGUR 19. NÓVEMBER 1994
Eldhús Ríkisspítalanna hefur náð miklum spamaði með hagræðingu í rekstri:
Tókum höndum sam-
an um að ná árangri
- segir Valgerður Hildibrandsdóttir, forstöðumaður eldhússins, sem leggur mikið upp úr góðum starfsanda
Allir í leikfimipásu milli þess sem matarskömmtum er raðaö á bakka og diska.
Konur gegna stóru og mikilvægu hlutverki í eldhúsi Rikisspitalanna. Hér
er Valgerður forstöðumaður ásamt þeim Olgu Gunnarsdóttur matarfræð-
ingi t.v., Jóhönnu Ingólfsdóttur, forstöðumanni eldhúss Landspitalans, og
Guðnýju Jónsdóttur matarfræðingi. DV-myndir Gunnar V. Andrésson
Þannig vinnur færibandið og hver hefur sín handtök svo allt komist rétt til
skila á hvern disk.
„Við höfum náð gífurlega miklum
árangri í hagræðingu sem leitt hefur
til mikils sparnaðar. Þar hafa margir
unnið vel saman,“ sagði Valgerður
Hildibrandsdóttir, forstöðumaður
eldhúsa Rikisspitaíanna, þegar helg-
arblaðið leit þar inn í vikunni. Frétt-
ir hafa borist af því að eldhús Rík-
isspítalanna hafi náð umtalsverðum
sparnaði á undanfómum árum með
skipulögðu átaki starfsfólksins.
„Árið 1990 var ráðinn rekstrar-
verkfræðingur og næringarráðgjafar
til að vinna að breytingum á rekstr-
inum. Þá urðu hér miklar breytingar
sem unnar voru af mörgum aðilum.
Árið 1992 varð sextíu milljón króna
sparnaður á eldhúsinu en þá höfðu
gagngerar breytingar átt sér stað.
Kostnaður vegna eldhússins fór úr
rúmum þrjú hundruð milljónum í
tvö hundruð og fjörutíu milljónir og
sá sparnaður hefur haldist," segir
Valgerður og vill ekki halda því fram
að hún sjálf sé einhver hetja í þeirri
þróun heldur sé -um mikla og góða
samvinnu að ræða.
„Árið 1992 var rekstrinum, inn-
kaupakerfmu og næringarmálum
breytt og komið á nýju stýrikerfi sem
við höfum viðhaldið. Þá var einnig
ráðið til starfa fleira fagmenntað
fólk. Um síðustu áramót voru tvö
eldhús Ríkisspítalanna sameinuð og
einn yfirmaður tók viö rekstrinum.
Við erum með tvö framleiöslueldhús
og níu matsali og erum með 130
manns í vinnu. Eldhúsið veltir um
420 milljónum á ári og þar af er
keyptur matur fyrir 220 milljónir en
heildarkostnaður eldhússins er um
6% af rekstri Ríkisspítalanna," segir
Valgerður.
Allir í leikfimi
Á meðan Valgerður ræddi við
blaðamann var starfsfólkið við
skipulagða færibandavinnu þar sem
hver og einn gekk til verks á öruggan
hátt. Hver matarbakki á að innihalda
ákveðin næringargildi og starfsfólk-
ið fer eftir spjaldi sem fylgir hverjum
matardiski þegar skammtað er. Eftir
ákveðinn tíma í stöðugum áfylling-
um á diska og bakka hljómaði allt í
einu karimannsrödd úr hátölurum
og starfsfólkið dreif sig fram á gólf
og tók til við leikfimiæfingar af mikl-
um krafti. Þetta vakti sannarlega
athygli blaðamanns en Valgerður
útskýrði að þetta væri liður í allri
endurskipulagningu því með þessu
fengi starfsfólkið tækifæri til að
hreyfa sig og kæmi því endumýjað
að færibandinu aftur. Þessi leikfimi
er á dagskrá á hveijum degi, rétt um
hádegið, en þess má geta að starfs-
fólkið afgreiðir á þriðja þúsund mat-
arskammta á hverium degi sem fara
á allar deildir Landspítalans, á
Kleppsspítala og í öldrunardeildir í
Hátúni. Eldhús Vífilsstaðaspítala er
rekið sem ein deild í heildarrekstrin-
um. „Það er alveg ljóst að óhöppum
hefur fækkað stórlega frá því pásu-
leikfimin var tekin upp hér,“ útskýr-
ir Valgerður sem tók þátt í leik-
fiminni með starfsfólkinu.
Markaður fyrir útboð
„Við rekstrarhagræðinguna hefur
margt breyst í rekstri eldhússins.
Þetta byriaði árið 1990 en þá ákvaö
framkvæmdastjóri tæknisviðs að
bjóða út vörur, t.d. lambakjöt, til
reynslu en slík útboð hafa verið gerð
erlendis í sambærilegum eldhúsum.
Þetta gaf strax góða raun og skilaði
spamaði. Jafnframt voru gæðakröf-
ur skilgreindar og hertar til muna í
samvinnu við starfsfólk á Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins og yf-
irmanna í eldhúsinu. í lok ársins
1990 voru gerðar kröfur um að allir
matseðlar hér skyldu vera næringar-
útreiknaðir og tölvuvæddir, svo og
vinnugögn fólksins, þannig að allt
sem færi ofan í potta og á diska
skyldi mælt. Þar sem ekki var nægi-
lega skipulagt samband milli nær-
ingar og innkaupa jukust útgjöld en
í lok 1991 var ákveðið að endurskipu-
leggja og yfirfara innkaupakerfið. Þá
var ráðinn innkaupastjóri í eldhúsiö,
rekstrarverkfræðingur, og ég var þá
ráðin sem aðstoðarforstööumaöur og
hans hægri hönd í því aö skipuleggja
og samræma næringu og fjármál.
Einnig var farið markvisst í að auka
gæði og bjóða vörur út. Þar meö voru
útboð á kjöti, fiski, grænmeti, ávöxt-
um, brauði, ungbarnamjólk, pelum
og næringardrykkjum, svo eitthvað
sé nefnt. Kerfið var sem sagt opn-
aö,“ segir Valgerður og bætir því viö
að þetta hafi skilað 30% spamaöi.
Matarbakkinn hefur
batnað
- En hefur matarbakki sjúklingsins
þá ekki versnað?
„Nei, það em aukin gæði á bakkan-
um þar sem reiknuð hafa verið út frá
manneldissjónarmiði öll þau nær-
ingarefni sem á honum þurfa að
vera. Stundum er sagt við okkur að
við leitum eftir ódýrri vöru og horf-
um ekki í gæðin. Það er rangt því
við kaupum ekki þá vöru sem upp-
fyllir ekki okkar gæöakröfur. Sam-
keppnin er mikil milli fyrirtækja og
því er eldhús Ríkisspítala eftirsókn-
arverður kúnni. Markaðurinn í dag
býður upp á útboð en það gerði hann
ekki t.d. 1987 en þá var það reynt.“
Valgerður segir að daglega séu
fimmtán til tuttugu matseðlar í gangi
í eldhúsinu og þar sem þarfir sjúkl-
inga séu margs konar geti matseðl-
arnir verið fyrir allt frá einum til
tólf hundruð. Engin könnun hefur
verið framkvæmd meðal sjúklinga
um hvernig þeim líkar maturinn en
Valgerður segist hafa heyrt frá
starfsfólki að maturinn komi frekar
til móts við óskir sjúklinga og starfs-