Dagblaðið Vísir - DV - 10.06.1995, Qupperneq 12

12
LAUGARDAGUR 10. JÚNÍ 1995
Erlend bóksjá
DV
Metsölukiljur
Bandaríkin
Skáldsögur:
1. John Grisham:
The Chamber.
2. V.C. Andrews:
. All That Glitters.
3. Mary Higgins Clark;
Remember Me.
4. Dean Koontz:
The Key to Midníght.
5. Johanna Lindsey:
Untll Foreuer.
6. Michael Crichton:
Congo.
7. Carol Shields:
The Stone Diaries.
8. Meave Binchy:
Circle of Fríends.
9. Sue Grafton:
„K" Is for Killer.
10. Rosemary Rogers:
' The Teaplanter's Bride.
11. Nora Roberts:
Hidden Riches.
12. Sandra Brown:
Two Alone.
13. Linda Howard:
Dream Man.
14. Allan Folsom:
The Day after Tomorrow.
15. Dale Brown:
Storming Heaven.
Rit almenns eðlis:
1. Clint Richmond:
Selenal
2. B.J. Eadie & C. Taylor:
Embraced by the Light.
3. Delany, Delany & Hearth:
Having Our Say.
4. Hope Edelman:
Motherless Daughters.
5. Thomas Moore:
Care of the Soul.
6. Mary Pipher:
Reviving Ophelia.
7. Robert Fulghum:
Maybe (Maybe l\lot).
8. M. Scott Peck:
The Road Less Travelled.
9. A. Toffler 8i H. Toffler:
Creating a New Civilization.
10. Jim Carroll:
The Basketball Diaries.
11. Thomas Moore:
Soul Mates.
12. Nathan McCall:
Makes Me Wanna Holler.
13. Dolly Parton:
Dolly.
14. Karen Armstrong:
A History of God.
15. Elízabeth M. Thomas:
The Hidden Life of Dog§.
(Byggt á New York Times Book Review)
Ný ævisaga
Angus Wilsons
Enska skáldkonan Margaret
Drabble hefur sent frá sér ítarlega
ævisögu enska rithöfundarins Angus
Wilsons sem lést fyrir fjórum árum
eftir erfiöa sjúkdómslegu. Hún
þekkti Wilson persónulega síöasta
aldarfjórðunginn sem hann lifði og
er líka vel kunnug ritverkum hans.
Samt tók það hana fimm ár að afla
gagna og rita ævisöguna.
Angus fæddist árið 1913. Hann var
langsamlega yngstur sex bræðra; sá
næsti í röðinni var þrettán ára þegar
Umsjón
Eiías Snæland Jónsson
Angus kom í heiminn. Fjölskyldan
var skuldum hlaðin og stöðugt á ferð-
inni. Angus bjó því víða á æskuárun-
um, þar á meðal í Suður-Afríku, en
stutt á hverjum stað.
Dapurleg ævi
Móðir hans dó þegar hann var
fimmtán ára. Bræður hans voru þá
allir farnir að heiman svo það kom
í hans hlut að sjá um roskinn fóður
þeirra næsta áratuginn eða svo, en
hann lést árið 1938. Þá hafði Angus
lokiö skólagöngu í Oxford og hafið
störf hjá British Museum - en þar
vann hann til ársins 1955 að hann
settist aö ásamf sambýlismanni sín-
um, Tony Garrett, í afskekktu húsi
í Suffolk og reyndi aö hafa ofan af
fyrir sér með ritstörfunum einum.
Angus átti dapurlega ævi, ekki síst
framan af. Það breyttist reyndar lítið
Teikning af Angus Wilson.
á stríðsárunum, en þá vann hann við
að þýða ítalska dulmálslykla fyrir
breska herinn. Ein ástæða óham-
ingju hans voru erfiðleikar í ástar-
málunum. Hann var hommi og lenti
af þeim sökum í margháttuðum
vandamálum vegna þess að kynmök
af því tagi voru andstæð þágildandi
lögum í Bretlandi.
Slóígegn árið 1949
Það var einungis fyrir ítrekaðar
beiðnir eins nágranna síns sem Ang-
us fór að skrifa sögur. En fyrsta
smásagan kom honum á bragðið og
hann hélt upp frá því ótrauður áfram
á braut skáldskaparins. Áriö 1949 sá
fyrsta smásagnasafn hans dagsins
ljós. Það hét The Wrong Set og hlaut
geysigóðar viðtökur gagnrýnenda.
Angus varð á svipstundu frægur og
viöurkenndur rithöfundur í heima-
landi sínu.
Hann sendi frá sér fjöldann allan
af smásögum og skáldsögum og
nokkrar ævisögur. Hestu ritverk
hans eru: Such Darhng Dodos (1950),
Hemlock and After (1952), sem var
fyrsta skáldsaga hans, Emile Zola:
An Introductory Study of His Novels
(1952), Anglo-Saxon Attitudes (1956),
A Bit off the Map (1957), The Middle
Age of Mrs. Eliot (1958), The Old Men
at the Zoo (1961), Late Call (1964), No
Laughing Matter (1967), The World
of Charles Dickens (1970), As if by
Magic (1973), The Strange Ride of
Rudyard Kipling (1977) og Setting the
World on Fire (1980).
Nýja ævisagan heitir einfaldlega
Angus Wilson. Hún er gefin út af
Secker-forlaginu og kostar 20 sterl-
ingspund.
Metsölukiljur
Bretland
Skáidsögur:
1. Terry Pratchett:
Soul Music.
2. John Grisham:
The Chamber.
3. Minette Walters:
The Scold's Bridle.
4. Allan Folsom:
The Day after Tomorrow.
5. Susan Howatch:
Absolute Truths.
6. P.D. James:
Original Sin.
7. Dick Francis:
Wild Horses.
8. Sebastian Faulks:
Birdsong.
9. T. Clancy & S. Pieczenik:
Tom Clancy’s Op-Centre.
10. Tom Willocks:
Green River Rising.
Rit almenns eðlis:
1. Stephen Hawking:
A Bríef History of Time.
2. Christina Noble:
A Brídge across my Sorrows.
3. Jung Chang:
Wild^wans.
4. Steven Pinker:
The Language Instinct.
5. Juiian Barnes:
Letters from London.
6. W.H. Auden:
Tell Me the T ruth about Love.
7. Penelope Lively:
Oleander, Jacaranda.
8. Margaret Thatcher:
The Downing Street Years.
9. Stella Tillyard:
Aristocrats.
10. Tim Jackson:
Virgin King.
(Byggt á The Sunday Times)
Danmörk
1. Jan Guillou:
Ingen Mands land.
2. Jostein Gaarder:
Sofies verden.
3. Jung Chang: >
Vílde svaner.
4. Kirsten Hammann:
Vera Winkelwír.
5. Knut Hamsun:
Sult.
6. To islandske sagaer.
7. Ib Michael:
Kejserfortællinger.
(Byggt á Politiken Sendag)
Vísindi
Tölvur tala
Mjög stórstigar framfarir verða
í tölvumálum á næstu árum og
spá breskir sérfræðingar því að
innan 25 ára muni tölvur skrifa
eigin forrit og bæði tala við og
hlusta á eigendur sína.
„Tölvur eiga eftir að leika
miklu stærra hlutverk í lífi okkar
af því aö viö viljum sífellt meiri
upplýsingar, hvort sem við erum
heima eöa á skrifstofunni," segir
Peter Cochrane sem hefur orð
fyrir sérfræðingunum.
Minnislausar
mýs góðar
Mýs með slæmt minni eru hin
mesta himnasending fyrir vis-
indamenn sem rannsaka og
reyna að skiija alsheimersjúk-
dóminn.
Fyrr á árinu erfðabreyttu fjöl-
margir vísindamenn músum
þannig að þær sýndu einkenni
alsheímers.
„Helstu einkenni hjá alshei-
mersjúklingi eru minnistap og
námsörðugleikar. Okkur hefur
tekist að skapa þessi einkenni í
músum,“ segir Barbara Cordell,
einn höfunda greinar um rann-
sóknimar sem birtist í riti amer-
ísku visindaakademiunnar.
Með því að endurskapa ein-
kenni sjúkdómsins í músum geta
vMndamenn byggt líkan til að
reyna að skilja sjúkdóminn og
hugsanlega þróa lyf við honum.
Umsjón
Guðlaugur Bergmundsson
Verslana-
miðstöð á
Intemet-
inu
Barclay’s, stærsti banki Bretlands,
tilkynnti fyrir skömmu að neytend-
um stæði senn til boöa fyrsta „sýnd-
arverslanamiðstöð" landsins þar
sem hægt verður að greiða fyrir vör-
una á öruggan máta.
Tölvunotendur fá þannig tækifæri
til að skoða vörur sem verslanir af
ýmsu tagi hafa á boðstólum og festa
kaup á því sem hugurinn girnist
beint úr hægindastólnum heima í
stofu. Og greiða fyrir með greiðslu-
korti án þess að eiga það á hættu að
einhverjir óprúttnir tölvubrjótar geti
komist í kortupplýsingarnar og not-
að síðar.
Það er engin nýlunda aö hægt sé
að stunda viðskipti á Internetinu en
til þessa hafa þau nær eingöngu ein-
skorðast viö tölvugeggjara, aðallega
í Ameríku. Sérfræðingar telja þó að
viðskipti þessi eigi eftir að færast
mjög í vöxt með tilkomu öruggs
greiðslumáta. Barclay’s bankinn
segist hafa leyst öryggisþáttinn.
Fjölmargar þekktar verslanir eru í
verslanamiðstöð Barclay’s bankans
þar sem hægt verður að kaupa leik-
fóng, bækur, rafmagnstæki alls kon-
ar og matvöru, svo eitthvað sé nefnt.
Fréttaritari Reuters fréttastofunn-
ar reyndi fyrir sér í hinni nýju
verslanamiðstöð en það gekk heldur
brösuglega vegna slæms sambands.
Honum tókst þó að panta bók eftir
aö hafa reynt fyrir sér í 40 mínútur.
Svndarverslanamiðstöð“ í Bretlandi
Tölvunotendur í Bretlandi eiga þess nú kost að nota fyrstu „sýndar-
verslanamiðstöð" landsins og greiða fyrir
með öruggum greiðslukortum.
Internet:
Kynnir sýndarverslanamiðstöð
þar sem neytendur geta skoðað.
Verslana-
miðstöð:
Kaupandi skoðar
vöruúrval á
skjánum.
Mótöld:
Tengja Inter-
netið við
einkatölvur
um símalínur.
Stafrænar
upplýsingar:
Hægt er að
senda hugbúnað,
tónlist og myndir
beint inn á tölvu.
Pantanir:
Vörur eru valdar
og hægt að
greiða fyrir þær
með því að
senda upplýs-
ingar um
greiðslukort
beint til
!:. verslunar.
Slmi:
Nýr hug-
búnaður ger-
ir fólki kleift að
tala saman á
Internetinu eins
og í venjulegum
sima en á ódýrari
hátt. Notandinn
þarf hugbúnaðinn,
hljóðnema og
hljóðkort..
REUTER
Notandinn
fær vöruna
senda heim.
Köfun vond
fyrir heilsuna
Hin vinsæla íþróttagrein
sportköfun er að öllum líkindum
slæm fyrir heilsuna. Þaö eru
þýskir vísindamenn sem halda
þessu fram og segja að köfun fylgi
áhætta fyrir mænuna og miö-
taugakerfiö.
í grein í læknablaðinu Lancet
segja vísindamennirnir aö kafar-
ar geri sér grein fyrir hinni svo-
kölluðu kafaraveiki en ekki viti
allir að þeir eigi á hættu að varan-
legar breytingar verði á mið-
taugakerfinu og mænunni með
árunum.
Vitað er að atvinnukafarar geta
orðið fyrir varanlegum skaða,
svo sem minnistruflunum, að öll-
um líkindum vegna loftbóla í
blóðinu. Gerður var samanburð-
ur á áhugaköfurum annars vegar
og sundmönnum og hlaupurum
hins vegar og reyndust skemmdir
á heila vera mun algengari hjá
köfurunum.
Heilinn og
offitan
Nýjar rannsóknir á þætti erfða-
eiginleika í offitu benda til þess
að heilinn í sumu fólki viti alls
ekki hvenær stöðva beri átið.
José Caro við Jefíerson lækna-
skólann í Fíiadeifiu telur að
vandinn liggi ekki í galla á svo-
kölluöu „offitugeni” sem fundist
hefur í músum. Þess í stað skilji
heilinn ekki eða hunsi, af ástæð-
um sem eru enn ókunnar, skila-
boð um það frá geni þessu aö nú
sé mál til komið að hætta að
borða. Því hlaðast aukakílóin ut-
an á viðkomandi átvagl.