Þjóðviljinn - 24.12.1975, Blaðsíða 7

Jakob Björnsson.
Viötal viö
Jakob
Björnsson
orkumála
stjóra
og ég hafi einhvern tima heyrt
ávæning af sliku.
— Þú átt sjálfsagt við methan-
ol, en það er vökvi sem talað er
um að geti komið i staðinn fyrir
oliu við brennslu i hreyflum.
Methanol, sem heitir öðru máli
tréspiritus, er efnafræðilega skylt
venjulegum vinanda og það þarf
kolefnissambönd við vinnslu
þess, en þau höfum við engin i
landinu. Hitt má vel vera að við
gætum notað eigin orkulindir við
framleiðsluna sjálfa. En ég sé
ekki betur en flytja yrði inn ein-
hvers konar hráefni til methanol-
framleiðslunnar, og þá þykir mér
ekki liklegt að við værum i betri
aðstöðu en aðrir við þetta.
En það umtal sem verið hefur
erlendis um methanol hefur aðal-
lega verið i þvi samhengi hvort
þarna fyndist ekki orkugjafi til
bila sem ekki væri eins
meingandi og bensin, en varla
hefur verið reiknað með þvi að
það gæti orðið ódýrara en bensin.
Undirstaða að methanoli væri
annað hvort olia eða kol, og þar
sem vitað er um miklu meiri
kolabirgðir i heiminum en oliu-
birgðir, þá væri methanolið eftil-
vill leið til að bjarga bilismanum
yfir væntanlega oliuþurrð.
Fræðilega séð mun vera unnt
að framleiða methanol úr
koltvisýringi (kolsýru) loftsins og
vatni með þvi að beita nægilegri
orku, en tæknilega er slik fram-
leiðsla ekki möguleg nú, og enn
siður gæti hún keppt við methanol
framleitt úr td. kolum.
Hitaveita 4 sinnum
ódýrari en olía
— Svo við snúum okkur aftur að
samtlðinni: hvað um verðsaman-
burð á mismunandi tengundum
orkugjafa?
— Þarer við sama vandann að
etja og áðan hvað snertir
sameiginlega einingu fyrir hin
ýmsu orkuform. Mér dettur i hug
dæmi um kyndingarkostnað þar
sem svo vel vill til að hægt er að
nýta innflutta orkugjafann, oli-
una, og báða innlendu orkugjaf-
ana, jarðvarma og rafmagn unn-
ið með vatnsafli, við upphitun
ibúðarhúsnæðis.
Olia til húsakyndingar kostar
nú 24,20 kr. litrinn. Miðað við
fremur háan nýtingarstuðul i
miðstöðinni eða 60% svarar þetta
til þess að orkan sem notandi nýt-
ir kosti um 3,50 krónur kiló-
vattstundin.
Gildandi taxtar á rafmagni til
húsahitunar eru talsvert mis-
munandi, en við skulum taka
dæmi af meðaltaxta á Akureyri
þar sem talsvert er gert af þvi að
rafhita ibúðarhús. Þá kostar kiló-
vattstundin 2,20 krónur (miðað
við daghitun og skilmála um að
straumursé rofinn ákveðinn tima
á dag).
Heita vatnið frá Hitaveitu
Reykjavikur kostar 40 krónur
tonnið, en það svarar til þess að
hver orkueining sem kemur til
nota kosti 86aura kilóvattstundin.
Þetta þrenns konar verðlag
sem ég nefndi: 3,50 kr., 2,20 kr og
0,86 kr. er það sem nú gildir á
þessum þrem mismunandi orku-
gjöfum til húsahitunar, og það fer
ekki milli mála að sá innflutti, oli-
an, er óhagstæöastur miðað við
bein fjárútlát þeirra sem orkuna
nota. En það er auðvitað af öðrum
ástæðum einnig keppikefli að inn-
fenda orkan sé tekin fram fyrir þá
innfluttu.
Stórvirkjanir í
nútíö og framtíð
— Nú eru tvö stór orkuver i
byggingu, við Sigöldu og við
Kröflu. Gaman væri að heyra um
samanburð á þeim við stærstu
virkjanir okkar hingaðtil og um
þær hugmyndir sem viöraðar
hafa verið um stórvirkjanir i
framtiöinni.
— Búrfellsvirkjun er okkar
langstærsta orkuver til þessa,
tekið i notkun á árunum l969-’72.
Það er 240 megavött að afli en
orkuframleiðslan i fyrra nam
1.437 gigavattstundum. Sogs-
virkjanirnar allar þrjár eru sam-
tals 89 megavött og framleiddu i
fyrra 558 gigavattstundir raf-
magns. Byrjað var að virkja viö
Sog fyrir um 40 árum og siöasta
samstæðan tekin i notkun fyrir 12
árum. Virkjanirnar við Búrfell og
Sog eru i eigu Landsvirkjunar
sem einnig rekur varastöðvar i
Reykjavik og I Straumsvik. Sam-
kvæmt reikningum Lands-
virkjunar i fyrra nam heildar-
kostnaður fyrirtækisins á hverja
framleidda kilóvattstund þá tæp-
um 60 aurum að meðaltali, en
vitanlega segir sú stærð ekki mik-
ið I samanburði við einingarverö
frá orkuverum sem slðar eru
byggð vegna allt annars verðlags
á byggðingartima.
Vatnsaflstöðin við Sigöldu
verður 150 megavött að afli og ár-
leg orkuvinnslugeta á að nema
850 gigavattstundum. Gert er ráð
fyrir að kólóvattstundin komi út
með um 1.80 kr. Jarðgufustöðin
við Kröflu verður 70 megavött
eftir nýjustu ákvörðunum og ár-
leg orkuvinnsla talin geta orðið
580 gigavattstundir. Kostnaðar-
verð hverrar kólóvattstundar er
metið 1,70—1,80 kr. Þessi tala er
nokkuð óviss þar eð óvist er hver
rekstrar- og viðhaldskostnaður
verður, sökum þess að reynslu
skortir enn af rekstri sambæri-
legra stöðva hérlendis.
Fyrirhuguð virkjun við
Hrauneyjarfoss á að verða 230
megavött og árleg orkuvinnsla
950 gitavattstundir. Kostnaður á
kilóvattstund þar yrði svipaður
og frá Sigöldu, miðað við sama
verðlag á byggingartima.
Framkvæmdir við Þórisvatn eru
þá ekki að neinu leyti teknar með
Framhald á næstu siðu