Þjóðviljinn - 24.12.1975, Blaðsíða 53

Jólablað 1975 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 53
Svar: Jafnvægi
I þessu einfalda dæmi um
„myndaalgebru” kemur skýrt
fram grundvallarreglan um að
bæta megi við (eða draga frá)
sömu stærðinni i báðum hliðum
jöfnu án þess að jafnan raskist.
Hér sést vel reglan um að stærðir
sem eru jafnstórar sömu
stærðinni eru jafnstórar. Augljós
sannindi, sem oftmá hagnýta sér
við lausn viðfangsefna eins og
þessa
í fyrstu jöfnunni sjáum við að
ein skopparakringla og þrír
teningar jafngilda tólf perlum að
þyngd. önnur jafnan sýnir að ein
skopparakringla jafngildi einum
teningi og átta perlum. Nú skul-
-um við bæta viðþrent teningum á
hvora vogarskálina. Þar eð við
höfum bætt sömu þyngd báðum
megin, þá helst jafnvægi
(jafnan hefur ekki raskast). En
núna er vogarskálin vinstra
megin eins og vogarskálin vinstra
megin á efstu myndinni. bess
vegna leyfist okkur að álykta, að
þyngdin á vogarskálunum hægra
megin á báðum myndunum sé sú
sama, það er að fjórir teningar og
átta perlur vegi jafnmikið og tólf
perlur. Fjórir teningar hljóta þvi
að vera jafnþungir fjórum perl-
um. 1 stuttu máli sagt, teningar
og perla eru jafnþungir hlutir.
Önnur myndin sýnir okkur að ein
skopparakringla er i jafnvægi við
einn tening og átta perlur, svo að
við skiptum á perlu fyrir
teninginn og þá sést að skoppara-
kringlan er jafnþung niu perlum.
Það þarf þvi að láta niu perlur á
vogarskálina hægra megin til að
vogin sé i jafnvægi.
Þetta er gott dæmi um það
hvernig hægt er að komast að
réttri niðurstöðu með þvi að
hugsa rökrétt, og þarf engan sér-
stakan lærdóm til. Þetta skyldu
menn jafnan hafa hugfast, það er
hollt og heillavænlegt.
Skák
Framhald af 43. siðu.
Ég vona, að þessar upplýsingar
komi yður að gagni.
Vinsamlegast,
yðar
Leonard B. Meyer.”
Nokkrar af skákum Magnúsar
eru varðveittar. Fáeinar birtust i
fyrsta árgangi timaritsins „í
uppnámi”, 1901. Þá eru og nokkr-
ar skákir hans frá árunum
1905-1908 birtar i skákritinu
„Lasker’s Chess Magazine”. Þar
er og að finna ýmsa fréttapistla
eftir hann um viðburði á sviði
skáklistar, skýringar við skákir
og fáeinar greinar um skákiþrótt-
ina.
Ekki ætla ég að hætta mér út á
þann hála is að gera tilraun til að
meta skákstyrkleik Magnúsar né
lýsa einkennum hans sem skák-
manns. Til þess er ég ekki fær.
Vel má vera, að vonir vestur-is-
lensku blaðanna um að Magnús
gæti orðið skákmeistari á heims-
mælikvarða, hafi ekki stuðst við
nægileg rök. Að minnsta kosti
rættustþær vonir aldrei aö fullu.
Hitt virðist ljóst, að hann hefur
um skeið verið i hópi fremstu
skákmanna Ameriku og flestum
skákrithöfundum slyngari vestur
þar.
Magnúsi Smith er þannig lýst,
að hann hafi verið heldur litill
vexti, friður sýnum og snyrti-
menni, mesti reglumaður og besti
drengur í hvftvetna.
Hann andaðist 12. september
1938, sjötugur að aldri.
Þess skal að lokum getið, að
með Magnúsi Smith og þeim
manni Islenskum, sem hlotið hef-
ur mesta frægð á sviði skáklistar,
Friðriki Ólafssyni stórmeistara,
er allnáinn skyldleiki. Magnús og
Friðrik eru að öðrum og fimmta
að frændsemi. Fer naumast hjá
þvi að margur spyrji eitthvað á
þá leið, hvort sérgáfa þeirra sé
ekki sameiginlegur arfur úr ætt-
um fram.
Frændsemi skákkappanna
tveggja er þannig háttað:
Árni Jónsson, hreppstjóri á RauSamel
N.
Magnús Arnason Þórarinn Arnason
Magnús Smith Jón Þórarinsson
skákkappi. Sigrlöur Jónsdóttir
Sigríöur Slmonardóttir
FriÖrik Olafsson
skákkappi.
ALLTAF
EITTHVAÐ NÝTT
HÚSGAGNAÚRVAL Á 2 H/EÐUM
Húsgagnaverzlun Reykjavíkur h.f
Brautarholti 2,
er rétt við Hlemmtorg
Nýjar gerðir af sófasettum
Mikið úrval
Staðgreiðsluafslúttur eða
góðir greiðsluskilmólar
Húsgagnaverslun
Reykjavíkur hf.
BRAUTARHOLTI 2 SÍMI 11940
0
IÐJA
félag verksiniðjufólks
óskar öllum félagsmönnum sinum, og
öðrum
landsmönnum
gleðilegra jóla og gæfuriks komandi árs
með þökk fyrir samstarfið á árinu,sem er
að liða.
IÐJA
félag verksmiðjufólks
LANDSSAMBAND
VERZLUNARMANNA
óskar félagsmönnum sinum árs og friðar
og þakkar samstarfið á árinu, sem er að
liða.
Landssamband
verzlunarmanna
Félag járniðnaðarmanna
óskar öllum félögum sínum og öðrum launþegum
gleðilegra jóla og farsældar á komandi ári
SÍLDARVINNSLAN HF.
NESKAUPSTAÐ
Óskum öllu starfsfólki
okkar
gleöilegra jóla
og góðs ,og farsæls
komandi árs,
um leið
og við þökkum gott
samstarf á árinu.