Þjóðviljinn - 24.12.1975, Blaðsíða 15

Jólablaft 1975 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 15
SKEMMTILEGUR SKÓLI
Framhald af 13. siðu.
„Það er min tilfinning. Þaft er
t.d. alveg út i hött aft svona skóli
verfti aft vera i þröngum skipu-
lagsbás. Við reynum t.d. aft
sleppa prófum, nema i bóklegu
greinunum á 1. og 2. námsári.
í haust var tekin upp sú ný-
breytni að sleppa lika einkunna-
gjöf. Mér finnst einkunnir eiga
litinn rétt á sér hér. Eftir fimm
daga inntökupróf er fólk komið
hingaft inn. Og sú vinna sem siðan
fer fram er ekki þess eðlis að auö-
velt sé aft meta hana á einkunna-
skalanum. Reyni kennarar að
gera það hljóta þeir aft miða
kennsluna vift þann skala lika,
sem þannig hefur bein áhrif á
kennsluna. Kennarinn verður alla
tift aft vera vakandi fyrir þvi aft
þennan tiltekna mælikvarfta ætl-
ar hann að leggja á vinnuna. Mér
er stórlega til efs, hvort þaft er
hægt að dæma þannig listræna
vinnu.
Nýtt mat á vinnu
Ég lit svo á að þeir sem á annað
borð hafa staðist inntökupróf
skulu fá tækifæri til aft semja sig
að nýjum hugsunarhætti og öðr-
um vinnubrögftum en þeir hafa
vanist til þessa, þannig að þeir
geti losaft sig úr viðjum þess
sjálfsmats sem þeir hafa öðlast i
flokkunarvél skölakerfisins. Sér-
hver sá, sem fylgist meft umræð-
um og blaftaskrifum veit að þaft
þykir einum list, sem öðrum
finnst húmbúkk. Þessi skóli er
byggður upp á ákveftnum þáttum,
sem við teljum nauðsynlegan
grundvöil iistrænnar sköpunar og
á slikt má e.t.v. leggja mæli-
kvarfta. Aft minu mati er það bara
ekki nauftsynlegt og varla sæm-
andi góðum listamönnum að gera
það.
Þaft er hinsvegar erfiðara að
fella niður einkunnagjafir i sér-
námsdeildunum. vegna þess að
enn virftast þær hafa raunhæft-
notagildi fyrir nemendurna
sjálfa, sem vilja nota sér próf-
skirteini sem aðgangskort að öftr-
um skólum ellegar betri atvinnu.
Vift munum þvi vifthalda náms-
mati á þriftja og fjórfta ári þótt
kerfift verði einfaldaft.
Þetta fyrirkomulag reynir mun
meira á sjálfstæfti nemenda og
styrk. Sumum mun eflaust finn-
ast aft þeir svifi i lausu lofti til að
byrja meft, einkum annars bekk-
ingum, sem vöndust námsmatinu
i fyrra, en sérhverjum nemanda
er frjálst að leita til min efta
kennaranna eftir upplýsingum ef
hann vill átta sig betur á stöðu
sinni. Sé einhver svo óheppinn aft
standast ekki lágmarkskröfur i
önn, er honum vitaskuld gert aft-
vart svo hann geti tekið sig á, og
standist nemandi ekki lágmarks-
kröfur i fleiri en einni grein, er
það á valdi skólastjórnar að
ákvarfta hvort hann skuli hæfur
til aft flytjast i næsta bekk og er sú
ákvörðun byggft á heildarvinnu
nemandans yfir veturinn ’'
Ekki vondur skóli —
segir skólastjórinn
Hildur skólastjóri sagfti áftan aft
MHt væri skemmtilegur skóli, og
þvi spyrjum við hvort hún haldi
aft skólinn sé góður.
,,Ég álit að hann sé a.m.k. ekki
mjög vondur. Og það segi ég ein-
faldlega, vegna þess aft i þessu
skólahúsi eru verkstæði og hér sjá
nemendur raunhæfan árangur af
starfi sinu. Vift þjáumst kannski
af timburmönnum úreltra
hugsjóna i skólamálum og erum
heft vegna óhentugs húsnæftis og
þröngs fjárhags, en margar af
þeim forsendum sem nauftsynleg-
ar eru til aft raunhæft nám geti
farift fram, eru hér fyrir hendi”.
Og Hildur dregur fram skóla-
setningarræftu sina, bendir á
stutta klausu þar og vift lesum:
„Bandariskur arkitekt var að þvi
spurftur hvaða skóla hann teldi
fremstan i sinu fagi og hann svar-
afti þvi til, aft væri hann aft hefja
nám myndi hann byrja á þvi að
koma sér i byggingavinnu, lesa
svo allt sem hann lifandi gæti um
húsbyggingar fyrr og siftar hvaft-
anæfa aft úr heiminum. Leggja
svo land undir fót og ferftast og
skofta þessar sömu byggingar en
gleyma þó ekki að huga aft bú-
stöðum almennings, sem gerftir
væru úr heimafengnum efnum,
og litlum efnum, en styrktir af
hugviti og reynslu kynslóðanna. Á
slikum ferðum er nauðsynlegt að
krota hjá sér það sem fyrir augu
ber, taka myndir, en umfram allt
teikna og teikna og teikna. Reyna
að komast i byggingavinnu efta á
stofu hjá góftum arkitekt þegar
skórinn kreppir að. Þannig er
best að læra meft þvi aft lesa, ferö-
ast, teikna og byggja. Sá sem
þetta gerir fær vitaskuld ekkert
próf og verður á skjön við kerfið,
enhann verftur áreiftanlega góftur
arkitekt. Húsagerðarlist eins og
hún er kennd i skólum i dag, er
orftin svo firrt sjálfu handverkinu
og þeirri dýrmætu reynslu sem
þaft veitir, að skólarnir ná ekki að
brúa bilift. En þjóðfélagift sjálft er
i mótun og við vitum ekki hvaft
lengi það getur i reynd nýtt sér þá
arkitekta sem nú útskrifast, sagði
hinn aldni fagmaður”.
Myndlist utan Mynd-
lista- og handiðaskólans
Viö segjum stundum að hér á
landi séu málverkasýningar
margar og mikift verslaft með list.
Hvernig stendur á hinum miklu
vinsældum föndraranna, fri-
stundamálaranna sem ekkert
hafa lært til listarinnar?
„Myndlistin er lokaftri heimur,
heldur en t.d. tónlist eða leiklist.
Fólk veit yfirleitt ekkert um
myndlist, hefur ekki tækifæri á að
skilja þá skólun og þá þekkingu
sem býr að baki mynd, góftri list.
Teikning er kennd i grunnskólan-
um, siftan koma unglingsárin. Þá
er eins og myndiistarþróun ein-
staklingsins stöðvist. Eftir tvitugt
á fólk allt i einu aft fara að tileinka
sér fullorðinna manna myndlist
en bilift þarna á milli er óbrúaft.
Þaft hefur verift skilið eftir tóma-
rúm. Ég held aft ástæfta þess að
fólk vill oft frekar horfa á
amatörlist, sé sú að þaft finnur
samkennd með þvi sem það sér
og þvi sem það getur gert sjálft.
Þaft skilur ekki þennan þétta lær-
dóm sem myndlistarmaðurinn
hefur gengift i gegnum.
Andsvar við þessu er aft yngri
listamenn fara margir sjálfir að
reyna að brúa bilift i myndlistar-
legum uppvexti sinum, og þótt
þeir hafi öftlast þjálfun sem nær
fullorftift fólk, leita þeir aftur og
setja fram barnslega teikningu,
bæfti til að ná til sins sjálfs og
áhorfendanna.
Annaft er svo, þegar verk ama-
töra eru hengd upp i gylitum
ramma og kynnt sem list. Það er
grátbroslegt að horfa uppá þetta,
a.m.k. fyrir þá sem stundað hafa
listnám árum saman. Þjálfuft list
hefur áunnið sér þetta tiltekna
sýningarform — nú, þegar yngri,
leitandi listamenn koma fram.
velja þeir sér ekki gylltu ramm-
ana og stóru salina, heldur annaft
framsetningarform — minni sali
og umhverfi sem ekki er stáss-
legt. Þeir hengja myndirnar upp
óinnrammaftar eða sýna þær á
nýstárlegan máta sem hentar
verkinu sjálfu. Það er m ikil kúnst
aft velja verkinu þaft form sem er
i samræmi við þá hugsun sem i
þvi felst”.
Erfitt að breyta
vinnubrögðum
Hvar stendur skólinn i heimi
myndlistarinnar, i heimi mynd-
listarmannanna — er hann
ihaldssöm ungamamma sem þol-
ir ekki framúrstefnumenn einsog
Niels Hafstein — er hann virki
formfestunnar?
, ,Ef ég kenndi sögu þá myndi ég
byrja á nútimanum, ég myndi
byrja á landhelgismálinu og deilu
araba og israelsmanna. Þekking
á nútiftinni vekur upp spurningar
um fortiðina. Ég held aö þessi aft-
ferft geti eins átt vift myndlist.
Þetta er ein aðferft. Þótt nútima-
myndlist sé i mikilli mótun og sé
sundurleitari en oft áður, þá tel ég
aft þótt nemendur einbeittu sér aft
þvi sem nú er aft gerast, muni
vakna hjá þeim skilningur á þvi,
aft til þess aft ná árangri, þá verft-
ur aft lita til baka og tileinka sér
það besta úr þeim vinnubrögftum
sem áftur hafa tiðkast.
Myndlistin er huglæg glima vift
viðfangsefni, glima vift verklega
þjálfun. Samstilling þessara
tveggja þátta. Svo má bæta vift,
aft við þekkjum og getum byggt á
Framhald á bls. 54