Dagblaðið Vísir - DV - 16.12.1995, Side 31

!>V LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 1995
innlent fréttaljós
- Hvers vegna er sá klofningur,
sem nú blasir við, kominn upp
innan Alþýðusambandsins?
„Það má eflaust segja að vinnu-
brögð síðustu ára séu höfuðorsökin.
Það má fara allt aftur til ársins 1990
að svo kallaður þjóðarsáttarsamn-
ingur var gerður. Síðan hefur ófag-
lærðu verkafólki verið haldið niðri
í launum. Við höfum verið í ein-
hverri fátæktarstefnu síðan. Menn
hafa verið að gera núllsamninga eða
þá með mjög litlum kjarabótum.
Ágreiningurinn innan sambandsins
kristallast í afstöðu fulltrúa verka-
lýðshreyfmgarinnar í launanefnd-
inni. Þar kemur fram áherslumun-
urinn hjá Verkamannasambandinu
annars vegar og hinum félögunum
og samböndunum innan ASÍ hins
vegar.“
- Af hverju taka menn þá ekki á
þessu og beita verkalýðshreyfing-
unni til að leiðrétta þetta?
„Það er staðreynd að verkalýðs-
hreyfingin er máttlaus. Það verður
bara að segjast eins og er. Ég hef
stundum sagt að miðstjórn Alþýðu-
sambandsins sé eins og einhvers
konar lávarðadeild. Þar situr þreytt
forysta á fundum og tekur fyrir
ályktanir sem samdar hafa verið af
starfsmönnum. Einu breytingamar
sem miðstjórnin gerir á þessum
plöggum er að setja inn orð í setn-
ingu eins og „við mótmælum ..." þá
kemur „við mótmælum harðlega ..."
og „við leggjum mikla áherslu á“ i
staðinn fyrir „við leggjum áherslu
á“. Síðan sendir þessi þreytti kór
þetta frá sér. Og hvað gerist í þjóð-
félaginu? Það gerist ekki neitt enda
er mér til efs að til að mynda alþing-
ismenn lesi orðið þessi bréf frá ASÍ.
Ef menn vilja þá getur verkalýðs-
hreyfingin, það er að segja Alþýðu-
sambandið, verið slíkt afl í þjóðfé-
laginu að það ræður því sem það
vill ráða. Þess í stað lætur það alltaf
ganga yfir sig á skítugum skónum
eins og gert er um þessar mundir og
hefur verið í allt haust. Menn rísa
„Eg hef stundum sagt að miðstjórn Alþýðusambandsins sé eins og einhvers konar lávarðadeild," segir Kristján
Gunnarsson. DV-mynd GVA
Það á að beita hreyfingunni til öfl-
ugra mótmæla og öflugra aðgerða ef
mótmælin duga ekki. Þannig væri
hægt að ná fram réttlætis- og um-
bótamálum.
- Er hægt lengur að fá fólk í
vinnustöðvun til að ná fram
kjarabótum?
„Það er hægt. Hverjir voru það
sem fengu bestu kjarasamningana í
vetur og vor? Það voru kennarar,
langferðabifreiðastjórar og flug-
freyjur. Þessir hópar beittu verkföll-
um. Hins vegar viðurkenna allir að
það er algert neyðarbrauð að beita
verkfallsvopninu. Ég vil ekki beita
því fyrr en í ýtrustu neyð. Hins veg-
ar hefur það hvarflað að manni að
undanfornu að kannski sé verkfall
það eina sem viðsemjendur okkar
skilja".
- Heldurðu að hægt sé að ná upp
stemningu hér á landi eins og
verið hefur í Frakklandi að und-
anförnu?
„Við búum að vísu við allt aðra
vinnulöggjöf. Það er ekki einu sinni
verkfallsboðunarfrestur i Frakk-
landi. Þeir geta boðað til verkfalls
án þess að samningar séu lausir. Ég
á aftur á móti von á því að nú sé svo
komið hér á landi að hægt sé að
magna upp mikla verkfallsstemn-
ingu hjá fólki. Reiðin er orðin svo
mikil vegna þess óréttlætis sem við-
gengst í kjaramálunum."
- Ef við snúum okkur að hinum
stóru málum líðandi stundar.
Hvað ætli þið að gera hjá þeim
fimm verkalýðsfélögum sem sagt
hafa upp kjarasamningum ef þiö
tapiö málunum fyrir Félagsdómi?
„Fari svo verður staðan afar erfið
fyrir félögin sem slík. Það er alveg
ljóst í mínum huga að það verður
ekki farið fram með ólöglegar að-
gerðir. Menn mega hins vegar ekki
gleyma því að þessi fimm verkalýðs-
félög og verkalýöshreyfingin í heild
eiga í pússi sínu ýmislegt sem hægt
er að beita á löglegan hátt með ákaf-
Verkalýðshreyfingin er bara risi á brauðfótum:
Eg hef því miður verið ein söng-
rödd í þessum aumingjakór
- segir Kristján Gunnarsson, formaður Verkalýðs- og sjómannafélags Keflavíkur
að vísu upp, verða ofboðslega reiðir,
halda jafnvel útifundi og rétta hnef-
ann upp í loft og krefjast réttlætis.
Síðan gerist ekkert meira. Þar lýkur
málinu i stað þess að beita þessari
fjöldahreyfingu og fylgja eftir þeim
málum sem menn hafa verið að
hóta aðgerðum vegna. Málum lýkur
aldrei við það að vera mjög reiður
og halda útifundi."
- Ertu með þessu að segja að
verkalýðshreyfingin sé orðin risi
á brauðfótum?
„í einni af síðustu ræðunum sem
Karl Steinar Guðnason hélt hjá
Verkamannasambandinu sagði
hann svo vera. Þá reiddust honum
margir. En því miður var mikill
sannleikur í þeirri ræðu. Það hefur
ekkert breyst síðan og ég get alveg
tekið undir það að verkalýðshreyf-
ingin er risi á brauðfótum."
- Er þessi klofningur varanlegur
eða heldurðu að hægt sé að ná
sáttum?
„Ég vona það svo sannarlega að
ekki sé um varanlegan klofning að
ræða. Ég held að sú sprunga sem
verið hefur innan Alþýðusambands-
ins og opnaðist svo mikið sem raun
ber vitni í haust gangi saman aftur
á Alþýðusambandsþinginu næsta
vor. Ég vona líka að það náist sam-
staða um nýja forystu fyrir sam-
bandið, forystu sem þorir.“
- Er forystukreppa í Alþýðusam-
bandinu?
„Já, það er engin spurning. Ég
held að það sé óumdeilt að það var
forystukreppa á síðasta Alþýðusam-
bandsþingi. Menn gátu ekki sætt sig
við við Pétur Sigurðsson sem for-
seta af einhverjum óskiljanlegum
ástæðum. Og menn völdu þessa for-
ystu sem nú situr og hefur ekki tek-
ist að klára sig af þessum málum
sem uppi eru. Ég er svo sem einn af
þessum forystumönnum og hef því
miður verið ein söngrö.dd í þessum
aumingjakór. Ég er reyndar yngstur
þar, fertugur maðurinn. Þar er ég
eins og barn þótt ég sá alls staðar
annars staðar kallaður karlinn. Það
blasir við sú nauðsyn að yngja upp
forystu Alþýðusambandsins og gera
það að öflugu tæki sem lætur ekki
vaða yfir sig endalaust. Ég er tilbú-
inn aö standa upp fyrir yngri manni
ef það styrkir forystuna."
- Af hverju er þessi forystu-
kreppa hjá Alþýðusambandinu?
„Mér er alltaf minnisstætt það
sem verkamaður úr Dagsbrún sagði
einu sinni við mig. „Það er orðið al-
varlegt mál fyrir verkalýðshreyfing-
una þegar sjóðir félaga og sam-
banda skipta orðið meira máli en
peningar félagsmannanna," sagði
þessi maður. Og þá spyr maður á
hvaða leið eru stjórnendurnir þegar
svona er komið. Mér finnst menn
Yfirheyrsla
Sigurdór Sigurdórsson
orðnir meira uppteknir af því að
hugsa um peninga hreyfingarinnar,
bæði félagssjóði og iifeyrissjóðina,
en þá peninga félagsmannanna sem
þeir eiga að draga fram lífið á. Það
var mikill sannleikur í þessum orð-
um Dagsbrúnarmannsins."
- Áttu von á því að Verkamanna-
sambandið mimi reyna að fá for-
seta úr sínum röðum í vor?
„Já, ég á von á því og er raunar
alveg fullviss um að það verður
reynt..." __________________
- Gefur þú kost á þér til forseta-
embættisins?
„Nei, það kemur ekki td greina.
Ekki undir neinum kringumstæð-
um. Ég er hins vegar með ákveðna
menn i huga sem ég sé fyrir mér að
myndu sóma sér vel í forsetaemb-
ættinu og ég trúi að gætu valdið
hlutverkinu vel. Annar þeirra hefur
þegar verið orðaður opinberlega við
embættið, Kári Arnór Kárason, en
ég ætla ekki að nefna hinn manninn
strax.“
- Þú talar um aumingjakór í Al-
þýðusambandinu, hvers vegna?
Tökum bara eitt dæmi, landbún-
aðarstefnuna og búvörusamning-
inn. Alþýðusambandið þegir þunnu
hljóði og lætur níðast á launþegum
með milljarða króna austri í land-
búnaðinn án þess að það heyrist
hósti eða stuna í verkalýðsforyst-
unni. Hvenær er okurverði á mat-
vælum mótmælt? Það er ekki á færi
annarra en sæmilega efnaðra fjöl-
skyldna að kaupa kjúklingakjöt.
Alls staðar annars staðar í veröld-
inni eru kjúklingar fátækramanna
matur. Ég nefni þetta bara sem
dæmi. Ef það væri broddur í hreyf-
ingunni myndi hún stöðva þetta.
Hún myndi ná fram eðlilegri verð-
lagningu á matvæli með því einfald-
lega að skora á sitt fólk að kaupa
ekki þennan dýra mat fyrr en verð-
ið hefði verið lækkað. Ætli það
myndi ekki muna um það ef 65 þús-
und manna hreyfing gerði slíkt?
lega miklum árangri ef félagarnir
vilja það. Á þessari stundu ætla ég
ekki að segja meira um þetta. Það
kemur allt saman í ljós. Ég er mjög
ánægður með hvað þessi fimm
verkalýðsfélög standa fast saman í
þessu máli.“
- Það virðist ljóst að Vinnuveit-
endasambandið opnaði sáttaleið í
deilunni við ykkur- með því að
láta greiða félögum í verkalýðsfé-
lögunum fimm desemberuppbót
þrátt fyrir að samningum hefði
verið sagt upp. Telur þú að þetta
opni sáttaleið?
„Þetta er smyrsl á ákveðin sár hjá
þeim hópum sem ekki áttu að fá
desemberuppbótina. Hins vegar veit
ég fyrir víst að fjölmargir atvinnu-
rekendur ætluðu að greiða þessa
uppbót án þess að ræða það nokkuð
við VSÍ. Mér er kunnugt um þetta
vegna þess að nokkrir þeirra hafa
rætt við mig. En þetta er ákveðin
opnun, það er rétt. Hvort samningar
takast á næstunni ætla ég engu að
spá um. Ef þeir takast ekki eru mjög
harðvítug átök framundan. En þar
verður um löglegar aðgerðir aö
ræða. Vinnuveitendur vita senni-
lega hvað þar er um að ræða og ég
veit að þeir hafa þungar áhyggjur af
þeim.“