Dagblaðið Vísir - DV - 05.03.1996, Blaðsíða 14

14
veran
ÞRIÐJUDAGUR 5. MARS 1996
Reynum að hafa áhrif
á þunglyndiseinkenni
- segir Þorsteinn Blöndal læknir
„Viö sem erum að fást við þetta
höfum lengi tekið eftir því að eitt af
því sem gerir það að verkum að fólk
byrjar aftur að reykja er að þung-
lyndiseinkenni aukast hjá því. Síð-
an gengur það þannig að dagarnir
líða og allt er orðið grátt í kringum
það. Svo brestur úthaldið, fólk fer
að reykja aftur og þá fer landið að
rísa á ný. Þetta þekkja margir og
við þessu erum við að reyna að
bregðast með því að byrgja brunn-
inn,“ segir Þorsteinn Blöndal lækn-
ir, en hann vinnur að rannsókn
með hóp fólks sem er nýhætt að
reykja.
Hækka geðslagið
Þorsteinn segir hópnum vera
skipt í tvennt. Annar hlutinn fái lyf
15 dögum áður en hann hættir til
þess að reyna að hækka geðslagið
en hinn hlutinn fær lyfleysu, efni
sem inniheldur sykur eða óvirkt
efni. Báðir hóparnir fá nikótín-
munnstykki með patrónum og
þannig geta þeir andað að sér nikó-
tíni. Stykkið er í laginu eins og sí-
garetta og er þvi gott fyrir þá sem
hafa ríka þörf fyrir að hafa eitthvað
í höndunum í stað pípu eða sígar-
ettu.
„Þessi tilraun tekur hálft tU eitt
ár, annar hópurinn fær eina með-
ferð en hinn tvær. Vinnutilgáta okk-
ar er sú að enginn munur sé á hóp-
unum en ef það sýnir sig að þeim
farnist betur sem fá tvær meðferðir
þá höfum við hrakið hana. Hvor
niðurstaðan um sig er mikUvæg því
ef enginn munur reynist á hópun-
um þá get ég látið kollega mína vita
að engin ástæða sé að nota þetta
geðlyf og þannig getum við sparað
peninga. Ef þetta hins vegar gagnast
reykingamönnunum þá hafa þeir
fengið verðmæta viðbót sem hjálp
við að hætta að reykja,“ segir Þor-
steinn Blöndal. -sv
711 að auðvelda fólki að hætta að reykja:
„Maður dregur nikótínið ofan í lungu og síðan blæs maður frá sér eins og
venjulega en nú kemur enginn reykur,” segir Marta Guðjónsdóttir. Hún er ein
þeirra sem eru í tilraunahópnum hjá Þorsteini Blöndal og féllst á að sýna
stykkið í notkun. Plaststykkið er með nikótínpatrónu og Marta segir að gott
sé að hafa eitthvað í höndunum í stað pípu eða sígarettu. DV-mynd S
Jóna Jóhannsdóttir
Dreymir sígarettur og á mjög erfitt
„Þetta er búið að vera stríð og
mér finnst munnstykkið ekki
gefa mér nóg. Tyggjóið og
plásturinn gefa meira en
munnstykkið hjálpar
þó að því leyti að
maður er alltaf með
eitthvað í höndun-
um. Ég held enda
dauðahaldi í það,“
segir Jóna Jó-
hannsdóttir.
Hún segist ekki
sammála öllu
sem komi
fram í hóp-
vinnunni og
segist t.d.
ekki
geta séð hvernig reykingamenn eigi að geta
hætt að reykja á viljanum einum saman.
„Það er vísindalega sannað að reyk-
ingamenn hafa mjög lítinn vilja-
styrk. Mér finnst þetta djöfullegt
því mig dreymir sígarettur á
nóttunni og ég á erfitt með
mig.“
Jóna segir það ýta undir
viljann að heyra hvað hinum
gangi þetta vel. Hún hafi tekið
nokkra smóka á föstudags-
kvöldið fyrir rúmri viku og
daginn eftir hafi hún þurft að
svara sjálfri sér því hvað hún
ætlaði að gera.
„Kannski er gott að fá erf-
iðleikana strax og vonandi verður þetta auðveld-
ara með tímanum. Ef ég næ að hætta þá verður
það ekki á viljanum heldur hroka,“ segir Jóna.
Hún segist ekki reyna að flýja löngunina með því
að fara að gera eitthvað annað, hlaupa hringinn í
kringum húsið t.d., eins og Þorsteinn mæli með,
heldur setjist hún niður og spyrji sjálfa sig hvað
sígarettan myndi gera henni.
„Ég veit ég færi strax að reykja aftur pakka á
dag. Fyrsta sígarettan myndi veita mér einhverja
fullnægju en síðan kannski bara fjórar af hverj-
um tuttugu. Lyktin er vond, hóstinn er staðreynd
og þetta er dýrt. Mitt er valið og ég verð að passa
mig á því að sannfæra sjálfa mig ekki um að
kannski hafi þetta ekki verið svo slæmt.“
-sv
Helga Þóra Jakobsdóttir:
Hélt ég fengi
dauðadóminn
Steingrímur Felixson:
Er léttari og hreinni
„Ég er fæddur
snemma á öldinni og
hef reykt frá ferm-
ingu. Ég hef hætt
þrisvar eða fjórum
sinnum en alltaf
fallið. Nú gengur
þetta mjög vel
og mér finnst
munnstykkið
með nikótíninu
friða mig. Ég
reykti smávindla
og með
munnstykkið finnst
mér bara eins og ég
hafi skipt um teg-
und,“ segir Stein-
grímur Felixson.
Steingrímur
segist lengi hafa
fundið hjá sér
ríka þörf til þess
að hætta að reykja
og hann sé ákveð-
inn að láta það
ganga í þetta
skipti.
„Mér líður miklu
betur þótt ekki sé lang-
ur tími liðinn. Ég
er allur einhvern
veginn miklu
léttari og
hreinni,"
segir Stein-
grímur.
„Ég hef reykt í um 40 ár og mér
fannst að annað hvort þyrfti ég að
hætta eða bara líða út af. Þegar ég
þurfti að fara í lungnarann-
sókn á dögunum var
ég viss um að þar
með fengi ég
dauðadóm-
inn. Þegar
svo
reyndist
ekki vera
hét ég
sjálfri
mér því
að hætta
að
reykja,"
segir
Helga
Þóra Jakobsdóttir, ein þeirra sem
tekur þátt í hóprannsókn Þorsteins
Blöndals læknis.
„Ég hélt að ég gæti aldrei hætt en
þótt þetta hafi ekki verið eintóm
sæla hefur þetta gengið vel. Við
fáum mikinn stuðning hvert
af ööru og ég tek bara einn
dag fyrir í einu í þessu.“
Helga segist hafa ver-
ið farin að mæðast mjög
mikið en þegar blaða-
maður DV talaði við
hana í síðustu viku var
hún nýkomin úr hálftíma
göngutúr. „Það hefði ég
ekki getað fyrir þremur
vikum,“ segir Helga Þóra
og bætir við að fólk
erði að vilja hætta
að reykja til þess að
það geti gengið.
-sv
Reykingar:
Ekki einn
og einn smók
Krabbameinsfélagið hefur
gefiö út bækling sem heitir Út
úr kófinu, ráð til að hætta að
reykja. Þar segir að í langflest-
um tilvikum komi alls ekki til
greina aö fólk taki smók við og
við. Tóbak verði að vera forboð-
in vara frá því að það hætti að
reykja. Ein og ein sígaretta leið-
ir yfirleitt til þess að menn fara
að reykja að nýju og þá i flest-
um tilvikum jafti mikið eða
meira en áður. Þó ekki væri
nema ein sígaretta, vindill eða
pípa þá er líklegt aö það gæti
orðið fólki að falli.
Tjóneftir
reykingar
Sumir velta því fyrir sér
hversu mikinn tíma það taki
mann að ná sér eftir það tjón
sem reykingar hafa valdið. Allt
er þetta þó háð því hversu mikl-
ar skemmdimar eru þegar hætt
er. Menn eru umsvifadaust íaus-
ir við frekari mengun af tjöru,
kolsýrlingi og öðrum óþverra
sem reykingum þeirra fylgir og
líkaminn tekur að losa sig við
hann. Innan fárra daga er and-
inn orðinn frískari og tennum-
ar hreinni.
■ ■
Ondunin batnar
Öndunin ætti að batna á
nokkrum dögum eða vikum.
Dregið getur úr blóðrásarörð-
ugleikum á skömmum tima.
Hættan á aö fjá hjartasjúkdóm
minnkar ört. Jafnt og þétt dreg-
ur úr líkunum á að fá lungna-
krabbamein og eftir tíu til
fimmtán ár eru þær ekki orðn-
ar stórum meiri en hjá þeim
sem aldrei hafa reykt. Sama er
að segja um ýmsa þá sjúkdóma
sem reykingar valda.
Alvörumál
Þær em margar skopsögum-
ar sem sagðar eru um fólk sem
hætti að reykja og þú færð ef-
laust að heyra einhverjar
þeirra þegar þú hættir.
Gleymdu samt ekki hversu
mikið alvörumál er hér á ferð.
Lasleiki, sjúkdómar og dauðs-
fóll af völdum reykinga eru tíð-
ari en flesta grunar. Oftast eru
áhrifin svo hægvirk aö sam-
hengið liggur ekki í augum
uppi. Sé dýpra skyggnst dylst
það þó ekki fremur en hrukk-
urnar sem tóbakið markar
smátt og smátt í andlit reyk-
ingamanna. Það er ekki alltaf
auðvelt að hætta að reykja.
Takist það er ávinningurinn
ótvíræður, jafnvel stórkostleg-
ur. -sv