Dagblaðið Vísir - DV - 14.11.1998, Blaðsíða 50

■58 *J'
tyndbönd
LAUGARDAGUR 14. NÓVEMBER 1998
MYNDBANDA
GflGNRYNI
The Newton Boys:
Góðir glæpamenn
★★ Newton-bræðurnir voru einhverjir dug-
legustu bankaræningjar sem sögur fara af í
Bandaríkjunum en hlutu þó aldrei þá frægð sem ribbaldar eins og t.d.
Bonnie and Clyde hlutu, kannski vegna þess að ferill Newton-bræðr-
anna var ekki eins blóði drifinn og þeir enduðu ekki ævina í kúlna-
hríð. Þeir rændu þó einhverja 80 banka eða svo og voru aldrei sak-
felldir fyrir þá iðju en náðust eftir lestarrán. Með samningum við al-
ríkislögregluna og góðri frammistöðu í réttarsalnum tókst þeim að
sleppa við þunga dóma. Enginn þeirra sat inni lengur en í 5 ár og þeir
lifðu allir til hárrar elli. Svo segir sagan samkvæmt þessari mynd alla
vega en samkvæmt henni voru Newton-bræðurnir hin bestu skinn all-
ir saman. Ekki er ég alveg viss um að ég vilji kokgleypa þá kenningu
en þessi rómantíska útlagastemning virkar ágætlega í léttri afþrey-
ingu sem þessari. Úrvinnslan er svo sem ekkert ýkja merkileg en
ágætir leikarar gæða persónurnar lifi. Af bræðrunum er mestur feng-
ur í Ethan Hawke og Vincent D’Onofrio en Dwight Yoakam er einnig
mjög góður í veigamiklu aukahlutverki.
Útgefandi Skífan. Leikstjóri Richard Linklater. Aðalhlutverk: Matthew
McConaughey, Ethan Hawke, Skeet Ulrich, Vincent D'Onofrio, Dwight
Yoakam og Julianna Margulies. Bandarísk, 1998. Lengd 94 mín. Bönnuð
innan 16 ára. -PJ
Going all the Way:
Ungir menn í tilvistarkreppu
★★★ Gunner Casselman (Ben Affleck) og Sonny
Burns (Jeremy Davies) hittast á leiðinni heim til
Indiana eftir að hafa gegnt herþjónustu í Kóreu-
stríðinu. Hlutverk þeirra voru þó ólík og endur-
spegla fortíð þeirra. Gunner, aðaltöffarinn og
íþróttahetjan úr menntaskólanum þeirra, fór til
Asíu meðan skólanördinn Sonny yfirgaf aldrei Bandaríkin. Eftir kynni
sín af ólíkri menningu tekur Gunner að draga í efa hin sjálfgefnu gildi
bandarísks samfélags. Hann tekur að velta fyrir sér lífinu, ástinni og
listinni og á því ekki lengur samleið með gömlu íþróttafélögunum. í
gegnum Sonny, sem á bæði í tilfinningalegri tilvistarkreppu og býr
yfir listrænum hæfileikum, eygir hann aftur á móti nýja, alvörur-
eynslu. Hinn einmana Sonny tekur vináttu Gunners opnum örmum
sem verður lausn frá trúarofstæki foreldra hans.
Afileck og Davies tekst einkar vel upp í mótun þessarar trúverðugu
og áhrifaríku vináttu. Vel er einnig skipað í aukahlutverk, ekki síst
kvennanna (kærasta og mæðra) í lífi þeirra. Þá tekur myndin sig ekki
of hátíðlega þrátt fyrir að vinna með alvöruþrungin þemu. Þetta er af-
bragðsmynd hæfileikaríkra listamanna sem án efa eiga eftir að láta
kveða enn frekar að sér í framtíðinni.
Útgefandi Háskólabíó. Leikstjóri Mark Pellington. Aðalhlutverk: Ben Af-
fleck, Sonny Burns, Amy Locane, Rachel Weisz og Rose McGowan.
-bæn
Bandarísk, 1997. Lengd: 110 mín. Bönnuð innan 12.
Les Visiteurs II: m
Farsakenndir tímaflakkarar
★★ Franska kvikmyndin Les Visiteurs var stór-
skemmtileg tilbreyting frá þeim gamanmyndum er
við eigmn að venjast í kvikmyndahúsum hérlendis.
Framhaldið er ekki síður gróteskt og farsakennt en
saknar auðvitað frumleika fyrri myndarinnar. Hér
er meira af öllu en í fyrri myndinni en magn og
gæði fara í þessu tilviki ekki saman. Þó má gera
ráð fyrir því að aðdáendur Les Visiteurs hafi gaman af þessari viðbót
sem er næstum því beint framhald. Aulabárðurinn Bemie (Christian
Clavier) sendi afkomanda sinn, hóteleigandann Bernadin, til fortíðar-
innar í stað þess að fara sjálfur. Ennfremur hélt Bernie eftir ýmsum
dýrgripum sem húsbóndi hans Godefroy (Jean Reno) saknar sárlega
því án þeirra getur hann ekki gifst unnustu sinni. Það er því ekki um
annað að ræða en fara aftur til framtíðar og sækja þangað bæði Bernie
og dýrgripina. Og framan af er þar heilmikið fjör en heldur fer myndin
að endurtaka sig er á líður. Því held ég að það væri farsælast ef Frakk-
amir létu nú staðar numið en ef marka má endi myndarinnar þarf
ekki að blða þeirrar þriðju lengi.
Útgefandi Skífan. Leikstjóri Jean-Marie Poiré. Aðalhlutverk: Christian Clavier
og Jean Reno. Frönsk, 1997. Lengd 122 mín. Bönnuð innan 12. -bæn
Gummo:
Leiðindafólk
★ Ekki vildi ég búa í smábænum Xenia í Ohio sem er
sögusvið þessarar myndar. Svo virðist sem eitthvað sé
að nánast hverjum einasta ibúa þar. Myndin er
frumraun Harmony Korine sem skrifaði handritið að
Kids, mynd sem var ekki beinlínis góð, en nokkuð at-
hyglisverð. Hann er hér á svipuðum nótum og nálgast smábæjarlífið
nánast eins og um heimildarmynd sé að ræða. Það er enginn sögu-
þráður sem slíkur heldur er fylgst með nokkrum íbúum bæjarins sem
stundum tala beint til áhorfendans. Kids hafði alla vega sterkt þema
sem batt myndina saman en slíku er ekki fyrir að fara í Gummo.
Myndin virkar tilviljanakennd og hraðsoðin og hún hefur ekkert að
segja. Persónurnar eru í besta falli skrýtnar en margar viðbjóðslegar
og það virðist sem leikstjórinn sé að reyna að mála sem ógeðfelldasta
mynd af bæjarlífinu, enda líður myndin hægt og þunglamalega áfram í
leiðinlegum þunglyndispælingum. Það skásta við myndina er tónlistin
sem er á stundum athyglisverð og tengist vel myndefninu. Sennilega
gæti tilraunakenndur stíll Harmony Korine virkað ágætlega sem leik-
stjóri tónlistarmyndbanda en mynd í fullri lengd? Ekki líst mér á það.
Útgefandi Myndform. Leikstjóri Harmony Korine. Aðahlutverk: Linda
Manz, Max Perlich, Jacob Reynolds, Chloe Sevigny, Jacob Seweil og
Nick Sutton. Bandarísk, 1997. Lengd 90 mín. Bönnuð innan 16 ára.
-PJ
Eðli og þróun kven-
ímynda hvíta tjaldsins
Kvik-
myndagerðar-
og fræðimað-
urinn Laura
Mulvey skrif-
aði árið 1975
greinina Visu-
al Pleasure
and Narrative
Cinema sem
varð strax
lykiltexti inn-
an kvik-
myndafræða.
Þar hélt hún
því fram að
karlar stjórn-
uðu atburða-
rás kvik-
mynda, með-
an konur
væru fyrst og
fremst til upp-
fyllingar. Og
þar sem karl-
arnir væru drifkraftur myndanna
samsömuðu áhorfendur sér sjónar-
horni þeirra. Áhorfendur horfa því
með augum karlanna, en á konur.
Þær verða því nokkurs konar sjónar-
spil í þágu karla. Líkamar þeirra á
hvíta tjaldinu fullnægja þannig
gægjuþörf karlmanna sem sjá konur
i formi kynferðislegra sýningar-
gripa. Þótt þessi grein sé enn í há-
vegum höfð hefur heildarsýn hennar
að mestu verið hafnað. Ekki síst þar
sem Mulvey leit svo á að hugmyndir
hennar næðu yfir allar kvikmyndir.
Það leikur lítill vafi á því að fjöldi
mynda fellur undir skilgreiningar
hennar en lesendur geta eflaust
nefnt myndir er brjóta þær á bak aft-
ur. Er gláp kvenna á Brad Pitt frá-
brugðið glápi karla á Juliu Roberts?
Það er þó kannski ekki ástæða til að
vera of harðorður því kvenimyndir
hafa um margt breyst frá þvi greinin
var skrifuð.
Hefðbundnar kvenímyndir
Öll höfum við séð í kvikmyndum
atriði þar sem ramminn gælir við
kvenlikamann. Oft birtir hann ein-
ungis hluta kvenlíkamans í fyrstu en
bætir jafnt og þétt við (gerir áhorf-
andann spenntan) þar til hann sést
allur. Ýmsum brögðum er jafnvel
beitt í von um að fanga kvenleikann.
Fókusinn deyfður (sem og beiting
að sýna
undir-
gefni kon-
unnar.
Þá eru
helstu
kven-
stjömur
sögunnar
einnig kyn-
tákn, sbr.
kannski
fatafellu-
atriði
Ritu
Hayworth
Klassísk myndbönd
She s Gotta Have It
★★★★
Frumsmíð Spikes Lees
Nola Darling (Tracy Camilla
Johns) kann hvergi betur við sig en
i rúminu enda duga henni ekkert
minna en þrir kærastar. Atvinnu-
leysinginn Mars Blackmon (Spike
Lee) er mikill sprellikarl og heillar
hana með bröndurum sínum.
Vöðvabúntið Greer Childs (John
Canada Terrell) er að „meika það“ í
heimi hinna hvítu og vill flytja Nolu
með sér frá Brooklyn. Hinn góðlát-
legi Jamie Overstreet (Tommy Red-
mond Hicks) fellur fyrir henni úti á
götu og eltir hana uppi, fullviss um
að hún sé hin eina rétta. Allir reyna
þeir að sannfæra hana um að þeir
séu besti kosturinn en hún getur
hreinlega ekki valið á milli þeirra.
Þessi frumsmíð Spike Lee var
gerð fyrir einungis 175 þúsund doll-
ara. ÁUir aðstandendur myndarinn-
ar voru bandarískir blökkumenn og
var myndin gerð sérstaklega fyrir
þá. Engu að síður hrifust aðrir kvik-
myndaunnendur og var það ekki
síst þess vegna sem Lee fékk tæki-
færi innan Hollywood. Hann skrif-
aði sjálfur handritið, leikstýrði,
framleiddi, klippti og fór á kostum í
5:
• \t í
Spike Lee.
hlutverki Mars. Tónlist foður hans,
Bills Lees, er einkar heillandi, sem
og svart/hvítt útlit myndarinnar
sem Lee leikur sér mikið með. Per-
sónur tala stundum beint til
linsunnar, kynningartextar birtast
á milli atriða og sena i lit brýtur
upp hina þokkafullu svart/hvítu
heildarmynd.
Þótt líkami Nolu sé í brennidepli
í erótískum senum myndarinnar og
karlpersónurnar berjist um
yfirráð yfir henni (“glápi"
hana jafnvel uppi) er vart
hægt að telja hana óvirkan
kynferðislegan sýningargrip
(sjá umfjöllun annars staðar
á opnu). Það er hún sem
ræður för og vefur karl-
mönnunum um fingur sér.
Hún er eitt afbrigði nýju
konunnar og neitar að gefa
sig á vald einum manni.
Þetta er hennar eigin likami
og hún krefst fullra yfirráða
yfir honum. Það er svo aftur
á móti spurning hvemig
beri að „skoða“ leikkonuna
Tracy Camillu Johns í þessu
samhengi, sem og fremsetningu Spi-
kes Lees á henni. Það breytir þó
engu um gæði þessarar vel útfærðu
og áhrifaríku frumraunar.
Fæst á Aðalvideoleigunni. Leik-
stjóri: Spike Lee. Aðalhlutverk:
Tracy Camilla Johns, Redmond
Hicks, John Canada Terrell og Spi-
ke Lee. Bandarísk, 1986. Bönnuð
innan 16.
Björn Æ. Norðfjörð