Dagblaðið Vísir - DV - 13.01.2001, Síða 40

Tilvera
LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 2001
DV
Bylting á Potti og pönnu
-.Pottinum og pönnunni viö Nóa-
Tun hjá Brautarholti var bylt að út-
liti fyrir áramótin. Bása- og timbur-
stíllinn hvarf, en við tók bjartur og
opinn stíll aö nýrri tízku. Útbygg-
„ ingin hefur verið breikkuð og salur-
ntin stækkaður, svo aö rýmra er
milli bólstraðra stóla og viðarborða.
Aðbúnaður er notalegri en áður
var, vatnskönnur koma á borð og
falleg glös. Súpa, salatbar, aðalrétt-
ur og kaffl kosta 1830 krónur
Innihaldið er óbreytt
Allt annað er nákvæmlega eins í
Pottinum og pönnunni. Þar er sama
glaðbeitta þjónustan, sama lága
verðið, sami leiðigjami matseðill-
inn, sama frambærilega matreiðsl-
an og sama sögufræga og góða salat-
borðið, sem Úlfar Eysteinsson mat-
reiðslumaður
gerði frægt á
þessum stað ár-
«©1982. Þetta er
einn af föstu
punktunum í
tilverunni, þótt
eigendur hafi
komið og farið.
En viðskipta-
vinir eru orðn-
ir átján árum
eldri en þeir
voru fyrst.
Salatborð er hornsteinn
Óbrigðult salatborð er homsteinn
^Pottsins og pönnunnar. Hveitisúp-
urnar eru leiðinlegar, en stundum
sjást betri súpur tærar Væg mat-
reiðsla notar rétta eldunartíma og
dauf matreiðsla býður piparsósu,
sem ekkert bragð er að. Fyrir
nokkrum kvöldum mátti velja milli
silungs, fiskiþrennu, gríss og nauts,
sem reyndist vera fyrirmyndar pip-
arsteik með léttelduðu grænmeti í
vandaðri kantinum.
Tilveran breytist ekki
Enn ódýrari fjölskyldumatstaður
er alþýðleg Tilveran við Linnetstíg
hjá Fjarðargötu í Hafnarfirði, þar
sem súpa, aðalréttur og kaffi kosta
1150 krónur. Þessi
^staður kom til sög-
unnar árið 1996 og
hefur unnið sér
verðugar vinsæld-
ir. 'Svipmót staðar-
ins er þægilega
gamaldags, þjón-
usta notaleg og
matreiðsla traust,
allt svo sem veriö
hefur frá fyrsta
degi.
Fiskur er
beztur
Fiskréttir hafa reynzt mér beztir í
Tilverunni. Pönnusteiktur steinbít-
ur var hæfilega eldaður og borinn
yí’ram með mildri engifersósu. Smjör-
steikt rauðspretta var líka hæfílega
elduð, borin fram með mildri
saffran-sósu. Ofnbakaður saltfiskur
var vel útvatnaður, hvítur og bragð-
mildur, svo að hann gerist vart
betri. Hreindýra-gúllas var meyrt,
en skorti hreindýrsbragð og var því
miður meö kekkjaðri kartöflu-
stöppu.
Aðrir ódýrir staðlr
Fyrir utan Pottinn og pönnuna og
Tilveruna eru ekki til margir fram-
bærilegir veitingastaðir með fullri
-ijjþjónustu í lægri verðkantinum.
Laugaás við Laugarásveg er þar
líka, lengi einn af mínum uppá-
haldsstöðum, en hefur verið reikull
í spori undanfarin misseri. Annar
uppáhaldsstaður er Kínahúsið í
Lækjargötu, sem ár eftir ár býður
vönduðustu austrænu matreiðsluna
hér á landi.
JK. Jónas Kristjánsson
Hvítlaukur
Hvítlaukur er af liljuætt og þótt um
lauk sé að ræða er hann iðufega settur
í flokk með kryddjurtum. Hann hefur
löngum þótt ómissandi við matargerð,
einkum 1 suðurhluta Evrópu. Uppruni
hvítlauksins er í Mið-Asíu og hann
hefur verið notaður til læknmga í að
minnsta kosti þrjú þúsund ár.
Hippókrates, faðir læknisfræðinnar,
taldi hann með lækningajurtum og
sama gerði Aristóteles. Hvítlaukur er
auðræktaður og vex um víða veröld;
hann barst til N-Ameríku löngu fyrir
komu hvítra manna og vex nu villtur í
Kanada. Snemma mun hann hafa
borist til Norðurlandanna og var
stundum nefndur geirlaukur á ís-
lensku. Auk þess að vera afar hollur
hefur hvítlaukurinn löngum gegnt
stóru hlutverki í þjóðtrú og þykir góð-
ur til að fæla burt illa anda og
blóðsugur.
Eyþór Kristjánsson, matreiöslumaöur á Esju:
Pönnusteiktur salt-
fiskur meö hvítlauk,
tómat og ólífum
„Hvítlaukurinn er töluvert notað-
ur hér í eldhúsinu og oftast þegar
ýmsir fiskréttir eru annars vegar.
Við leggjum mikið upp úr því að
vera með ijölbreyttan fiskréttamat-
seðil og höfum um langt skeið verið
með sjávarréttahlaðborð bæði í há-
degi og að kvöldi,“ segir Eyþór
Kristjánsson, matreiðslumaður á
Veitingahúsinu Esju við Suður-
landsbraut.
Saltfiskur er klassískur íslenskur
matur og æ algengara að hann sé
matreiddur að hætti ibúa Suður-
Evrópu. Eyþór tekur þann kostinn
og gefur lesendum DV uppskrift að
pönnusteiktum saltfiski og að hans
sögn er uppskriftin sérlega einfóld
og þægileg í matreiðslu, fyrir utan
auðvitað að vera einkar bragðgóð.
Uppskriftin er ætluð fiórum og er
gert ráð fyrir 180 grömmum af fiski
á mann. í uppskriftinni er veglegt
magn af hvítlauk en þess má geta að
100 grömm af hvítlauk eru eitthvað
í kringum 7 til 8 hvítlauksrif.
I'i'i JMIIjy„MS
Pönnusteiktur saltfiskur
fyrirfjóra
720 g útvatnaður saltfisk-
ur, beinlaus
400 g maukaðir -1
niðursoðnir tómatar - V *
3 dl hvítvín
100 g grænar ólífur
1 lítill laukur
DVJ^IYNDIR ÞÖK
Eyþór Kristjánsson matreiðslumaður
Hann gefur lesendum uppskrift að
girnilegum saltfiski með öllu til-
heyrandi.
bragðbæta með salti og pipar
ef vill.
Skerið saltfisk-
. inn í hæfilega
V * bita og steikið
í heitri ólífuol-
íu, helst í
teflon-
pönnu ef
mögu-
“ xm Fisk-
ur

mn

> -
100 g
hvítlaukur >
- marinn og
maukaður
ólífuolía til steik
ingar
salt og pipar
að
Wy an
. bor-
inn
fram meö
tómat- og
Aðferð
Eyþór mælir með því að byrjað sé
og
sneiða ólifurnar
laukinn
smátt. Hvort
tveggja er síðan sett í
pott ásamt tómötunum, hvítvíninu
og hvítlauknum og soðið í 5 til 6
mínútur. Á þessu stigi er ágætt að
Saltfisk-
urinn kominn
á diskinn
Þessi réttur er fal-
legur fyrir augað
auk þess að vera
hollur oggóður.
hvítlaukssósunni
ásamt fersku sal-
ati og soðnum
kartöflum. -aþ
Franskur hvít-
laukskjúklingur
Þessi uppskrift rekm- uppruna
sinn til Frakklands og kallast á
frönsku „poulet aux quarante gous-
ses d’ail. í réttinn þarf mikinn hvít-
lauk eða alls um 40 rif. Byrjað er á
að taka hvltlauksrifin í sundur og
setja í sjóðandi saltvatn í 1 til 2 min-
útur og síðan beint í kalt vatn. Þetta
ber að endurtaka nokkrum sinnum
og þvi loknu er hvítlauknum hellt i
sigti. Takið þvi næst fram einn
kjúkling, skerið í bita og brúnið vel
í olíu í potti. Takið kjúklinginn upp
úr og sefiið hvítlaukinn ásamt ein-
um lauk, afhýddum og smátt sneidd-
um, og ferskum kryddjurtum, tixni-
an og rósmarín í pottinn. Látið
malla þar til laukamir eru orðnir
mjúkir og setjið þá fióra afhýdda og
saxaða tómata, 2 dl af þurru
hvítvini og 2 msk. af hvítvínsediki
út í ásamt kjúklingabitunum. Saltið
og piprið og látið malla við vægan
hita í klukkustund. Uppskriftin er
fyrir fióra.
Marinn í salti
Það er algengt að meija hvitlauk í
þar til gerðri pressu og þá þarf ekki
að afhýða laufin en þvi er stundum
haldið fram að laukurinn missi
bragð með þessari aðferð. Mortél er
ágætis verkfæri til að meija laukinn
og svo má einnig skera hann í litla
bita og meija með hnifsblaðinu. Ef
laukurinn er þurr getur verið gott
að meija hann með örlitlu salti svo
hann verði safaríkari. Eftír því sem
hvítlaukurinn er saxaður smærra
eykst bragðstyrkur hans.
Hvítlauksrækjur á
brauði
Hér er uppskrift að léttum og góð-
um málsverði þar sem risarækjur
auk hvitlauks eru í stóru hlutverki.
Skerið 12 hvítlauksrif í sneiðar og
síðan 150 g af blaðlauk í ræmur.
Djúpsteikið þar til hvort tveggja
byijar að dökkna. Takið til 20
stykki af forsoðnum risarækjum og
steikið í olíu og kryddið með saltí og
pipar. Takið fram gott brauð og
leggið salatblöð á hæfilega margar
brauðsneiðar. Skerið 11/2 papriku í
strimla, blandið saman við 1 rauð-
lauk, skorinn í strimla og 1 bakka
af baunaspírum og leggið ofan á sal-
atblöðin. Risarækjumar eru síðan
lagðar ofan á grænmetíð og er hæfi-
legt að sefia 5 rækjur á hveija
brauðsneið. Spsa með þessum rétti
er til dæmis gerð úr 4 msk. af
kjúklingachilisósu, 4 msk. af bals-
amic-ediki og 4 msk. af hvitlauksol-
íu. Sefiið sósuna yfir rækjumar með
skeið og efst fer svo djúpsteikti hvit-
og blaðlaukurinn.
Hvítlaukur er meinhollur ðgnnniheldurVrieöal annars c-
vítamín, kalk, fosfór, járn auk fleiri steinefna. Hann þykir sótt-
hreinsandi, til þess fallinn að bæta meltinguna, blóðþrýstings-
lækkandi auk þess að hafa fjölmörg önnur heilsubótaráhrif.
I 25 grömmum af hvítlauk eru u.þ.b.:
25 kaloríur 4 g kolvetni
2 g fita nánast engin fita