Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.2002, Blaðsíða 28

28
Helqarblað 33 "V" LAUGARDACUR 23. NÓVEMBER 2002
Ramadan:
Mánuður föstu,
bænahalds og veisluhalda
Að ki/öldi 27. dags Ramadans er haldið upp á krafta-
verkanóttina. Samkvæmt trúnni var það á þeirri nóttu
sem Múhameð spámaður hlautsína fgstu opinberun. Og
samkvæmt Kóraninum er það á þeirri nóttu sem Allah
ákveður hvaða stefnu veröldin tekur á næsta ári.
Ramadan er sá mánuður sem múslímar tileinka trú sinni
og fáu öðru. í ár hófst hann í byrjun þessa mánaðar og end-
ar þegar nokkrir dagar eru liðnir af desember. Samkvæmt
tímatali múslíma er Ramadan níundi mánuður ársins. Út-
reikningarnir eru ekki hinir sömu og gregoríanska tíma-
talið byggist á og því færist föstumánuður múslíma til mið-
að við það alþjóðlega tímatal sem víðast hvar er í gildi.
Ramadan getur því allt eins verið á sumri sem vetri eða öðr-
óihi árstíðuni eftir þvi sem verkast vill.
Helgi Ramadans byggist á því að í þeim mánuði var Kór-
aninn sendur af himni ofan á jörðina. Þar með fengu menn-
imir leiðarvísi um trúarlega hegðun og hvernig öðlast má
hjálpræði.
I Ramadan fasta niúíflmar og einbeita sér aö trúnni og
láta áhyggjur af hversdagslegum búsorgum lönd og leið. Þá
er tími tilbeiðslu og íhugunar.
í föstumánuðinum eru daglegu lífi settar þröngar skorð-
ur. Þá er bannað að éta og drekka meðan sól er á lofti. Bann-
að er að reykja og eiga kynmök daglangt. Þegar kvöldar
verður hlé á föstunni og þá eru beðnar bænir og sérstakrar
máltiðar notið. Á kvöldin er það siður að íjölskyldur komi
saman og vinir eru heimsóttir. Að morgni hefst fastan á ný.
Til er einföld aðferð til að ákvarða hvenær fastan hefst og
hvenær henni lýkur. Að morgni hefst fastan þegar orðið er
svo bjart að hægt er að greina svartan tvinnaspotta frá hvít-
um. Að sama leyti er orðið kvöldsett þegar svartur verður
ekki lengur greindur frá hvítum. Frá aðferðinni er greint í
heilögum Kóran.
Þau andlegu gæði sem felast í föstunni er hægt að eyði-
leggja með fimm aðferðum: Að ljúga. Að bera róg. Að
baknaga náungann. Að sverja rangan eið. Að láta ágirnd og
græðgi ráða gjörðum sínum.
Allt eru þetta brot gegn trúnni allt árið en eru litin sér-
staklega alvarlegum augum ef þau eru framin i föstumánuð-
inum.
í Ramadan er algengt að múslímar gangi í mosku og eyði
þar nokkrum klukkustundum í bænahald og að íhuga inni-
hald Kóranins. Til viðbótar venjulegum fimm bænum á dag
er bætt við bænastundum á næturna meðan á föstu stendur.
Sumir múslímar verja allri nóttinni í bænahald.
Að kvöldi 27. dags Ramadans er haldið upp á kraftaverka-
nóttina. Samkvæmt trúnni var það á þeirri nóttu sem Mú-
hameð spámaður hlaut sína fyrstu opinberun. Og sam-
kvæmt Kóraninum er það á þeirri nóttu sem Allah ákveður
hvaða stefnu veröldin tekur á næsta ári.
. Að föstu lokinni er haldin þriggja daga hátíð sem kölluð
er hátið föstuloka. Þá er skipst á gjöfum og fjölskyldur og
vinir hafa sameiginlegar bænastundir og njóta veislumál-
tíða. Sums staðar eru sett upp lííleg markaðstorg til að fagna
föstulokum.
Það er til nokkurs að vinna að fasta og bregða hvergi út
af helgisiðunum. Haft er eftir Spámanninum að sá sem fast-
ar meðan á Ramadan stendur og leitar eftir launum frá
Allah muni fá aflausn frá drýgðum syndum.
En það er ekki nóg að halda sig frá mat og drykk meðan
á föstu stendur því fylgja verður því eftir af hjarta og sál og
halda sér frá öllum ósiðum og halda hugarfari sínu hreinu.
Spámaður Allah lét þau boð út ganga að sá sem ekki afneit-
aði falsi í orði og æði mundi ekki hljóta náð fyrir augum
Allah þótt hann afneitaði mat og drykk.
Nokkrar undanþágur eru gerðar frá ströngustu kröfum
trúarinnar um föstur. Veikindi, elli og barnsburður eru
meðal þess sem afsakar að fasta sé ekki haldin. Ef menn eru
á ferðalögum eða að sinna skyldum sem ekki er hægt að
víkjast undan má slaka á föstunni. En það verður að bæta
upp síðar þegar betur stendur á og fasta og biðja eins lengi
Eftir sólsetur í föstumánuði konia fjölsltyldur og vinir
saman og gera sér glaðan dag og fara nieð bænir. Hér er
verið að baka sérstaka rétti sem notið er á helgum
stundum.
og nemur þeim tíma sem sleppt var úr í Ramadan.
Laun hinna trúuðu sem fasta eftir þeim reglum sem Kór-
aninn og Spámaðurinn boða eru ríkuleg og lítur Allah til
þeirra með velþóknun. Syndir eru fyrirgefnar og þeir sem
villst hafa á vegum trúarinnar hljóta umbun þessa heims og
annars.
En þeir sem brjóta lögmál föstunnar í gjörðum eða hugar-
fari hljóta að gjalda þess. Jafnvel hugdetta um að brjóta föst-
una er ámælisverð þótt henni sé ekki fylgt eftir með verk-
legum framkvæmdum. Þá er alvarlegt brot að éta, drekka
eða hafa kynmök i skjóli þess að oröið sé dimmt þegar ekki
er enn orðið kvöldsett og að fremja slík brot eftir dagrenn-
ingu og halda því fram að enn sé nótt er ekki vænlegt til
sáluhjálpar.
Viöurlög við kynmökum á föstutíma eru að fasta í 60 daga
til viðbótar eftir að Ramadan lýkur. Ef einhver er ekki fær
um slíkt einhverra hluta vegna er honum gert að gefa 60 fá-
tæklingum eina meðalmáltíð til að bæta fyrir brot sitt.
Múslímar um víða veröld taka föstumánuðinn alvarlega
og reyna eftir bestu getu og aðstæðum að halda trúarsetn-
ingar i heiðri. Þær kunna að vera eitthvaö breytilegar eftir
löndum og söfnuðum en megininntakið er hið sama, enda
byggist það á Kóraninum sem sendur var af Allah til að leið-
beina um rétta trú og hegðun og túlkað af spámanni hans,
Múhameð.
I ílestum löndum íslams hófst Ramadan hinn 6. október og
lýkur því 6. desember. Því stendur föstumánuðurinn í ár nú
sem hæst og er lokið þegar jólaannir hefjast hjá kristnum
þjóðum, með sínum siðum og trúarlegu sem veraldlegu inni-
haldi. -OÓ
(Byggt á leiöbciningum sem trúaðlr gefa á Netinu.)