Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.2002, Síða 46

4-6
H e Iqo rt> lctð 3Z>"V
LAUGARDAGUR 14. DESEMBER 2002
SKEIFAN 17
Bígsin^í:
JÓn Jónsson
Cjefati^í;
Ég
Cjíl&ír fyrit:
Þig
Cjít^ír tíl:
EilífSar
T.k. Bénftiivar HjájMti 3oxt$ KrUf)AaUoa
Bónstöð hjá Jobba - Skeifan 17,108 Reykjavík • Simi 568-0230.
Heimasíóa: www.simnet.is/hjajobba - Netfang: hjajobba@simnet.is
Smáauglýsingar
sölutilkynningar
og afsöl
ny
550 5000

Fyrst og fremst
Magnús Ver Magnússon
Sterkasti maður heims, fjórum sinnum
Ég vel Sekonda
af því að þau
eru sterk, traust
og á fínu verði.
Varlst dýrarl ©ftirlfkingar
9.900 kr.
„Mér var í skóla kennt uin hinar myrku miðaldir. En það er sama hversu myrkrið er þrúgandi; alls staðar er
ljós og mikill bjarmi ef maður ber sig rétt eftir því,“ segir Thor Vilhjálmsson.
DV-mynd GVA
Mannauður Sturlungu
Thor Vilhjálmsson hefur skapað nijja
skáldsögu úr hugmgndaheimi íslenskra
miðalda. Bókin nefnist Sueigur. I viðtali
talar Thor um hógværðina, farveg skáld-
skaparins og erótíkina.
Það er kvöld og Thor býður mér
kaffi sem reynist gott og sterkt. Ég sé
fram á andvöku en læt það ekki á
mig fá og fæ mér ljúffenga eplatertu
með. Thor segir mér frá því að hann
hafi lagst í ferðalög eftir að hann
lauk við bókina. Hefurðu þann sið að
losa þig út úr sögum með því að
leggjast í ferðalög? spyr ég hann.
„Það er allur gangur á því,“ segir
Thor, „en það hentar oft vel að gera
slíkt.“ Hann segir mér sögu af ferð i
norðlenskri stórhrið, nánar tiltekið
mývetnskri. Sú ferð hafði sama til-
gang; að losa hann frá sögu. „Svo
bíða kannski aðrar hugmyndir úr-
vinnslu," segir Thor.
Fjögur ár eru liðin frá því ég sat í
þessari stofu og ræddi við skáldið um
síðustu skáldsögu þess: Morgunþula
í stráum. í henni skrifaðirðu um
Sturlu Sighvatsson, segi ég.
„Já og fleiri," segir Thor.
Og nú er það Guðmundur skáldi. Er
það skáldið sem heillar?
„Kannski er það hógværðin,“ svarar
hann. „Ég var mjög feginn að komast
alla leið með Sturlu. Þegar ég þreifaði
mig áfram í heimi Sturlungu fann ég
þennan mann, Guðmund skálda, þessa
andhetju, og ákvað að leggjast með
honum í ferðalag. Mig langaði að sjá
heiminn frá sjónarhomi þessa
hæverska manns sem þráir að
þroskast, þráir visku; reynir að flýja
eitthvaö sem virðist hans uppruni sem
einhverjir myndu kalla dreggjar en það
vil ég ekki: það verða lesendur að
dæma um ef einhver viil vera með mér
í ferðinni sem ég á góða von um. Ég vil
ekki taka frelsið frá lesandanum. Og
það fmnst mér kostur við na& bókar-
innar, Sveigur, sem var að þessu sinni
með mér alla leiðina. Það má sveigja
nafnið og skilja á ýmsa- vegu. Ég vil
ekki skíra bækur þannig að þær taki
frelsiö frá lesandanum. Mig dreymir
um að lesandinn hafi svigrúm til að
skilja eigin skilningi og nái til sjálfs
sín.“
Þú talar um hógværð skáldsins. Frá-
sagnarháttur þessarar sögu er mjög
hógvær og gaman að fylgjast með
hvemig þú sveigir frásögnina til hliðar
við atburðarásina.
„Það gerist margt í senn og hægt er
að sjá hvemig ólíkt fólk upplifir sama
atburðinn. Ég vildi gjaman ýja að ein-
hverju svo menn sæju atburði fyrir sér
með sínum hætti og sínu eðli.
Sjónarhomið virðist kannski flökt-
andi en er það ekki. Birta frásagnar-
innar er flöktandi og það er missýnt.
Bamið þráir að verða því ekki að bráð
sem kynnu að verða örlög þess. Það
kemst til vitra mannanna í klaustrinu
og reynir að heyra og skilja án þessa að
trufla þá. Annars er ég ekki laginn við
að segja frá sögum mínum,“ segir Thor
og hlær.
Ég les upphátt textabrot úr bókinni
þar sem segir frá því hvemig skáld-
skapurinn hellist yfir Guðmund
skálda. Er ekki gott að geta nýtt
reynslu sina fyrir hönd hans? spyr ég
Thor.
„Ég nota ýmislegt sem mér hefur
áskotnast og fleyti mér áfram í þeirri
viðleitni. Þá lærir maður að það getur
gengið vel ef setið er við verkið. Hall-
dór Laxness sagði að það gæti verið
erfitt að hafa sig í verkið. Stundum þeg-
ar maður heldur að maður sé tómur og
geti ekkert gert er gott aö setjast og
rissa á blað. Áður fyrr gerði ég það að
ég hlustaði á plötur með tónlist eftir Jo-
hann Sebastian Bach til að frnna hrynj-
andi og farveg skáldskaparins. Þá getur
orðið góður dagur en það fæst ekkert
fyrirhafnarlaust; ég er ekki trúaður á
slíkt.“
Þú sagðist treysta lesandanum fyrir
því að fara þessa ferð með þér og skilja
á sinn hátt. Það eru ekki allir sem bera
slíkt traust til lesenda.
„Það verður hver að hafa sína henti-
semi. Ég læt engan segja mér hvemig
ég haga skrifum minum. Ég þarf ekki
að fara eftir fyrirmælum og þótt ein-
hver reyndi að knýja mig til þess gerði
ég það ekki. Ég er bjartsýnn og býð
þeim um borð sem vilja sigla; vona að
fari vel um þá og þeir fái sitt út úr ferð-
inni. Ég held engan aga nema þann
sem mér hefur lánast að koma yfir
sjálfan mig.
En á tímum afþreyingarinnar. Af-
þreyingin er voðaleg áþján sem við
verðum að berjast gegn því hún hund-
eltir mann; skilur mann eftir öreiga í
sálinni. Og máttur auglýsinganna er
voðalegur. Menn verða að vera stæltir
til að standa það af sér og það geta flest-
ir ef þeir átta sig á hættunni og varast
afþreyinguna. Það er svo margt gott í
boði hér að enginn þarf að láta afþrey-
inguna hremma sig.“
í þessari bók er kannski meiri erótík
en hjá mörgum ungum höfundum.
„Tja, ég veit ekki hvert meðalhófið
er hjá ungum höfúndum. Erótík er rík-
ur þáttur í tilverunni og góð ef menn
kunna að fara með hana. Án þess að
klæmast. Sumir þurfa að klæmast og
þá þeir um það. Erótík getur verið fóg-
ur en veldur hver á heldur. Ég vona að
þetta sé ekki argvítugt."
Þú hlýtur að vera orðinn vel inni í
Sturlungu eftir ferðalögin með Sturlu
og Guðmundi skálda.
„Ég hef haft mikið gagn af þeim ferð-
um. Hér áður fyrr lásu þeir sem hænd-
ust að Sturlungu hana einu sinni á ári.
Þar býr óskaplegur auður, mannauður.
Sturla Þórðarson er makalaus snilling-
ur. Ég er ekki að reyna að skrifa sög-
una upp, það er ekki hægt og hreinn
óþarfi, nema ég væri bísi á hlaupum og
á þvi hlutskipti hef ég engan áhuga.
Ég er ekki að reyna að skrifa sagn-
fræði heldur vil ég búa til bók handa
samtíðarmönnum mínum. Ef rýnt er
djúpt í manneskjuna getur hún orðið
samtíða manni. Það getur gerst meira
inni i mönnum en virðist í frásögnum
Sturlungu; ekki er allt sem sýnist.
Þeim sem koma illa fyrir er kannski
einhver vorkunn. En það verður að
fara að með gát.
Nú er ég svolítið eins og skipstjóri
sem er kominn í land og sér á eftir
skipi sínu. Mannskapurinn um borð er
góður og skipstjórinn er viss um að
áhöfhin klárar verkefnið. Þá fer hann
kannski eitthvað annað; fær sér jafnvel
trillu."
Þá þarf hann að kaupa kvóta!
„Þá er sá andskoti. En ég er svo vel
settur að ég þarf ekki að kaupa kvóta.
Ég er heldur ekki til sölu sjálfur."
Heldurðu að þú munir vinna áfram
með heim Sturlungu?
„Ég þori ekki að segja til um það.
Þaö er margt sem leitar á mig. Mér var
í skóla kennt um hinar myrku miöald-
ir. En það er sama hversu myrkrið er
þrúgandi; alls staðar er ljós og mikill
bjarmi ef maður ber sig rétt eftir því.“
-sm