Dagblaðið Vísir - DV - 08.03.2003, Blaðsíða 26

26
HelQorblctö 3Z>V
LAUGARDAGUR 8. MARS 2003
Yfirlýst markmið að útskrifa
sjálfstætt hugsandi listamenn
Aldrei hafa fleiri sótt um inngöngu íleik-
listordeild Listaháskóla íslands. Ragnheið•
ur Skúladóttir er deildarforseti. Hún ræðir
íi/iðtali við Helgarblað DV um leiklistar-
áhugann, sterka grasrót og sjálfstætt
hugsandi listamenn.
í vikunni var sagt frá þvi að 130 hefðu sótt um inn-
göngu í leiklistardeild Listaháskóla íslands. Af þeim
komast einungis um 10% í skólann. Fjöldi umsækj-
enda er met. „Ánægjulegt,“ segir Ragnheiður, „en
kreíjandi um leið.“
Sérðu einhverja skýringu á þessum mikla áhuga?
„Ég hef velt því fyrir mér. Við urðum vör við það
í fyrra að margir umsækjenda voru á aldrinum 23-25
og núna eru jafnmargir umsækjenda í þeim hópi og
í hópnum 20-23. Margir hafa þegar farið í kúrsa í há-
skóla. Ég hef velt því fyrir mér hvort skýringin á
þessu gæti legið í lakara atvinnuástandi: að fólk sæki
aftur í skóla vegna þess að það fái ekki þau störf sem
það hefur metnað og löngun til að stunda."
Þú fórst í Háskóla íslands áður en þú ákvaðst að
fara í leiklistamám?
„Ég var í Háskóla íslands í tíu daga.“
Hvað lærðirðu?
„Félagsfræöi. Ég fór í mjög skemmtilegan fyrirlest-
ur hjá Ólafi Ragnari Grímssyni en það dugði ekki
til“
Skemmtilegasti tími ársins
Þú ert í inntökunefndinni. Breytist ferlið mikið
milli ára?
„Það breyttist þegar leiklistardeild LHÍ var stofn-
uð. Þá ákváðum við að í inntökunefhdinni væri fólk
úr deildinni ásamt einum utanaðkomandi en áður
haföi nefhdin verið blandaðri. Ástæðan fyrir því að
þessi ákvörðim var tekin er sú að við vitum best upp
á hvaða nám við bjóðum og sækjumst því eftir að
bjóða þeim skólavist sem við teljum að námið henti.
Við höfum reynt að gera meira úr inntökuferlinu að
því leyti að við lítum á það sem besta „workshop“
sem fólk kemst í á íslandi þótt það komist ekki endi-
lega alla leið inn í skólann."
Ragnheiður segir að í inntökuprófunum komi ber-
lega í ljós að engin undirbúningsmenntim fyrir leik-
list er á íslandi.
„Þetta er mjög bagalegt," segir Ragnheiður, „því
fólk hefur oft litla hugmynd um hvað það er að fara
út í.“
Ragnheiður segir að sá tími sem fer í að velja nem-
endur inn í deildina sé skemmtilegasti tími ársins.
„Þetta er mjög gefandi og skemmtilegt" segir hún,
„en því fylgir jafnframt gífurleg ábyrgð.“
Rifjast það ekki upp fyrir þér þegar þú fórst í inn-
tökupróf á sínum tíma?
„Auðvitað," segir Ragnheiður. „Spennan er mikil.
Við reynum þess vegna að gera þetta ferli sem þægi-
legast. Við sköpum þægilegt andrúmsloft svo allir
geti sýnt sínar bestu hliöar. Fólk á að líta á inntöku-
ferlið sem tækifæri til að leika; við viljum að allir
standi sig vel.“
Spumingarmerkið
Ragnheiður segir að það hafl aukist mjög á Norð-
urlöndum að kennd sé leiklist í framhaldsskólum.
Bretar séu einnig mjög framarlega í því að bjóða upp
á listnámsbrautir.
„í íslenskum framhaldsskólum er boðið upp á nám
í myndlist, hönnun og tónlist en leiklistin er aftar-
lega á merinni," segir Ragnheiður. „Það hlýtur aö
verða að setja spumingarmerki við það að bjóða upp
á nám á háskólastigi sem engin formleg undirbún-
ingsmenntun er fyrir. Nám í leiklistardeild Listahá-
skóla íslands er fjögur ár og í raun má líta á fyrsta
árið sem fomám en við aðrar aðstæður mætti nýta
þetta ár enn betur.“
Ragnheiður bendir þó á að ýmsir framhaldsskóla-
kennarar hafi sýnt málinu áhuga. Guðlaug María
Bjamadóttir, leikkona og kennari í Borgarholtsskóla,
hafi t.d. lagt fram drög að leiklistarbraut við skólann.
„Það er aðdáunarvert," segir Ragnheiður. „Oft er
talað um öflugt leiklistarlíf í framhaldsskólum en
það er yfirleitt ekki í formi kennslu heldur uppsetn-
inga og þá oftast tengt félagslifinu en ekki formlegu
skólastarfi. Það kemur kannski mörgum á óvart að
„En grasrótin er mjög skemmtileg og sterk núna og það færist í vöxt að fólk vilji prófa sig áfram sjálft áður
en það bindur sig á samning. Ein leiðin fyrir leikara er að bíða eftir því að aðrir velji liann. Ef síminn er hins
vegar ekki „rauðglóandi" getur leikarinn átt frumkvæði og fundið sér eitthvað að gera sjálfur," segir Ragn-
heiður Skúladóttir, forseti leiklistardeildar LHÍ.
DV-mynd ÞÖK
ég kvarti yfir þessu því framhaldsskólanemar hafa
jafnvel sýnt verk sín í atvinnuleikhúsunum. Ég er
hins vegar að tala um formlegt nám í leiklist?
Frumkvæði leikarans
Er leiklistarheimurinn ekki harður heimur?
„Ég veit ekki hvað maður á að miða við í því sam-
bandi - þekki svo sem ekkert annað. Þetta snýst í
raun um hvað maður vill virkilega gera. Það eru
margar leiðir að loknu námi í leiklistardeildinni og
óskandi að fólk sæki í framhaldsnám að því loknu.
Við erum enn bundin af því að bjóða bara upp á leik-
aranám. í inntökuprófunum sér maður marga sem
eiga fullt erindi inn í leikhúsið en ekki endilega sem
leikarar. Það er blóðugt að geta ekki boðið upp á aðr-
ar leiðir fyrir þetta fólk.
En harður heimur... það fer eftir því hvað fólk vill
gera. Það er bara lítill hluti ungra leikara sem ráð-
inn er til atvinnuleikhúsanna. En grasrótin er mjög
skemmtileg og sterk núna og það færist í vöxt að fólk
vilji prófa sig áfram sjálft áður en það bindur sig á
samning. Ein leiðin fyrir leikara er að bíða eftir því
að aðrir velji hann. Ef síminn er hins vegar ekki
rauðglóandi getur leikarinn átt frumkvæði og fundið
sér eitthvað að gera sjálfur."
Hefur leiklistardeildin imdir þinni stjórn haft ein-
hver áhrif i þá átt sem sést í virkri grasrót?
„Við höfúm útskrifað tvo árganga sem báðir voru
í Leiklistarskóla íslands og getum því ekki eignað
okkur þessa hreyfingu. Ég held líka að það sé almenn
hugarfarsbreyting og vitundarvakning hjá ungu
fólki. Fólk vill fara eigin leiðir sem einskorðast ekki
við leiklistina. Við leggjum áherslu á sjálfstæði nem-
enda okkar og það er yfirlýst markmið deildarinnar
að útskrifa sjálfstætt hugsandi listamenn."
Allir þættir listarinnar
Á teikniborði Ragnheiðar liggur þriggja ára nám í
dramatúrgíu, leikstjórn og leikritun sem yrði blanda
af fræði og praxís. Nemendur myndu útskrifast með
próf í leiklist eða „theater studies“.
Vinnuheitið er „Contemporary Theater Practise"
eða samtímaleiklist, eins og kalla mætti þetta á ís-
lensku. Við viljum að þetta verði alþjóðlegt nám og
aðgangur erlendra nemenda að því greiður. Því verð-
ur kennsla í sumum kúrsum, ef ekki öllum, á ensku.
Við stefnum að því að bjóða upp á námið haustið 2004
ef fjármagn fæst.“
Til að kynda undir áhuga á náminu stóð leiklistar-
deild LHÍ, í samstarfi við fræðsludeild Þjóðleikhúss-
ins, fyrir leikritunamámskeiðum fyrir kennara í
grunn- og ffamhaldsskólum. í vor er síðan stefnt að
því að halda örleikritasamkeppni fyrir framhalds-
skólanemendur.
„Vonandi verður áhuginn mikill,“ segir Ragnheið-
ur. „Með þessu viljum við vekja áhuga krakkanna á
leiklistinni og öllum þáttum hennar; ekki bara starfi
leikarans.“
í Listaháskólanum stimda nú nokkrir atvinnuleik-
arar og leikstjórar nám í kennslufræði leiklistar.
„Við vonumst eftir því að fólkið sem útskrifast með
þessa viðbótarmenntun verði sá her sem þrýstir á að
skipulagt leiklistamám verði tekið upp í ffamhalds-
skólunum." -sm