Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1959, Blaðsíða 8

8
LANDSBÓKASAFNIÐ 1 957 — 1958
Westdeutsche Bibliothek, Marburg-Lahn. — J. L. Whittaker, London. — Þjóðbóka-
safnið, Peking. — Þýzka sendiráðið, Reykjavík.
H d ’t afnið Handritadeild Landsbókasafnsins vex með ári hverju. Þar eru nú
skráð 10 810 handrit samtals, og eru þau að fyrirferð um 400
hillumetrar. Nýtt bindi handritaskrár, aukabindi II, hefir nú verið prentað. Liggur þá
fyrir prentuð skrá um öll handrit safnsins nema þau, sem borizt hafa síðasta ár. Auk
þeirra eru óskrásett nokkur bréfasöfn, sem ekki verða til notkunar fyrst um sinn, vegna
þess að sumir bréfritaranna eru enn á lífi. Lárus Blöndal bókavörður, sem annazt hefir
umsjón handritanna og skrásetningu undanfarin ár, hefir samið skrána, og þakka eg
honum vandvirkni og alúð við þetta vandasama verk, sem ekki er á margra færi að
leysa vel af hendi. Sömuleiðis þakka eg dr. Jakobi Benediktssyni orðabókarritstjóra,
sem samið hefir viðauka þessa bindis: Skrá um skinnblöð í Landsbókasafni Islands.
Skinnblöð safnsins hafa eigi áður verið skráð í heild, og mun því fræðimönnum þykja
nokkur fengur í þessari skrá.
Á síðustu tveim árum hafa handritasafninu borizt ýms handrit að gjöf og nokkur
verið keypt. Þar sem enn er eigi lokið skrásetningu þeirra og könnun að fullu, verður
greinargerð um þau og gefendur þeirra frestað til næstu Árbókar, sem væntanlega kem-
ur út haustið 1960. Að þessu sinni skal aðeins nefnt eitt merkilegt handrit, sem safninu
barst að gjöf frá enskum manni fyrir milligöngu Eiriks Benedikz, sendiráðsfulltrúa í
London. Er það dagbók Henry Hollands frá för hans til íslands með MacKenzie sumar-
ið 1810, en hann var þá kornungur læknir. Síðar gerðist hann líflæknir Bretadrottning-
ar og hlaut þá nafnið Sir Holland. Gefandi handritsins er Mr. David Holland, bóka-
vörður við bókasafn brezka þingsins í London, og mun hann vera sonar-sonar-sonur
Sir Hollands. Þetta er eiginhandarrit höfundarins, tvö fjórblöðungsbindi, þétt skrifuð
með smárri en mjög skýrri hönd og mörgum uppdráttum. Sumt af efni dagbókarinnar
mun hafa verið notað í ferðabók MacKenzie, en þrátt fyrir það er handritið hinn mesti
kjörgripur, og er Landsbókasafnið í mikilli þakkarskuld við gefandann fyrir þá fágætu
rausn og góðvild að senda því handritið að gjöf og leyfa útgáfu, ef til kæmi, án nokk-
urs endurgjalds. — Sir Holland var gagnmerkur maður og víðkunnur á sinni tíð. Hann
ferðaðist víða um heim og hélt jafnan dagbækur um ferðir sínar. Hann kom hingað til
lands öðru sinni á efri árum, og minnist hann þeirrar ferðar í endurminningum sínum,
sem komu út skömmu áður en hann dó. Hann lézt haustið 1873, á níræðisaldri.
Í handritasafninu er ógrynni kvæða, einkum frá síðari öldum, sem enginn kostur
hefir verið að greina til hlítar í hinum prentuðu skrám. Hefir nú verið hafizt handa um
að gera nákvæma spjaldskrá um öll þessi kvæði eftir upphöfum og fyrirsögnum með
nánari skilgreiningu. Er þetta svo sem að líkum lætur mikið verkefni, sem ekki verður
lokið á skömmum tíma. Skrásetning þessi hófst 1. júlí 1958, og vann Sveinn Skorri
Höskuldsson, mag. art., að henni til hausts, en síðan Grímur M. Helgason, cand. mag., og
Nanna Ólafsdóttir, cand. mag., hálfan daginn hvort. Menningarsjóður hefir lagt fram
helming kostnaðar við þetta verk, en menntamálaráðuneytið hinn helminginn. Er þess
vænzt, að unnt verði að halda þessari skrásetningu áfram, því að hún er lykillinn að