Frjáls verslun - 01.09.1967, Blaðsíða 58

5B
FRJÁLS VERZL'JN
sölunefnd
varnarliöseigna
BRÚTTÚHAGNAÐURINN KR. 1 B.34G.1966
Aðdragandi. í sambandi við
brezku og bandarísku herliðin,
sem dvöldu á íslandi í heimsstyrj-
öldinni síðari, dafnaði ýmiss kon-
ar svartamarkaðsbrask, þar sem
varningur sá, sem liðin eða ein-
stakir liðsmenn vildu losna við,
barst til íslendinga eftir miður
æskilegum leiðum. Því var við
lok styrjaldarinnar sett á fót
nefnd, sem kaupa skyldi fyrir
hönd ríkissjóðs ýmsar eignir
setuliðanna beggja, sem þau tóku
ekki með sér, er þau hurfu af
landi brott. Nefndin annaðist og
sölu þessara eigna til innlendra
aðila. Voru með þessu tryggðir
hagsmunir ríkissjóðs. Árið 1951
hófust sams konar kaup af banda-
riska herliðinu, er kom til íslands
samkvæmt varnarsamningi ís-
lendinga og Bandaríkjamanna í
maí 1951.
SÖLUNEFND
V ARNARLIÐSEIGN A.
Stjóm nefndarinnar. Sölunefnd
varnarliðseigna heyrir undirvarn-
armáladeild utanríkisráðuneytis-
ins. Skipar ráðherra menn án til-
nefningar í sölunefndina, en hún
ræður sér síðan framkvæmda-
stjóra. Hefur framkvæmdastjór-
inn frá upphafi verið Helgi Eyj-
ólfsson byggingameistari.
Stefna. Sú stefna hefur verið
mörkuð, að hafa verð á þeim vör-
um, er sölunefndin selur, það hátt,
að ekki komi til mála að kaupa
þær til endursölu. Hefur þannig
átt að tryggja hagsmuni kaup-
manna. Annars mun það mjög
matsatriði hverju sinni, hvernig
vörur nefndarinnar eru verðlagð-
ar, og ræður þar margt um.
Bifreiðar og stærri tæki eru
boðin út. Eru tilboðin opnuð í
viðurvist þriggja manna, þannig
að þeir geti vottað, að löglega
hafi verið farið að.
Innkaup og sala. Sölunefnd
varnarliðseigna hefur einkarétt
til þess að kaupa þær vörur af
varnarliðinu eða einstökum liðs-
mönnum þess, sem þessir aðilar
vilja losa sig við. Þessar vörur fá
þó ekki tollmeðferð eins og aðrar
1951 204 1955 2 045
1952 77 1956 2 439
1953 664 1957 2 401
1954 1 731 1958 5 113
Heildarsala Sölunefndar varn-
arliðseigna hefur aldrei verið gef-
in upp opinberlega. Ekki mun
þó vera um neitt leyndarmál að
ræða, heldur er þetta einkum gert
vegna hinna bandarísku viðsemj-
enda, sem vitanlega væru tregari
til samninga, ef þeir vissu ná-
kvæmlega um gróða sölunefndar-
innar. F.V. tókst þó að fá vitn-
eskju um brúttóhagnað ársins
1966, og er hann kr. 18.340.000.00.
Verða menn síðan að bera sama
hlutfall kaupa og sölu þessa árs
og nota það sem viðmiðun við
hin árin.
innfluttar vörur, og er þar af leið-
andi ekki unnt að telja þær með
innflutningi í verzlunarskýrslum.
En ,,innflutningur“ varnarliðs-
liðseigna hefur verið þessi á ár-
unum 1951—1966 (í þús. kr.):
1959 9 797 1963 6 335
1960 16 825 1964 4 141
1961 8 029 1965 4 283
1962 4 473 1966 4 123
Alls 4 283 4 123
Samdráttur — samkeppni. Það
sést, þegar litið er á innkaupa-
upphæðir sölunefndarinnar á und-
anförnum árum, að heldur hefur
dregið úr starfsemi hennar. Ber
vissulega ekki að harma það, því
að sölunefndin hefur veitt ís-
lenzkum kaupmönnum sam-
keppni, þrátt fyrir það, að reynt
hefur verið að koma í veg fyrir
slíkt með háu endursöluverði á
þeim varningi, er nefndin selur.
Hefur starfsemi hennar einkum
komið illa við þá, er verzla með
vélavarahluti o. þ. u. 1.
LokaorS. Sölunefnd varnarliðs-
í kaupverðmætinu er innifalinn kostnaður við viðgerðir o. fl. til
aukningar á söluverðmæti, o. fl. Sundurgreining kaupverðmætisins eft-
ir vöruflokkum 1965 og 1966 fer hér á eftir (í þús. kr.):
1965 1966
Fólksbílar (tala 1965: 115, 1966: 100) ............... 1 809 1 709
Vöru- og sendiferðabílar (tala 1965: 53, 1966: 33)....... 203 53
Aðrir bílar ............................................ 34 17
Vörulyftur, dráttar- og tengivagnar ..................... 225 115
Vinnuvélar ............................................... 84 170
Varahlutir í bíla og vélar ............................... 82 249
Herskálar ............................................. .. 40
Rafmagns- og símavörur.................................... 41 825
Skrifstofu- og búsáhöld og heimilistæki ................. 363 196
Fatnaður ................................................. 46 6
Ýmsar vörur ............................................. 168 35
Vörur keyptar innanlands vegna söluvarnings, svo og
viðgerðir .......................................... 1 213 698
Bankakostnaður ........................................... 15 10