Frjáls verslun - 01.09.1967, Blaðsíða 20

20
frjáls verzlun
og elst upp í ám landanna og kem-
ur þangað aftur. Með hinni miklu
netjaveiði við Grænland er verið
að leggja uppeldisstöðvarnar,
heimalöndin, í eyði. Það er þetta,
sem er hið alvarlega sjónarmið, og
það er þetta, sem þjóðirnar verða
að skilja. Og liggur ekki beint við,
að menn muni í framtíðinni missa
áhugann á fiskirækt í ám og
vötnum, til þess að viðhalda og
stórauka stofnana, ef þeir mega
svo búast við því, að þeir séu að
vinna þetta verk fyrir ,,dönsk net
við Grænland“ með því að hleypa
göngufiskastofnum sínum aftur til
sjávarins? Vissulega er hér um
stórhættulegt mál að ræða, mál,
sem ræða verður af mikilli varúð,
en um leið af einbeitni og með
.skynsamlegum rökum. Mér brá
því heldur betur í brún, þegar ég
las erindi veiðimálastjóra frá
fundi Landssambands stangaveiði-
manna í desember s.l. í Morgun-
blaðinu, svo og einnig ummæli for-
seta sambandsins, Guðmundar J.
Kristjánssonar, um þessi mál. Þar
var ekki aðeins ógætilega að orði
kveðið, heldur að mínu viti stór-
Chesteríield
hættulega fyrir íslenzka hags-
muni. Efnislega var niðurstaðan
þessi: Mál þessi eru enn í rann-
sókn, og því vitum við ekki, hvað
þau snerta íslenzka hagsmuni. Hitt
vitum við, að langmestur hluti ís-
lenzka laxastofnsins er ekki nema
eitt ár í ,sjó, og því veiðist hann
ekki við Grænland. Svo mörg voru
þau orð. Sem sagt, óbeint sagt við
Dani: mestur hluti af okkar laxi
kemur ekki til Grænlands, og því
snerta veiðar ykkar þar okkur að
sáralitlu leyti. Laglegt innlegg í
málið eða hitt þó heldur. Og þó
vita báðir þessir menn mætavel.
að vegna vanrækslu okkar á laxa-
merkingum síðustu áratugina, vit-
um við allt of lítið um ferðir ís-
lenzka laxins, og þar á veiðimála-
stofnunin fyrst og fremst sökina.
Á s.l. vori kom hingað til lands-
ins forseti norska stangaveiðisam-
bandsins, Knut Rom lögfræðing-
ur, og flutti mjög fróðlegt og
skemmtilegt erindi um fiskræktar-
málin í Noregi. Á eftir erindi hans
voru lagðar fyrir hann nokkrar
spurningar og þar á meðal um
Grænlandsveiðar Dana og hvort
hann teldi, að þær hefðu áhrif á
norska laxastofninn. Ég hlustaði á
svar hans og tel mig hafa skilið
það rétt efnislega á þessa leið: Á
þessu stigi málsins er erfitt að
segja um þetta. Við Norðmenn höf-
um ekki á undanförnum árum
merkt nógu mikið af laxi til þess
að geta tekið jákvæðar ávarðanir
í þessum efnum. Hættan er vitan-
lega við bæjardyrnar hjá okkur,
það gerum við okkur ljóst, og
framtíðin mun hér skera úr, því
að merkingar eru nú stórauknar
árlega. En frá okkar bæjardyrum
séð, sportveiðimannanna og þeirra,
sem áhuga hafa á eldi laxfiska,
er nú, eins og alltaf áður, þetta
mesta áhugamálið: Bann við allri
netjaveiði í sjó á laxfiskum.
Þessi ágæti norski áhugamaður
vissi, hvernig tala átti um þessa
hluti. Hann lítur á þessi mál á
þeim breiða og sjálfsagða grund-
velli, sem vera ber, en kastar ekki
fram vanhugsuðum og ógætilegum
orðum, er skaðað geta land hans
og þjóð. Það er einmitt þetta, sem
forystumenn okkar í málefnum
þessum eiga að kunna og vita.
Viljið þér láta banna netja-
veiði gönguíiska með lögum?
Þessari spurningu finnst mér
hægt að svara með annarri spurn-
ingu: Hvaða vit er í því að banna
laxnetjaveiði í sjónum umhverfis
iandið, en leyfa hana ,svo í ánum?
Teljið þér stangaveiði geta
spillt íslenzku laxveiðiónum?
Stangaveiði getur ekki, að minu
viti, spillt eða eyðilagt íslenzku
árnar, ef fullkomið eftirlit er með
veiðinni og stangafjöldi takmark-
aður skynsamlega. Einnig þarf að
setja reglur og lagafyrirmæli um
notkun beitu í árnar og ýmisleg
önnur atriði, sem hér yrði of langt
upp að telja. En stangaveiði, rek-
in sem sportveiði, spillir engri
veiðiá eða eyðileggur hana.
Er ekki nauðsynlegt að hefja
frœðslu á þessu sviði í skólum
landsins?
Auðvitað er aðkallandi þörf á
því að efna til fræðslu í þessum
efnum, það er um ræktun, klak,
kynbætur og eldi laxfiska. Og það
er til háborinnar skammar, að
ekki skuli vera fyrir löngu komin
þessi fræðslugrein, bæði við Há-
skóla íslands svo og einnig báða
búnaðarskólana. Ég vil ekki trúa
því, að langt líði, þar til ráðin
verður bót í þessum efnum.
Hvert er mesta áhugamál yðar í
því sambandi að tryggja örugga
og skynsamlega framtíðarþróun
þessara mála?
Mesta áhugamál mitt í málum
þessum er í stuttu máli þetta: Að
löggjafinn taki mál þessi mjög
föstum tökum nú hið allra fyrsta.
Að skynsamleg og góð samvinna
megi takast um þróun og framtíð-
arskipulag þessara mála á milli
ríkisvaldsins og áhugamannanna
um fiskrækt. Að bændur og
bændasamtökin taki höndum sam-
an við samtök áhugamannanna og
stangaveiðimanna um fastmótað
framtíðarskipulag þessara mála.
Að fiskiðnaðarfyrirtækin, Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsanna og
Samband íslenzkra samvinnufé-
laga, efli og styðji framþróun
þessara mála í samvinnu við
áhugamennina, bændur og ríkis-
valdið. Að menntastofnanirnar í
landinu veiti málum þessum verð-
skuldaða athygli. Að rafmagnsveit-
ur ríkisins styðji og efli framgang
þessara mála. Að framtíðin sýni
það og sanni, að hér er um að ræða
eina af svo mörgum „GULLKIST-
UM ÍSLANDS“.