Frjáls verslun - 01.11.1967, Qupperneq 10

FRJÁLS VERZLUN
1 □
snúizt við. Fólk skilur almennt,
að fyrir hendi var hjá ríkis-
stjórninni einlægur vilji að ná
þeirri lausn, sem réttlátust var
og stíga eins mörg skref í þá átt
að milda álögurnar og hugs-
anlegt var. Meira að segja má
segja, að ríkisstjórnin stefni sér
með tillögum þessum í nokkra ó-
vissu, þar sem alls ekki er séð fyr-
ir nokkrar verðhækkanir erlendis
á framleiðsluvörum okkar, en
slíkt verður að telja meginfor-
forsendu fyrir hugsanlegri kaup-
hækkun.
12-manna nefnd verkalýðsfé-
laganna hafnaði boði rikisstjórn-
arinnar, að því er virtist, án mik-
illar umhugsunar. Skilja verður
aðstöðu þeirra að nokkru, þar sem
fyrri orð þeirra og yfirlýsingar
neyddu þá bókstaflega til þess.
Almenningur vonar hins vegar, að
við það eitt verði látið sitja, en
ekki farið út í ófrið, sem sjáan-
lega gæti ekki borið mikinn árang-
ur fyrir neinn, en orðið mjög
hættulegur frá þjóðfélagslegu
sjónarmiði.
VÍGSTAÐAN.
Vígstaðan hefur því mikið
breytzt ríkisstjórninni í vil. Fróð-
legt er hins vegar að gera sér
grein fyrir aðstöðu hinna flokk-
anna tveggja, Alþýðubandalags-
ins og Framsóknarflokksins. Sem
áður er vikið að, eru innan þing-
liðs Alþýðubandalagsins tveir
þingmenn, sem jafnframt eru for-
ystumenn verkalýðssamtaka. Þeir
hafa á undanförnum árum hvað
eftir annað sýnt vilja og raunhæft
mat við kjarasamninga, og ekki
er vafi á því, að svo hefur einnig
verið nú. Sjálfsagt er Alþýðu-
bandalagið klofið í þessu máli,
eins og svo mörgum öðrum, þótt
allt virðist slétt og fellt áyfirborð-
inu. Viss öfl, sem Lúðvík ogMagn-
ús eru helztu talsmenn fyrir, vilja
ófrið og telja, að hann geti orðið
sér til meiri pólitísks framdráttar,
án þess að litið sé á það, sem al-
menningi er fyrir beztu.
Framsóknarmenn hafa orðið ut-
angátta í málinu, og þá fyrst
og fremst fyrir þá furðulegu
afstöðu að neita að viðurkenna
staðreyndir og telja, að það
þurfi ekki að koma við neinn.
þótt útflutningstekjur landsmanna
minnki um þriðjung. Þeir hafa
haldið langar ræður á Alþingi, og
eiga sjálfsagt eftir að gera það
um tillögur sínar, sem eru þess
eðlis, að flestir eru jafnnær eftir
að hafa hlustað á þær. Það þarf
ekki að gera því skóna, að það
hafi nokkru sinni verið vilji
þeirra, að samkomulag næðist.
Umþað bera skrif málgagnsþeirra
vitni, svo og afstaða formanns
B.S.R.B., Kristjáns Thorlacius,
sem hann lýsti greinilega í viðtali
við Tímann, en hann átti sæti í
12-manna nefndinni. Sumt af því,
er fram kemur í viðtali blaðsins
við hann, ber ekki vitni um mik-
ið heillyndi.
MÓTMÆLI.
Ekki er hægt að ljúka skrifum
um mál þetta án þess að minnast
á mótmæli, sem bárust hvarvetna
að, þegar kunnugt var um fyrir-
hugaðar efnahagsaðgerðir ríkis-
stjórnarinnar. Vafalaust hefur í
mörgum tilfellum hugur fylgt
máli, en sannleikurinn er sá, að
það er orðin þjóðartízka (þjóðar-
löst mætti ef til vill fremur kalla
það) á íslandi, að mótmæla öllu
mögulegu og ómögulegu, og því
miður virðist svo farið, að það sé
oft á tíðum eina félagsstarfsemin
hjá einstökum félögum að semja
slik plögg. Mótmælasamþykktir
þessar í tíma og ótíma hafa orðið
til þess, að flestir eru hættir að
taka eftir boðskap þeirra, eða frá
hverjum þær koma, jafnvel þótt
dagblöðin slái þeim upp með fimm
dálkafyrirsögnum á forsíðu. Segja
má, að hér sé málum miður farið,
því að mótmæli sterkra stofnana
eða félagsheilda ættu að geta haft
mikil áhrif, ef rétt væri á málum
haldið.
ÞJÓÐSTJÓRN.
Að lokum skal svo vikið að
þeirri hugmynd, sem skotið hefur
upp kollinum, að aðeins myndun
þjóðstjórnar geti leyst efnahags-
vandamál íslendinga nú. Á það
ber að benda, að íslendingar hafa
reynslu af slíkri stjórn og enn
fremur þriggja flokka stjórn.
Sú staðreynd ætti að sanna okk-
ur það, að slík stjórn er ekki
líkleg til stórræða. Ef hugsan-
lega kæmi til myndunar hennar,
yrði í það minnsta að vera
búið að semja um öll þau mál, er
leysa þyrfti fyrirfram, því að ella
væri ekki líklegt, að samstaða
næðist um þau. Og telja má ólík-
legt, að slíkir samningar væru
hugsanlegir. Þjóðstjórn virðistþví
ekki vera álitlegur hestur að
veðja á, þegar leysa þarf jafn-
mikinn vanda og efnahagsmálin
eru íslendingum nú. Benda má og
á það, að núverandi ríkisstjórn
hefur 53% atkvæða landsmanna
á bak við sig, og slíkt mundi vera
talin styrk stjórn í hvaða lýð-
ræðisríki, sem er.