Frjáls verslun - 01.10.1969, Side 25

ar. Teiknistofutekjur standa
alls ekki undir öllum þeim
sérstöku verkefnum, sem þessi
fyrirtæki þurfa að annast, s. s.
alls konar gagnasöfnunum um
markaði og samkeppnisaðila
auk ýmissa tilrauna, sem oft
eru gerðar, áður en einhverri
herferð er hleypt af stokkun-
um. Mjög algengt er að aug-
lýsingaherferð, sem ætlað er
að ná yfir stórt land eða lönd,
er reynd í lítilli mynd, t.d. í
einstakri borg eða sveit, til að
kanna áhrifin og gera breyting-
ar, ef þörf krefur, áður en langt
er í þá stórfjárfestingu, sem
svona herferðir krefjast. Eng-
ar markaðskannanir liggja hér
fyrir. Enn hefur engin úttekt
verið gerð á íslenzkum mark-
aði. Þó er þessi markaður, þótt
hann sé ekki stór, mjög sérstak-
ur, og um leið hefur hann
mikinn kaupmátt. Það ætti að
vera sameiginlegt áhugamál
allra, sem verzlun og viðskipti
stunda, að gera þessa úttekt.
Gæti svona könnun sparað öll-
um þessum aðilum bæði tíma
og fé. íslenzkur markaður er
mjög blandaður áhrifum
tveggja stórra markaðsheilda,
Evrópu og Bandaríkjanna, og
er þegar víst, að ekki er hægt
að byggja á niðurstöðum er-
lendra markaðskannana sem
staðreyndum, sem gildi hér,
nema í örfáum tilfellum.
Ennþá hafa engar reglur
verið settar hér um starfsemi
auglýsingafyrirtækis. Hver sem
er getur stofnað fyrirtæki og
kallað það því nafni, og því
miður hafa þau dæmi verið all-
mörg á undanfömum árum,
sem mistekizt hafa. Alls konar
spámenn hafa álitið hér tekju-
lind, sem lítið þyrfti fyrir að
hafa, og ekki þyrfti neinn-
ar sérmenntunar við, en setið
svo uppi gjaldþrota eða stór-
skuldugir, búnir að gera öðrum,
sem taka þetta sem fag, sem
byggja þurfi upp, stórskaða,
og þar með búnir að eyðileggja
traust lánastofnana og við-
skiptaaðila, svo sem blaða og
prentsmiðja.
Hér verður hið opinbera, sem
einstaklingar, að gera sér ljóst,
að engar sérreglur geta gilt um
auglýsingastarfsemi á íslandi.
Bæði inn á við og út á við er
nauðsynlegt að styðja og efla
auglýsingastarfsemi. Þörf þjóð-
félags okkar fyrir vel rekna
starfsemi er mikil. Miklu fé er
varið skipulagslaust í auglýs-
ingar innanlands, en út á við
förum við einnig óskipulega
með fé okkar. Má í því sam-
bandi nefna, að við lifum á
útflutningi fiskafurða í harðri
samkeppni við fjársterkar þjóð-
ir. Fyrst og fremst erum við
enn hráefnisútflytjendur, en
þróunin er og verður sú, að
vinna sem mest úr því hrá-
efni hér og selja beint til neyt-
enda. í flestum þeim löndum,
sem við okkur keppa í útflutn-
ingi, og í ýmsum þeim löndum,
sem af okkur kaupa, er aug-
lýsingagerð komin langt á veg
og fullur skilningur ríkjandi á
nauðsyn og tilgangi auglýsinga.
Skilningur íslenzkra stjórn-
arvalda á nauðsyn auglýsinga
er enn ekki til staðar. Hið op-
inbera hefur ekkert gert til að
örfa þróun starfseminnar, enga
fyrirgreiðslu veitt eða sett regl-
ur um ábyrga starfsemi aug-
lýsingafyrirtækja. í nágranna-
löndum okkar er starfsemi
þessara fyrirtækja háð viss-
um reglum og verður að upp-
fylla ýmsar kröfur til
löggildingar s. s. að fagmenn
séu að verki, sem reynslu hafa
og möguieika á að annast þf.ss’
verk, einnig að fjárhagur fyr-
irtækjanna sé það traustur, að
þeim sé treystandi fyrir meiri-
háttar skuldbindingum. Þessu
parf að kippa í lag hér og hex-
ur uppkast að reglugerð verið
sent ráðuneyti nýlega með
beiðni um lagasetningu. Eg hef
hér að framan fjallað nokkuð
almennt um stöðu auglýsing-
arinnar í dag og þann skilning,
sem lagður er hér á þessa starf-
semi, með samanburði við er-
lend dæmi.
Af mörgu fleira er að taka,
og mætti nefna ýmis dæmi úr
daglegu lííi, þessu og oðru til
skýringar. Dagblöð á íslandi
meta t. d. ekki þá viðleitni aug-
lýsingafyrirtækja að ganga full-
komlega frá auglýsingum i
formi myndamóta, og þau taka
ekkx tillit til þess í viðskiptum
hvort um lítil viðskipti, ef til
vill upp á nokkur hundruð, er
að ræða, á móti tugum eða
hundruðum þúsunda. Auglýs-
ingafyrirtæki fær svipaðan af-
slátt og maður, sem pantar einu
sinni eina auglýsingu. Önnur
dæmi myndu fjalla um ósjálf-
stæði margra íslenzkra fyrir-
tækja og löngun til eftiröpunar
á sviði auglýsinga.
Að lokum þetta, nauðsyn er
á því, að leitað verði eftir nán-
ara samstarfi auglýsingafyrir-
tækja annars vegar og við-
skiptavina þeirra, þannig að
þau geti betur fylgzt með á-
rangri auglýsingastarfs, skipzt
á upplýsingum og yfirleitt
unnið markvissara, þannig að
sem beztur árangur náist.
23