Frjáls verslun - 01.08.1979, Blaðsíða 29

verzlunarmanna var staðfest af fé-
lagsmálaráðuneytinu í júlí. Hún
felur meðal annars í sér grund-
vallarbreytingu á ákvæðum um
hámarksiðgjaldagreiðslur í sjóð-
inn og þar af leiðandi hæstu leyfi-
legar lífeyrisgreiðslur. Eftir þessa
breytingu mun áhugi stjórnenda
fyrirtækja á að tryggja stöðu sína
hjá sjóðnum eðlilega aukast mikið.
í nýju reglugerðinni segir: ,,Til
grundvallar stigaútreikningi skal
leggja árslaun skv. 6. taxta
Verzlunarmannafélags Reykjavík-
ur með fullri starfsaldurshækkun.
Ef þessi taxti er ekki fyrir hendi eða
ónothæfur að mati sjóðsstjórnar
skal stjórn sjóðsins ákveða aðra
tekjuviðmiðun". Stjórn Lífeyris-
sjóðs verzlunarmanna hefur í
samræmi við þetta ákveðið aö
framkvæmdastjórar og stjórnun-
arstarfsmenn geti í dag greitt af
launum sínum, sem eru allt að
928 þúsund krónur á mánuði. Er
þetta reiknað út frá hæsta taxta
Verzlunarmannafélagsins sem er
nú 371 þús. með 150% álagi. Ið-
gjaldagreiðslur til sjóðsins eru al-
mennt 10% af mánaðarlaunum,
6% koma í hlut vinnuveitanda en
4% er hlutur launþegans.
Lífeyrissjóðirnir á íslandi hafa
tekið við hlutverki þeirra stofnana,
sem lánað hafa fé til húsbygginga.
Lífeyrissjóðirnir eru orðnir bak-
hjarl húsnæðismála á íslandi og
eru búnir að vera það í mörg ár. Þó
að megintilgangurinn með sjóð-
unum sé að sjálfsögðu að tryggja
sjóðfélögum viöunandi lífsviður-
væri á efri árum snýst þó hugsun
vel flestra sjóðfélaganna framan af
um lánamöguleikana, sem sjóð-
irnir veita þeim til aö geta sinnt svo
sjálfsögðum frumþörfum og að
eignast eigið húsnæði.
Lánastarfsemi er mjög mikil-
vægur þáttur í starfsemi Lífeyris-
sjóðs verzlunarmanna. Frá því að
hann tók til starfa hafa verið af-
greidd um 7500 lán. í fyrra fengu
1015 sjóðfélagar lán, samtals að
upphæð 1588,7 milljónir. Heildar-
útlánin voru hins vegar 2548 millj-
ónir króna en þar með eru talin lán
til sjóöfélaga, stofnlánasjóða, fyr-
irtækja og til kaupa á ríkisskulda-
bréfum. í ár er gert ráð fyrir að
þessi upphæð nemi tæpum fimm
milljörðum.
Reglur um lánaúthlutun.
Samkvæmt núgildandi lánaregl-
um sjóðsins þurfa sjóðfélagar að
hafa verið aðilar að honum í fimm
ár til að taka svonefnt A—lán en
það er að upphæð 3 milljónir
króna með 27,5% vöxtum. Eftir
fjögurra ára aðild geta menn
fengið 1,8 milljónir úr þessum
lánaflokki en 1,2 milljónir eftir þrjú
ár. Til viðbótar þessu kemur svo
hið svokallaða B—lán, sem er
vísitölutryggt. Eftir þriggja ára að-
ild að sjóðnum eiga menn kost á
að fá 3 milljónir úr þeim lánaflokki.
Samkvæmt þessu öðlast sjóðfé-
lagar rétt til lána upp í 4,2 milljónir
eftir þrjú ár, 4,8 milljónir eftir fjögur
ár en 6 milljónir eftir fimm ár.
Munurinn er sá á þessum tveim
lánaformum að föstu vextirnir hafa
í för með sér mjög mikla vaxta- og
greiðslubyrði fyrstu árin en með
verðbólguþróun eins og hún hefur
verið er byrðin orðin lítil sem engin
eftir 10 ár. Með verðtryggðu lán-
unum er greiðslubyrðin aftur á
móti mun minni fyrstu árin en
jafnast síðan út og helzt nokkuð
jöfn út allan lánstímann. Um við-
bótarlán gilda þær reglur, að þeg-
ar liðin eru fimm ár frá því að A—
lán var tekið, og hafi viðkomandi
verið sjóðfélagi í tíu ár, skapast
réttindi til að sækja um viðbótarlán
en það er mismunurinn á gildandi
A—láni hverju sinni og því láni,
sem sjóðfélagi fékk á sínum tíma.
Eins og fram hefur komið í
blaðaauglýsingum Lífeyrissjóðs
verzlunarmanna hefur hann lagt
áherzlu á að fullnægja lánaþörf
sjóðfélaga. Að sögn Guðmundar
H. Garðarssonar hefur það tekizt
mjög vel hvað A—lánin áhrærir.
Eftir að B—lána flokkurinn var
tekinn upp hefur eftirspurn eftir
lánum aukizt verulega en út frá því
var gengið í upphafi að þau yrðu
afgreidd eftir getu sjóðsins á
hverjum tíma. Það hefur tekizt
furðanlega vel að koma til móts við
óskir sjóðfélaga að þessu leyti.
Það mun hins vegar taka um eitt ár
að jafna út þann kúf af umsóknum,
sem bárust til sjóðstjórnar, þegar
þessi nýi möguleiki opnaðist. Áður
var yfirleitt hægt aö afgreiða
A—lánin einum til tveim mánuðum
eftir að umsókn var lögð inn og er
stefnt að því að biðtími vegna þess
hluta lána frá sjóðnum lengist
ekki.
Fjárfestingarlán til fyrirtækja.
Lífeyrissjóður verzlunarmanna
hefur jafnan kostað kapps um að
veita fyrirtækjum lánafyrirgreiðslu.
Þau eru búin að greiða drjúgar
upphæðir á verðtryggðum kjörum
til sjóðsins á liðnum árum vegna
starfsmanna sinna. Skiptingin milli
lána til sjóðfélaga og fyrirtækja
hefur verið þannig, að u.þ.b.
55—60% af heildarútlánum hafa
farið til sjóðfélaga en milli 40 og
45% til fyrirtækja og stofnlána-
sjóða. Hafa þessi lán verið notuð
til margvíslegra fjárfestinga í þágu
fyrirtækjanna.
Vernd eignaréttarins.
Á síðasta Alþingi voru samþykkt
lög, sem skylda lífeyrissjóðina til
að afhenda einum tilteknum aðila
20% af ráðstöfunarfé sjóðanna.
Er það Byggingasjóður ríkisins,
sem þar á hlut að máli. Þessu
mótmæltu forráðamenn Lifeyris-
sjóðs verzlunarmanna og lýstu yf-
ir, að þeir litu svo á að þessi lög
brytu í bága við ákvæöi stjórnar-
skrárinnar um vernd eignaréttar.
,,Viö munum haga okkur sam-
kvæmt þessari yfirlýsingu", sagði
Guðmundur H. Garðarsson, for-
maður sjóðstjórnarinnar. ,,Vald-
hafarnir geta látið á það reyna, ef
þeir kæra sig um, hvort ákvæði
stjórnarskrárinnar halda eða ekki
gagnvart hinum almenna borgara.
Ég fyrir mitt leyti óttast ekki þann
úrskurð. Ef halda ætti áfram á
þessari braut gæti Alþingi alveg
eins ákveðið að svo og svo mörg
prósent skyldu tekin út af spari-
sjóösbókum landsmanna. Lífeyr-
issjóðirnir eru ekkert annað en
sparifé þess fólks, sem greiðir sín
iðgjöld til þeirra. Þetta sparifé er til
orðið á grundvelli kjarasamninga
og staðfest með reglugerð. Allt
inngrip af hálfu ríkisvaldsins með
þessum hætti hlýtur að verða
dómstólamál. Þá reynir á það,
hvort íslendingar búa í þingræðis-
ríki. Það er skammt í einræði ef
einfaldur meirihluti á Alþingi getur
seilzt svona í eignir manna".
29