Frjáls verslun - 01.04.1981, Síða 31

hafi átt hugmyndina að stofnun
Verzlunarmannafélags Reykjavík-
ur, en miklar líkur eru taldar á, að
það hafi verið Þorlákur Ó. Johnson
kaupmaður. Hann er einn hinn
merkasti maður, sem íslenzkverzl-
unarstétt hefur átt, og var í mörgu
á undan sinni samtíð. Fyrir honum
vakti að skapa hér menntaða inn-
lenda verzlunarstétt, er væri starfi
sínu fyllilega vaxin. Kom hann hér
á fót verzlunarskóla, en um það
mál hafði hann mikið ritað. Skóli
þessi tók til starfa haustið 1890 og
var rekinn í húsnæði Þorláks, sem
hann lagði ókeypis til. Um leið og
heilsa Þorláks þraut, sem varð
skömmu síðar, hvarf þessi skóli úr
sögunni.
Árið 1891, þann 12. dag janúar-
mánaðar, komu ýmsir verzlunar-
menn saman í kaffihúsi því,
,,Hermes“, sem Þorl. Ó. Johnson
lét starfrækja í Lækjargötu 4, til
þess að athuga möguleika á því að
koma á fót félagi, er sérstaklega
hefði það að markmiði að efla
samheldni og einingu verzlunar-
stéttarinnar hér á landi. Var á
þessum fundi kosin nefnd til und-
irbúnings málsins, og áttu sæti í
henni kaupmennirnir Th. Thor-
steinsson, Ditlev Thomsen,
Matthias Johanneson, Þorlákur Ó.
Johnson og Johannes Hansen
verzlunarstjóri.
Undirbúningsnefndin kallaði
síðan saman fund á veitingastað
Þorláks 27. janúar til þess að
ganga frá lögum félagsins og end-
anlegri stofnun þess. Á fundi þess-
um var lagafrumvarp nefndarinnar
í öllu verulegu samþykkt óbreytt
og félagið þar með stofnað.
Stofnendur félagsins voru 33 að
tölu. Voru 22 þeirra verzlunar-
menn, 5 kaupmenn, 3 verzlunar-
stjórar, 1 veitingamaður, 1 kennari
og 1 póstritari.
Á næsta fundi í félaginu, er hald-
inn var 4. febrúar, var kosin stjórn
fyrir félagið. Hlutu kosningu Th.
Thorsteinsson formaður, Ólafur
Rósenkranz skrifari, Matthias
Johanneson féhirðir, DitlevThom-
sen og Ludvig Hansen meðstjórn-
endur. Á þessum sama fundi
gengu þrír nýir menn í félagið.
í árslok 1891 voru meðlimir fé-
lagsins orðnir 42 að tölu. Vöxtur-
inn var ekki ör fyrstu 28 árin. Hæst
komst félagatalan upp í 124, en
Iægst26árið 1918.
Fyrstu starfsárin
Félagið fór í mörgu vel af stað. Fyr-
irlestrar voru haldnir, fyrsta árið
reglulega og margir, en brátt fór
að draga úr þeim, unz þeir hættu
með öllu. Tilraunir voru gerðar til
að halda uppi íþróttastarfsemi inn-
an félagsins fyrstu árin, en það
blessaðist ekki. Aftur á móti var
bókasafn félagsins strax mikið
notað, og var töluverðu fé árlega
varið til kaupa á blöðum og bók-
um. Helzt sú starfsemi um fjölda
ára, og kom félagsmönnum að
miklu gagni. Bókavörzlunni var
svo varið, að bókavörður var við á
hverjum fundi, sem haldinn var, og
þeir voru margir, meðan spila-
mennskan var við lýði, og afgreiddi
hann þá og hafði skipti á bókum
félagsmanna.
í vefnaðarvöru- og skódeild Thomsens-magasín.
31