Frjáls verslun - 01.02.2000, Blaðsíða 68

STJÓRNUN
Leiðtogatígullinn
Leiðtogatígullinn heitir greiningar- og
þjálfunarmódel sem ráðgjafastofan
Skref fyrir skref hefur tekið upp til að
setja fram á skýran hátt aðstæður stjórn-
enda og' leiðtoga. Tígullinn hefur íjóra
póla; næmni, framsýni, djörfung og veru-
leika, sem allir þurfa að vera í jafnvægi svo
leiðtoginn nái árangri. Næmni táknar að
vera næmur á þarfir annarra og tilfinningar og bregðast við
þeim. Framsýni táknar að hafa hæfileika til að sjá hlutina í víðu
samhengi og einnig fram í tímann, þ.e. hvaða áhrif ákvarðanir
muni hafa. Djörfung er hæfileikinn til að vilja breyta út af venj-
unni, að veðja á nýjar hugmyndir og þora að sigla á móti
straumnum. Veruleiki táknar að geta séð á raunsæjan hátt
hvernig útkoman verður eða er, vera hlutiægur og hafa stað-
reyndir á hreinu en vera ekki með óraunhæfar grillur eða vænt-
ingar. Fæstir búa yfir þessum eiginleikum öllum en eru eigi að
síður í stjórnunarstöðu þar sem þeirra er krafist Oft gera menn
sér heldur ekki grein fyrir því hvar veikleikar eða hæfileikar
þeirra liggja og þar kemur til kasta greiningarmódelsins Tíguls-
ins.
Hver er eg? „Við bjóðum upp á 2 1/2 dags þjálfúnarnámskeið
sem heitir Að laða fram hið besta,“ segir Ketill Magnússon hjá
Skrefi fyrir skref. „Þar eru þessir þættir teknir fyrir og unnið
með þá eins og hentar hveijum og einum. En áður en að því
kemur eru þátttakendur látnir fylla út ítarlegan
spurningalista með spurningum um
ýmsa hegðunarþætti sína. Hver
spurning vísar í einhvern af ásum
Tígulsins og er einkunn gefin á
skalanum 1-5. En það er ekki
talið nóg því tveir aðrir spurn-
ingalistar koma við sögu.
Maki eða náinn vinur á að fylla
annan út og vinnufélagi hinn.
Þegar þessir þrír listar hafa
verið skilgreindir og tölur lagð-
Ketill B. Magnússon, M.A., og verkefnastjóri
ar saman er hægt að teikna þrjá tígla. Einn
fyrir hvert spurningablað. Tíglarnir geta
verið mismunandi eftir því hvernig við-
komandi skorar en sé Tígull sá sem hann
teiknar efdr sínum svörum mjög ólíkur
þeim sem hinir tveir gefa er verk að vinna.
Það þýðir að þátttakandinn hefur nokkuð
skekkta mynd af sjálfum sér og þarf að
breyta tíl. Þegar þetta er komið á hreint er hægt að vinna að
þeim þáttum sem veikastir eru, að styrkja þá. Stjórnandi, sem er
sterkur á þremur sviðum en veikur á einu, til dæmis raunveru-
leikanum, kemur ekki til með að geta fylgt nægilega efdr hug-
myndum sínum og verkefnum og þarf því að þjálfa sig á því
sviði. Hins vegar er til annar möguleiki en hann er sá að hafa tvo
stjórnendur sem eru sterkir hvor á sínu sviði. Þá leið fór Ford
fyrirtækið á sínum tíma og tókst vel til. Það krefst þess að visu
að stjórnendur vinni vel saman og missi ekki sjónar á heildar-
markmiðum fyrirtækisins.“
Engar töfralausnir til Tígullinn hefúr verið lengi í þróun. Dr.
Peter Kostenbaum, sá sem er höfundur kenninganna, er pró-
fessor í heimspeki og hefur eytt síðustu 30 árum í að þróa kenn-
ingarnar og safna þekkingu af ýmsum sviðum, heimspeki,
sfjórnunarffæðum, verkfræði og sálfræði, svo eitthvað sé nefnt,
og með því tekur módelið tíl mjög margra þátta. Síðustu tíu ár
hefur hann starfað sem einkaráðgjafi margra stjórnenda og fyr-
irtæki um allan heim eru byrjuð að notfæra sér Tígulinn, þar á
meðal IBM, Ford og Xerox. En Tígullinn er ekki töfralausn
vandamála og gerir ekki ráð fyrir því að öll vandamál verði
leyst í eitt skiptí fyrir öll. Hann þjálfar hins vegar fólk í að
hugsa á ákveðinn hátt og takast á við vandamál. Tigull-
inn dregur fram vandamálið og skýrir hvaða klemma
eða spenna eigi sér stað. Sem dæmi má nefna vanda-
málið um breytingar og stöðugleika. Flestir vilja hafa
stöðugleika í fyrirtækinu. Með þvf skapast ró og
starfsfólk getur verið visst um að halda vinnunni,
stjórnandinn getur gert áætlanir fram í tímann og
allt er öruggt. Hins vegar er raunveruleikinn sá að
miklar breytingar eiga sér stað sí og æ. Stöðugt þarf
að bregðast við nýjum að-
stæðum og þá kemur
Leiðtogatígullinn hefur jjóra póla
sem allirpurfa aó vera í jafn-
vœgi svo leiðtoginn nái árangri.
Eftír Vigdisi Stefánsdóttur Mynd: Geir Ólafsson