Frjáls verslun - 01.02.2000, Blaðsíða 30

UPPLÝSINGATÆKNI
Umræða um rafræn viðskipti (Elect-
ronic Commerce) hefur farið vax-
andi á síðustu árum en um leið hef-
ur áherslan á mismunandi tækni verið
að breytast. Fyrir nokkrum árum var
mikið rætt um notkun EDI og töldu
margir að það myndi leysa allan vanda.
Nú á síðustu misserum hefur áherslan
hins vegar verið á notkun Veraldarvefs-
ins (World Wide Web) og hefur fram-
gangur hans verið mikill enda um mjög
sveigjanlega tækni að ræða. Nú á allra
síðustu mánuðum hefur bæst inn í þessa
umræðu tækni eins SMS og WAP og síð-
ast en ekki síst er XML tæknin, sem er
rétt að koma inn í umræðuna. Fleira
má nefna en það fer dálítið eft-
ir því hvernig rafræn
viðskipti eru skil-
greind.
Eru þetta tísku-
bylgjur? Ekki
er laust við að
sumir spyrji
hvernig það
sé með alla
þessa tækni, er
gagn að henni
eða er bara
Edi, Netid, SMS, WAPog
XML. Margir stjórnendur eru
ab verba eitt spurningamerki
vegna rafrænna vibskipta og
spyrja sem svo: Hvernig erpab
meb alla pessa upplýsinga-
tækni, ergagn ab henni eba er
hún tískubylgja?
Efdr Georg Birgisson Myndir: Geir Ólafsson
um tískubylgjur að ræða? Ljóst er að í
hverri tæknibyltingu fara margir af stað
í fjárfestingar en draga sig síðan til baka
eftir að hafa lagt í mikinn kostnað en
uppskorið lítið. Afleiðingin er sú að
menn setja gjarnan spurningamerki við
arðsemi fjárfestinga í rafrænum við-
skiptum. Vandamálið er hins vegar það
að oft er fjárfest í upplýsingatækni
tækninnar vegna, á meðan hún er í
tísku. Sem dæmi um þetta er hinn mikli
fjöldi vefsíðna sem fyrirtæki hafa sett
upp á síðustu misserum en eru sjaldan
skoðaðar og sjaldan uppfærðar.
Góður árangur Staðreyndin er þó sú að í hverri tæknibyltingu
á sviði rafrænna viðskipta er töluverður fjöidi fyrirtækja sem
hafa náð góðum árangri í notkun viðkomandi tækni og þær
fjárfestingar því skilað umtalsverðum arði. Þetta á einnig við
um EDI væðinguna þó svo að EDI hafi ekki reynst vera sú allra
meina bót sem sumir töldu þegar sú tækni var í tísku. Fjöldi
íyrirtækja er í dag að nýta sér EDI með mjög góðum árangri.
Byrjað á öfugum enda Hvers vegna er árangur íyrirtækja af
notkun rafrænna viðskiptalausna svona misjafn? Skýringin er
að oft er byrjað á öfugum enda. Byrjað er á tækninni og hún
notuð óspart. Réttara væri að skoða reksturinn, meta hvaða
þættir í starfseminni valda kostnaði og/eða hafa mest áhrif á
gæði, skoða eðli þessara starfsþátta og síðan velja tæknina
eftir því sem best á við. Þessu má líkja við að smiður horfi
fyrst á markmið sitt, sem er að byggja eitthvað, og notaði síð-
an sög ef hann þyrfti að saga, frekar en að taka íýrst upp sög-
ina og leita að einhverju til að saga.
Hvaða tækni á að nota? Þá er það spurningin um það hvern-
ig íyrirtæki geti notað sér rafræn viðskipti og hvaða tækni
eigi að nota. Það er mjög misjafnt því eðli rekstrar er misjafnt
og má nefna nokkur dæmi:
* Fyrirtæki hafa marga viðskiptavini í óformlegum viðskipt-
um með síbreytilegar vörur. (T.d. matvöruverslanir)
• Viðskiptavinir eru í föstum viðskiptum með staðlaðar vör-
ur. (T.d. seljendur rafmagns)
30
Waþ-símar eru á meðal tækninýjunga í uþþlýsingabyltingunni. Waþ-sím-
ar tengja farsímanotendur við Netið og henta því afar vel fyrirfólk í við-
skiþtum sem eru mikið á ferðinni - líkt og GSM-símar almennt.