Morgunblaðið - 14.03.2001, Blaðsíða 44

Morgunblaðið - 14.03.2001, Blaðsíða 44
UMRÆÐAN 44 MIÐVIKUDAGUR 14. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ TVEIR ungir nem- ar í sjávarútvegsfræð- um við Háskólann á Akureyri skrifa grein í Morgunblaðið þriðju- daginn 6. mars sem ber yfirskriftina ,,Vandinn skelfilegur verði ekki brugðist við“. Í greinini er ráð- ist ómaklega að Starfsgreinasambandi Íslands og forystu- sveit þess,sérstaklega þó formanni sam- bandsins Halldóri Björnssyni. Vitnað er í fund sem forystumenn sambandsins áttu með ríkisstjórn Íslands um byggða- og atvinnumál á landsbyggðinni. Talað er um að stjórnendur Starfsgreina- sambandsins séu úti á þekju í um- ræðum um sjávarútvegsmál á Ís- landi bæði varðandi veiðar og vinnslu. Greinarhöfundar leyfa sér að rangtúlka skoðanir sambandsins í stað þess að kynna sér málið eins og eðlilegt hlýtur að teljast í málum sem þessum. Þar sem ég er einn af svoköll- uðum forystumönnum í Starfs- greinasambandinu tel ég mig tilknúinn að svara þessari grein þrátt fyrir að hún sé varla þess verð enda full af hroka og útúr- snúningum. Sá sem þetta skrifar hefur yfir 20 ára reynslu af sjáv- arútvegsmálum, hefur starfað í fiskvinnslu, setið í stjórnum útgerðar og fiskvinnslufyrirtækja auk þess að vera í for- svari fyrir fiskvinnslu- fólk á Íslandi til fjölda ára og þykist því þekkja nokkuð vel til þessara mála. Ekki síst vegna þessa hef ég komið að því að móta stefnu Starfsgreina- sambandsins í sjávar- útvegsmálum sem til stendur að ljúka með vorinu. Stefnu sem byggist á skoðunum fiskvinnslufólks um að efla landvinnslu og þar með byggð í landinu. Ég er sem sagt landsbyggðarmaður eins og þeir félagar, reyndar er annar greinarhöfundurinn, Páll Kristjáns- son, sveitungi minn frá Húsavík og þekkir því til starfa minna að verkalýðsmálum og málefnum fisk- vinnslufólks. Leitt er að heyra að hann telji forystusveit Starfs- greinasambandsins vera á villigöt- um í sjávarútvegsmálum, forystu- sveit sem ég tilheyri. Að sjálfsögðu er honum frjálst að hafa sínar skoð- anir, þrátt fyrir að ég telji að hann hafi átt að kynna sér málið betur áður en hann skrifaði þessa grein. Sérstaklega þrjú atriði fara fyrir brjóstið á greinarhöfundum varð- andi hugmyndir Starfsgreinasam- bandsins í sjávarútvegsmálum. Það eru ummæli Halldórs Björnssonar um að dregið verði úr útflutningi á óunnum fiski, fiskur veiddur í ís- lenskri lögsögu verði boðin til sölu á Íslandi og að fiskvinnsluhúsum verði gert kleift að eignast kvóta. Halldór Björnsson er í góðu sam- bandi við félagsmenn Starfsgreina- sambandsins og skynjar stöðu þeirra vel, stöðu fiskvinnslufólks sem kallar eftir auknu starfsöryggi og kvótakerfi sem tryggir búsettu og starfsöryggi þeirra. Þetta er það sem formaður Starfsgreinasam- bandsins hefur verið að kynna und- anfarið og sjávarútvegsnemarnir leyfa sér að rangtúlka. Í fyrsta lagi hlýtur að teljast eðli- legt að unnið verði að því að draga verulega úr útflutningi á óunnum fiski sem veiddur er í íslenskri lög- sögu og fiskvinnslufólki verði veitt þar með aukið starfsöryggi og sjáv- arútvegsfræðingum þar með. Vandi landvinnslunar í dag snýst öðru fremur um að tryggja fyrirtækjum, sem skapa bæði atvinnu og verð- mæti, aðgang að hráefni til vinnslu, það verður ekki gert með því að flytja fiskinn óunnin á markaði er- lendis. Forystumenn Starfsgreina- sambandsins hafa ekki haldið því fram að að stöðva eigi allan útflutn- ing á óunnum fiski heldur að dregið verði verulega úr honum sem að mínu mati er þjóðhagslega hag- kvæmt. Það er ekki rétt fullyrðing að fyrirtæki hafi ekki náð viðunandi árangri í karfa- og flatfiskvinnslu og þess vegna sé í lagi að flytja þessar tegundir út á erlenda mark- aði, hvað með ÚA, Granda og Har- ald Böðvarsson. Þá er það ekki sjálfgefið að útgerðir með lítinn kvóta fái hærra verð fyrir fiskinn með því að selja hann erlendis eins og fram kemur í greininni. Eins og gefur að skilja sveiflast verð á mörkuðum bæði hér heima og er- lendis. Í öðru lagi er það misskilingur og fáfræði að verið sé að boða að allur fiskur sem veiddur er í íslenskri landhelgi verði boðinn upp á mörk- uðum á Íslandi. Hugmyndin gengur ekki út á það. Hins vegar er talið eðlilegt að fiskverkendum á Íslandi gefist tækifæri á að bjóða í allan fisk sem veiddur er í Íslenskri lög- sögu eftir ákveðnum reglum og fyr- irtæki í útgerð og fiskvinnslu geti byggt sig upp með því að skip í þeirra eigu geti landað reglulega í vinnslu á þeirra vegum eins og þekkt er hjá Útgerðarfélagi Akur- eyrar og öðrum stórum aðilum í sjávarútvegi. Þetta er sennilega eitt besta kerfið ef horft er til starfsöryggis fiskvinnslufólks. Á þessu má sjá að skoðanir sjávarút- vegsfræðinganna eru að nokkru leyti þær sömu og eru innan Starfs- greinasambandsins. Í þriðja lagi hafa verið uppi hug- myndir innan Starfsgreinasam- bandsins að byggðatengja eigi kvótann með því að fiskvinnsluhús/ sveitarfélög geti eignast hlutdeild í kvóta sem unninn verði í viðkom- andi byggðalagi. Að mínu mati er þetta ein besta aðgerðin til að tryggja áframhaldandi byggð á landsbyggðinni sem jafnframt myndi stuðla að auknu starfsöryggi fiskvinnslufólks. Það er óeðlilegt að útgerðaraðili í litlu sjávarþorpi geti komist í þá stöðu að hafa alla þorpsbúa undir hælnum með því að geta selt eða leigt frá sér kvóta úr byggðarlaginu og lagt þar með við- komandi samfélag í rúst. Sveitar- félagið og landverkafólk á sinn rétt enda er fiskurinn í sjónum sameign þjóðarinnar samkvæmt 1. grein laga um stjórn fiskveiða. Þá er rétt að benda þeim félögum á að fisk- vinnslufyrirtæki eiga kvóta í dag þrátt fyrir að þær stundi ekki út- gerð. Kvótinn er skráður á skip í eigu annarra. Það þekkir Páll Kristjánsson úr sinni heimabyggð. Í lokin vil ég bjóða þeim Baldri Snorrasyni og Páli Kristjánssyni sjávarútvegsnemum í heimsókn til Húsavíkur og uppfræða þá um hug- myndir Starfsgreinasambands Ís- lands sem settar voru fram á fundi með ríkistjórn Íslands 9. febrúar 2001. Vandinn skelfilegur verði ekki brugðist við Aðalsteinn Á. Baldursson Fiskvinnsla Sveitarfélagið og land- verkafólk á sinn rétt, segir Aðalsteinn Á. Baldursson, enda er fiskurinn í sjónum sam- eign þjóðarinnar. Höfundur er formaður Matvælasviðs Starfsgreinasambands Íslands. AÐ LOKNUM löng- um aðdraganda ákvað borgarráð Reykjavík- ur loksins 13. feb. sl. um hvað íbúar höfuð- borgarinnar fái að greiða atkvæði laugar- daginn 17. mars: ,,Vilt þú að flugvöllur verði í Vatnsmýri eftir 2016?“, eða ,,Vilt þú að flugvöllur fari úr Vatnsmýri eftir 2016?“ Fimm dögum síðar op- inberaði borgarstjóri sitt eigið val, – flug- völlurinn fari. En hvert ætti hann þá að fara? Fyrir nokkrum vikum var borið í hvert hús höfuðborgarinnar 20 síðna blað frá þróunarsviði Ráðhúss Reykjavíkurborgar undir fyrirsögninni ,,Framtíðarborgin Reykjavík“. Á fjórum síðum í miðju blaðsins er fjallað um flugvall- armálið, og borgarbú- um þar m.a. bent á að ef þeir kjósi flugvöll- inn burt úr borginni séu þrír kostir fyrir hendi, Löngusker, Hvassahraun eða Keflavík. Lönguskerjum hafnað Ýmsar hugmyndir hafa áður verið kynntar um gerð nýs flugvallar á sjávarfyllingum í Skerjafirði, þ. á m. á Löngu- skerjum. Þótt enn séu í kynning- argögnum Reykjavíkurborgar tí- undaðir meintir kostir og gallar þeirra var þessi hugmynd þó í reynd formlega afgreidd út af borð- inu í ,,Greinargerð um flugvallar- hugmyndir á höfuðborgarsvæðinu“, sem borgarverkfræðingur gerði fyrir ,,Samvinnunefnd um svæðis- skipulag á höfuðborgarsvæðinu“, og kynnt var á fundi borgarráðs 16. jan. sl. Þar segir á bls. 14: ,,Ekki verða með lauslegri athugun fundin rök sem réttlæta frekari skoðun á flug- vallargerð í Skerjafirði heldur verði leitað annarra lausna varðandi flutning Reykjavíkurflugvallar ef til þess kæmi. Sérstök umsögn Borg- arskipulags Reykjavíkur var einnig mjög neikvæð varðandi staðsetn- ingu flugvallar í Skerjafirði.“ Til viðbótar hefur borgarstjóri nú fyrir nokkru lýst þeirri skoðun sinni, að flugvöllur úti í Skerjafirði kæmi ekki til álita með hliðsjón af ýmsum umhverfisþáttum. Þar með hafa bæði embættis- menn og ráðandi stjórnmálamenn Reykjavíkurborgar hafnað flugvelli úti í Skerjafirði. Sama sinnis eru samgönguyfirvöld og flugrekendur. Hvers vegna er þá þessi kostur enn kynntur í dreifigögnum Reykja- víkurborgar og á spjöldum og myndböndum hennar á flugvalla- sýningunni í Ráðhúsinu í liðinni viku? Hvassahrauni einnig hafnað Í sömu kynningargögnum Reykjavíkurborgar er einnig bent á ,,nýjan völl í Hvassahrauni sunnan Hafnarfjarðar“ sem hugsanlegt flugvallarstæði, og þar taldir upp sjö meintir kostir hans, en aðeins þrír ókostir. Einn ókostanna er orð- aður svo: ,,Frekari mælinga veð- urfars á svæðinu er þörf.“ Af hálfu ráðgjafa borgarinnar eru þetta væntanlega dulkóðaðar upplýsing- ar, sem á mannamáli þýða: ,,Flug- völlur á þessum stað kemur ekki til álita fyrir innanlandsflugið“! Þessi staðreynd hefur að sjálf- sögðu legið ljós fyrir í marga ára- tugi, og er löngu staðfest bæði af ís- lenskum flugmönnum og öðrum sérfróðum aðiljum, sem að málinu hafa komið. Í ofangreindri grein- argerð borgarverkfræðings, sem kynnt var borgarráði 16. jan., segir t.d. á bls. 17 um þennan kost, – sem reyndar er utan höfuðborgarsvæð- isins: ,,Flugmálastjórn telur ekki fýsilegt að flytja innanlandsflugvöll á völl sunnan Hafnarfjarðar vegna óhagstæðs veðurfars og nálægðar við Keflavíkurflugvöll.“ Í yfirlýsing- um samgönguráðherra, nú síðast í grein hans í Morgunblaðinu sl. sunnudag, hefur hann ítrekað stað- fest að flugvöllur í Hvassahrauni sé ekki talinn raunhæfur kostur. Flugleiðir, og þau eldri flugfélög sem stofnuðu félagið, eiga að baki 63 ára samfellda reynslu af íslensk- um flugrekstri. Maður skyldi því ætla, að til þeirra yrði leitað um álit varðandi gerð hugsanlegs nýs flug- vallar sem miðstöðvar innanlands- flugsins í stað núverandi Reykja- víkurflugvallar. Ég hef það skrif- lega staðfest frá bæði forstjóra Flugleiða og framkvæmdastjóra Flugfélags Íslands, að þeir aðiljar, sem undanfarið ár hafa verið að huga að og viðra opinberlega hug- myndir um nýja flugvelli á sjáv- arfyllingum úti í Skerjafirði og á hrauninu sunnan Hafnarfjarðar, hafi aldrei haft samband við þá eða aðra yfirmenn eða sérfræðinga flugfélaganna um slíka kosti. Það liggur reyndar löngu ljóst fyrir, að bæði flugfélögin hafna alfarið hug- myndum um þessa flugvelli sem ónothæfum fyrir grunnþarfir reglu- bundins áætlunarflugs. Miðað við framangreint skiptir því engu máli hvort forsvarsmenn Reykjavíkurborgar telji t.d. Hvassahraun bókhaldslega áhuga- verðan kost. Sömu aðiljar hafa ítrekað staðfest að gerð og rekstur íslenskra flugvalla sé áfram alfarið á vegum ríkisins, og að Reykjavík- urborg hafi ekki í huga að byggja neinn flugvöll. Þá hafnaði bæjar- stjóri Hafnarfjarðar því 17. jan. sl. að til greina komi að gera flugvöll á þessum stað. Hvers vegna er þá hugsanlegur nýr flugvöllur í Hvassahrauni enn kynntur sem kostur í kynningargögnum borgar- innar? Keflavíkurflugvöllur Frá upphafi umræðna um þetta mál hafa samgönguyfirvöld og flug- rekendur margbent á, að verði flug- vellinum vísað úr höfuðborginni, muni umrædd flugstarfsemi þurfa að flytjast til Keflavíkurflugvallar. Ýmsir þingmenn og sveitarstjórn- arfulltrúar á Suðurnesjum hafa reyndar ítrekað hvatt til slíkrar lausnar, og ekki að ástæðulausu, því þeir átta sig vel á því að þangað myndi þá flytjast fjöldi mjög verð- mætra starfa frá höfuðborginni. Þeir kjósendur höfuðborgarinn- ar, sem nk. laugardag hyggjast greiða atkvæði með því að flugvöll- urinn fari úr Vatnsmýrinni eftir 2016, verða því að gera sér vel ljóst að þeir eru þá jafnframt að greiða því atkvæði að öll umrædd flug- og ferðaþjónusta flytjist frá Reykjavík til Keflavíkur. Lokaorð Ég hvet hins vegar íbúa höfuð- borgarinnar til að láta skynsemi sína ráða í þessu máli og mæta vel á kjörstað á laugardaginn. Þar er rétt að hafa í huga þá miklu þýðingu sem Reykjavíkurflugvöllur hefur almennt á sviði öryggismála lands- ins og borgarinnar í víðtækasta skilningi, og jafnframt grunnhlut- verk hans í áframhaldandi þróun ís- lenskrar flug- og ferðaþjónustu. Greiðum atkvæði með því að flug- völlurinn verði áfram í Vatnsmýr- inni eftir árið 2016. Kynning flugvallarkosta Leifur Magnússon Flugvöllur Ég hvet hins vegar íbúa höfuðborgarinnar, segir Leifur Magnússon, til að láta skynsemi sína ráða í þessu máli og mæta vel á kjörstað á laugardaginn. Höfundur er verkfræðingur.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.