Morgunblaðið - 07.04.2001, Qupperneq 22
VIÐSKIPTI
22 LAUGARDAGUR 7. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
DREIFING: MEDICO EHF., SÍMI 545 4200
BENETTON ILMIR
HOT -
COLD
Dömuilmur
- Herralmur
BENETTON SPORT WOMAN - Dömuilmur
BENETTON SPORT MAN - Herrailmur
Vinsælt til fermingargjafa
Á AÐALFUNDI Granda hf. sem
haldinn var í gær greindi stjórnar-
formaður félagsins, Árni Vilhjálms-
son, frá því að fyrr um daginn hefði
félagið fest kaup á hlutabréfum í
Haraldi Böðvarssyni hf. Um sé að
ræða 9,66% hlutafjárins og bréfin
hafi verið keypt á genginu 4,50. Selj-
andinn, Íslandsbanki-FBA hf., láni
rúmlega 80% kaupverðsins til sex
mánaða. Með þessu sé hlutur
Granda í Haraldi Böðvarssyni kom-
inn í 19,55%. „Ég er sannfærður um,
að þessi kaup verði til heilla, jafnvel
þótt ekki komi til mikið nánari
tengsla milli fyrirtækjanna en verið
hafa,“ sagði Árni.
Í skýrslu sinni sagði Árni að síð-
astliðið ár hafi verið íslenskum sjáv-
arútvegsfyrirtækjum þungt í skauti
og hafi þar munað mest um neikvæð
áhrif tæplega 11% gengislækkunar
krónunnar. Verulegt gengistap hafi
hlotist af fyrir félög með meginhluta
skulda sinna í erlendum gjaldmiðl-
um, en lítið hafi munað um jákvæðu
áhrifin í gegnum útflutningstekjurn-
ar, þar sem hægfara lækkun geng-
isins hafi ekki byrjað fyrr en um mitt
ár. Þá hafi gífurleg hækkun olíu-
verðs valdið miklum búsifjum og ol-
íukostnaður togara Granda hafi ver-
ið 119 milljónir króna, eða 87% hærri
en árið áður, þrátt fyrir 4,3% fækkun
úthaldsdaga. Lágt verð á mjöli og
lýsi hafi einnig komið sér illa fyrir
félagið og í gegnum eignaraðild að
Þormóði ramma - Sæbergi hafi erf-
iðleikar rækjuveiða- og vinnslu bitn-
að áþreifanlega á Granda. Í rækju
hafi farið saman aflabrestur og lágt
afurðaverð.
322 m.kr. söluhagnaður af
Bakkavör bókfærður á þessu ári
„Að öðru leyti en ég hef nefnt naut
Grandi góðs árferðis, þegar á heild-
ina er litið; góð aflabrögð og vel við-
unandi verð á botnfiskafurðum. Eitt
og annað skar sig þó nokkuð úr.
Þannig gengu veiðar á úthafskarfa
betur en nokkru sinni fyrr. Útgerðir
togara, sem leggja sig sérstaklega
eftir þorski, höfðu hins vegar meira
fyrir veiðunum en áður. Þetta snerti
okkur lítið, þar sem skip okkar taka
þorsk aðallega sem meðafla. Um
ufsa gegnir öðru máli. Þar er kvóta-
staða Granda tiltölulega sterk og
skipstjórar ísfisktogara okkar mjög
lagnir við að ná ufsa. Um árangur í
vinnslu hans skiptist svo í tvö horn.
Mjög góður árangur náðist í að gera
verðmæti úr smærri ufsanum, sem
unninn var hér í Norðurgarði; hins
vegar þurfti að gefa með stórufsan-
um, sem unninn var í salt hjá und-
irverktökum okkar,“ sagði Árni.
Hann fjallaði um hlutdeildarfélög
Granda og sagði þar meðal annars
frá sölunni á 28% hlutafé í Bakkavör
Group hf. til frumkvöðla fyrirtækis-
ins. Í bókum Granda var Bakkavör
færð á 353 milljónir króna og sölu-
andvirðið var 911 milljónir króna.
Árni sagði að 55% yrðu greidd og
færð til tekna á þessu ári en 45% á
næsta ári. 28 milljóna króna arður
kæmi til frádráttar bókfærðu verði.
Samkvæmt þessu er söluhagnaður
586 milljónir króna, og af honum
færast 322 milljónir króna á yfir-
standandi ár.
Góð afkoma í Chile en tap í Mexíkó
Hlutafélagið Deris í Chile vegnaði
að sögn Árna vel á árinu og skilaði
Granda 60 milljónum króna. Hann
sagði góðar náttúrulegar aðstæður
fyrir sjókvíaeldi þar sem fyrirtækið
starfar og á því sviði hafi það fært út
kvíarnar. Þá hafi í Chile verið sett ný
lög um fiskveiðistjórnun sem feli í
sér að útgerðir fái úthlutað aflaheim-
ildum í samræmi við tveggja ára
veiðireynslu í botnfiski. Ákveðnir
möguleikar verði á framsali veiði-
heimilda og telji félagið í Chile að
þessar breytingar muni auka hag-
ræði í rekstri þess.
Starfsemi fyrirtækja í Mexíkó
sem Grandi og fleiri íslensk fyrir-
tæki hafa tekið þátt í hefur að sögn
Árna verið nær samfelld raunasaga í
þrjú og hálft ár. Á því séu margar
skýringar, óblíð náttúruöfl, mannleg
mistök og ónógur áhugi. Grandi hafi
á síðasta ári tapað 40 milljónum
króna á þessum rekstri og sé þessi
frammistaða vandræðalegri en ella
fyrir þá sök, að þarna hafi Íslending-
arnir haft frumkvæði varðandi
stefnumótun, ólíkt því sem verið hafi
í Chile. Síðastliðið haust hafi verið
tekin um það ákvörðun að enn yrði
látið á það reyna fram á næsta haust
hvort sigrast mætti á taprekstrinum.
Tækist það ekki væri óvíst hvað tæki
við, en ef til vill yrðu fyrirtækin sam-
einuð öðrum á staðnum.
Árni skýrði einnig frá þeirri
ákvörðun stjórnenda félagsins að
breyta ekki þeim aðferðum sem not-
aðar hafa verið við að færa eignar-
hluti þess í öðrum félögum til bókar
þrátt fyrir að markaðsverð hlutanna
hafi um áramót verið undir bók-
færðu verði. Þessi ákvörðun er með-
al annars rökstudd með því að
stjórnin telji að um tímabundna
lækkun sé að ræða.
Árni sagði stefnu Granda hafa ver-
ið að vera fjölþætt sjávarútvegsfyr-
irtæki og dreifa þannig rekstrará-
hættu. Karfi hafi verið þungt í
veiðiheimildum og á því fari vel sé lit-
ið til staðsetningar fyrirtækisins
gagnvart bestu karfamiðunum. Sú
leið hafi verið valin í áhættudreifingu
að festa fé í öðrum sjávarútvegsfyr-
irtækjum og þá þeim sem lagt hafi
áherslu á veiðar og vinnslu annarra
fisktegunda. Keypt hafi verið í vel
reknum fyrirtækjum og ekki verið
ætlunin að hafa afskipti af rekstri
þeirra. Árni sagði að ekki væru
áform um að breyta þessari stefnu
þó hlutur í einstökum félögum kynni
að verða aukinn eða minnkaður.
Hefur svipast um eftir smárri útgerð
Árni sagði að vandi Granda fælist
einnig í því að togararnir fimm hefðu
ekki næg verkefni og þar vantaði
kvóta sem svaraði til allmargra mán-
aða veiði. Félagið hefði verið hikandi
við að kaupa varanlegar aflaheimild-
ir, meðal annars vegna óvissu um
framtíðarskipan fiskveiðistjórnunar.
Upp á síðkastið hafi Grandi svipast
um eftir tiltölulega smárri útgerð
með verðlítinn skipakost á sama at-
vinnusvæði og Grandi er á, til að
sameina Granda og fækka skipum.
Þessi leit hafi ekki borið árangur.
„Óskadraumurinn er svo sá, að
takast mætti að hafa upp á stærra
fyrirtæki á atvinnusvæðinu, jafnvel
svipuðu Granda að stærð, til þess svo
að það og Grandi leggi saman reitur
sínar með algerum samruna, og
fengju þá báðir aðilar svalað þeim
metnaði sínum að hafa byggt upp
stærri, öflugri og hagkvæmari ein-
ingu, með því að nýta kosti til sér-
hæfingar og með því að laga skipa-
kost til fulls að samanlögðum
veiðiheimildum,“ sagði Árni.
Félagið sterkt þrátt fyrir tap
Um horfur í rekstrinum sagði
Árni að nú þegar verkfall sjómanna
standi yfir sé óvarlegt að spá um af-
komu ársins. Í áætlun sem gengið
hafi verið frá snemma í mars sé nið-
urstaðan sú að rekstrarhagnaður af
eigin starfsemi verði nokkru hærri
en í fyrra. Í þeirri áætlun sé hins
vegar ekki gert ráð fyrir sjómanna-
verkfalli, en fram að verkfalli hafi
reksturinn gengið prýðilega, bæði
hjá móðurfélaginu og Faxamjöli,
dótturfélagi Granda.
Að lokinni skýrslu stjórnarfor-
manns gerði Brynjólfur Bjarnason,
framkvæmdastjóri Granda, grein
fyrir afkomu félagsins. Rekstrar-
tekjur hækkuðu um 6% milli ára og
námu 3,9 milljörðum króna í fyrra.
Rekstrargjöld hækkuðu um 7% og
voru 3 milljarðar króna. Fjármagns-
gjöld voru neikvæð um 593 milljónir
króna, en höfðu verið jákvæð um 262
milljónir árið áður. Niðurstaða árs-
ins var 96 milljóna króna tap, en árið
1999 var hagnaður 708 milljónir
króna. Arðsemi eigin fjár var í fyrra
neikvæð um 2,4%, en jákvæð um
21% árið á undan. Veltufé frá rekstri
var sama hlutfallstala af rekstrar-
tekjum árin 1999 og 2000, 17%, og
nam í fyrra 652 milljónum króna.
Brynjólfur sagði starfsemi
Granda sterka þótt rekstrartap hefði
verið á síðasta ári. Félagið sé vel bú-
ið undir að takast á við þá óvissu sem
fylgi starfsemi í sjávarútvegi.
Grandi eykur hlut sinn í Haraldi Böðvarssyni í 19,55%
Vilja sameinast
svipuðu fyrirtæki
Morgunblaðið/Jim Smart
Stjórnarformaður Granda sagði að sá rekstur sem félagið hefði komið að í
Mexíkó hefði verið nær samfelld raunasaga í þrjú og hálft ár.
MIKLAR þreifingar eru í gangi með-
al hluthafa í Íslenskum aðalverktök-
um hf. samkvæmt áreiðanlegum
heimildum Morgunblaðsins. Stórir
hluthafar eru sagðir vera að vinna að
því hver fyrir sig að styrkja sína stöðu
fyrir aðalfund félagsins næstkomandi
þriðjudag. Meðal þeirra eru tvö félög í
eigu Jóns Ólafssonar, stjórnarfor-
manns Norðurljósa hf., og Sigurðar
G. Guðjónssonar, lögmanns, sem
keyptu tæplega 10% hlutafjár í félag-
inu í síðasta mánuði. Samkvæmt
sömu heimildum eru þessir aðilar að
reyna að safna saman umboðum frá
minni hluthöfum, en samtals eiga 574
hluthafar innan við 0,20% hlut í félag-
inu hver.
Heildarfjöldi hluthafa í Íslenskum
aðalverktökum hf. er 613 og er heild-
arhlutafé 1.400 milljónir króna.
Stærstan hlut á ríkið eða 39,85%. Þar
næst koma Kaldbakur hf. og Jami-
eton International, sem er óskráð
félag í eigu Jóns Ólafssonar og Sig-
urðar G. Guðjónssonar, en hlutur
þessara tveggja félaga er 7,0%, hvors
fyrir sig. Þeir Jón og Sigurður eiga
jafnframt óskráða félagið Nasalar
Consultancy, sem er sjöundi stærsti
hluthafinn með 2,93% hlut. Samtals
eiga þeir því 9,93% hlut í félaginu.
Gáspi hf. eykur hlut sinn
Fjórða stærsti hluthafinn í Íslensk-
um aðalverktökum er Gáspi hf. með
6,76% hlut. Gáspi hf. tilkynnti í gær til
Verðbréfaþings Íslands um kaup á
43,0 milljónum króna að nafnvirði í Ís-
lenskum aðalverktökum í fyrradag og
jafnframt um kaup á 4,0 milljónum að
nafnvirði í gær. Eignarhlutur félags-
ins í Íslenskum aðalverktökum er nú
94.589.968 krónur. Stjórnarmenn í
Gáspa hf. eru Árni Ingi Stefánsson,
starfsmaður Íslenskra aðalverktaka
og framkvæmdastjóri Gáspa hf., Guð-
mundur Pálsson, sem einnig er
starfsmaður Íslenskra aðalverktaka,
og Vilberg Vilbergsson, varastjórnar-
maður í Íslenskum aðalverktökum.
Lokaverð hlutabréfa Íslenskra að-
alverktaka hf. á Verðbréfaþingi Ís-
lands í gær var 3,60.
Hluthafar
styrkja stöðuna
!
"#
$
%
&
'
()
%
)
$
*$
%
!+
)
&
,
+
-
.%
/01
2
30456
.
%"
.