Morgunblaðið - 07.04.2001, Blaðsíða 46

MINNINGAR
46 LAUGARDAGUR 7. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Þ
au óvæntu tíðindi
hafa borist frá Kís-
ildal, Mekka tölvu-
væðingar heimsins,
að þar sé að finna
fólk sem eigi hvorki til hnífs né
skeiðar en starfi samt í
tengslum við tölvuheiminn.
Hver bandaríski fjölmiðillinn á
fætur öðrum greinir nú frá
nýrri heimildamynd þar sem
sýnt er fram á með óyggjandi
hætti að sumir íbúar Kísildals fá
greidd lágmarkslaun. Og allir
eru ákaflega undrandi.
Í þessum
pistlum hefur
áður verið
drepið á auð-
söfnun í Kís-
ildal þar sem
hver marg-
millj-
arðamæring-
urinn á fætur öðrum kom fram
á sjónarsviðið á mestu upp-
gangstímunum. Nú eru að vísu
ýmis teikn á lofti um að gósent-
íðin sé að baki enda leggja net-
fyrirtækin upp laupana hvert á
fætur öðru. Eftir sem áður leita
milljarðamæringarnir og börn
þeirra til sálfræðinga til að fá
hjálp við að höndla allan skyndi-
auðinn en hann mun víst kosta
fólk hina mestu sálarkröm.
Það hefur líka verið skýrt frá
því að ýmsar þær stéttir sem
áður þóttu ágætlega settar, s.s.
lögfræðingar og læknar, þykja
nú aumir launaþrælar í Kís-
ildalnum. Börn þessa fólks líða
fyrir að foreldrarnir skuli þurfa
að strita fyrir laununum í 8-10
tíma á dag á meðan þrítugi ná-
granninn er fyrir löngu sestur í
helgan stein og dundar sér við
að telja peninga og barma sér
yfir því hve erfitt sé að eyða
þeim.
En nú er sem sagt búið að
finna fólk sem er enn lakar sett
en lögfræðingarnir og læknarn-
ir, hefur varla efni á aumasta
þaki yfir höfuðið og ekur ekki
um á BMW. Á jafnvel ekki
neinn bíl. Ekki hefur komið
fram hversu mikil vinna liggur
að baki þessari uppgötvun en í
vikunni var frumsýnd í borginni
Berkeley við San Francisco-flóa
heimildarmyndin „Leyndarmál
Kísildals“. Í myndinni er fáfróð-
ur almenningurinn upplýstur
um að fjölmenn stétt manna
starfi við illa launaða færi-
bandavinnu í þágu hátækniiðn-
aðarins. Tölvuprentararnir fínu
eru til dæmis ekki settir saman
í vélum, heldur í höndum fá-
tækra innflytjenda sem flestir
eru frá Mexíkó. Þeir hafa um
800 krónur á tímann, vinna
myrkranna á milli en geta vart
dregið fram lífið í Kísildal þar
sem húsnæðiskostnaður er með
því hæsta sem gerist í Banda-
ríkjunum.
Af einhverjum ástæðum virð-
ist þetta koma fjölmiðlum á
óvart, að minnsta kosti skein í
gegnum skrifin hve blaðamaður
San Francisco Cronicle var and-
stuttur af undrun þegar hann
ritaði pistil í blað sitt nú í vik-
unni, þar sem hann segir m.a.
að þessir láglaunuðu verkamenn
séu ekki í Mexíkó eða Taívan,
eins og búast mætti við, heldur í
sjálfum Kísildalnum.
Skrif með þessum blæ eru
reyndar ekki ný bóla. Það er
engu líkara en margir hafi
blindast svo af gullglampanum
frá Kísildal að þeir telji alla þar
milljónamæringa hið minnsta.
Það fylgir líka sögunni að fyr-
irtæki muni seint skipta öllum
færibandastarfsmönnum sínum
út fyrir vélar því hátækni-
framleiðslan breytist svo hratt
að það borgar sig engan veginn
að hanna og smíða vélar til að
sjá um samsetningu á bún-
aðinum, tölvum og prenturum.
Þess vegna muni jafnvel stór-
auðug tölvufyrirtækin halda
áfram að nota starfsmenn á lús-
arlaunum. Og höfundur heimild-
armyndarinnar „Leyndarmál
Kísildals“ segir í viðtali að mun-
urinn á kjörum þeirra hæst
settu hjá stórfyrirtækinu Intel
og þeirra sem vinni lægst laun-
uðu störfin á vegum fyrirtæk-
isins sé sláandi. Enn ein undrin
og stórmerkin.
Þrátt fyrir almenna hneyksl-
an vegna launakjara færi-
bandafólksins er vert að taka
fram að í Kaliforníu bjóða t.d.
hamborgarabúllur og aðrir
skyndibitastaðir starfsmönnum
sínum laun sem eru á bilinu
500-800 krónur á tímann, jafn-
vel þótt í sjálfum Kísildal sé. En
í þeim bransanum er enginn
með gullglampa í augunum og
vandlætingin yfir raunveruleik-
anum því ekki eins mikil.
Öll er þessi umfjöllun heldur
kjánaleg. Það er einfeldnings-
legt að líta bara á millj-
arðamæringana og ganga út frá
því að allir, sem koma nálægt
tölvuiðnaðinum á einhvern hátt,
séu betur launaðir en fólk í
sambærilegum störfum í öðrum
geirum atvinnulífsins. En fars-
inn í kringum Kísildal er orðinn
svo yfirgengilegur að þetta
kemur ekkert á óvart.
Frá Kísildal kemur fólk sem
trúir því í raun og sann að ekk-
ert sé meiri ógæfa viðkvæmum
sálum en að eignast peninga og
þurfa að kljást við þá sam-
viskuspurningu í hvaða gælu-
verkefni eigi að eyða hluta af
summunni. Sálartetrið þarf sér-
fræðingsaðstoð við þær að-
stæður. Það er líkast til ekkert
fjarri lagi að næstu tíðindi úr
dalnum verði á þá leið að þar
hafi verið gerð skoðanakönnun
sem sýni að bláfátækir innflytj-
endurnir í færibandavinnunni
séu hamingjusamari en aðrir
íbúar dalsins. Þá er vitleysan
fullkomnuð og hringnum lokað.
Kjara-
kveisa
í Kísildal
Það er einfeldningslegt að líta bara á
milljarðamæringana og ganga út frá
því að allir, sem koma nálægt tölvuiðn-
aðinum á einhvern hátt, séu betur laun-
aðir en fólk í sambærilegum störfum í
öðrum geirum atvinnulífsins.
VIÐHORF
Eftir Hönnu
Katrínu
Friðriksson
Hkfridriksson-
@ucdavis.edu
✝ Hafrún FreyjaSigurðardóttir
fæddist í Reykjavík
28. desember 1985.
Hún lést í bílslysi á
Jótlandi hinn 31.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hennar
eru Maríanna Björg
Arnardóttir, f. 4.2.
1968, og Sigurður
Hafsteinsson, f. 3.9.
1966. Systkini Haf-
rúnar eru Magný
Þóra, f. 9.9. 1989,
Hafsteinn, f. 17.3.
1991, og Birkir Örn,
f. 4.8. 1995. Foreldrar Maríönnu
eru Elísabet Mortensen f. 2.9.
1949, og Magnús Þ. Guðmunds-
son, f. 22.10. 1948, d. 7.3. 1989.
Foreldrar Sigurðar eru Klara
Margrét Arnarsdóttir, f. 12.7.
1946, d. 10.5. 1990,
og Hafsteinn Auð-
unn Hafsteinsson, f.
27.12. 1945.
Fyrstu ár ævi
sinnar bjó Hafrún
með foreldrum sín-
um í Reykjavík en
síðan fluttust þau til
Ólafsvíkur. Sumar-
ið 1996 flutti fjöl-
skyldan til Dan-
merkur þar sem
Hafrún hélt áfram
skólagöngu, undi
hún sér mjög vel og
eignaðist marga
góða vini.
Minningarathöfn um Hafrúnu
verður í Fella- og Hólakirkju í
dag og hefst hún klukkan 11 og
fer útför hennar fram á sama
tíma frá Grenå í Danmörku.
Elsku Hafrún mín, ég notaði
tækifæri sem mér gafst til þess að
skreppa í dagsferð til Kaupmanna-
hafnar og heimsækja Evu frænku
þína og litlu fjölskylduna hennar,
mest til þess að sjá Elínu Köru
litlu, yngsta sólargeislann minn.
Vorum við að dást að því hvað hún
væri dugleg og breyttist ört, og að
hún minnti okkur svo mikið á þig
þegar þú varst á hennar aldri, og
er ekki leiðum að líkjast þar. Gisti
ég hjá þeim eina nótt og vorum við
vakin við símhringingu um miðja
nótt með þeim hörmulegu fréttum
að þú, mitt elsta barnabarn og sól-
argeisli, hafir verið hrifin á brott
úr þessu lífi. Grimmari geta örlög-
in ekki verið.
Fyrsta minningin um þig er frá
því þegar við amma þín heitin vor-
um að koma úr siglingu áður en þú
fæddist, en hún hafði farið með
mér ferð sem átti að vera lokið vel
fyrir jól, en það varð seinkun á,
þannig að komudag bar upp á af-
mælisdaginn minn. Fréttum við að
mamma þín væri komin upp á fæð-
ingardeild og allt útlit fyrir að ég
væri að fá fyrsta afabarnið í fer-
tugsafmælisgjöf. Ég kom ekki við
gólfin heldur sveif um af eftirvænt-
ingu, en þú lést nú bíða aðeins eftir
þér og valdir bara daginn eftir,
sem var 65 ára afmælisdagur lang-
ömmu þinnar. Síðan eru rúm 15 ár
liðin og okkur ber að þakka þau,
svo yfirfull af góðum minninga-
brotum þegar litið er til baka yfir
þetta alltof stutta æviskeið þitt.
Það blasti við þér svo einstaklega
björt framtíð, þú hafðir samlagast
svo vel breytingunum á högum
ykkar, eignast stóran vinahóp, og
þér gekk svo einstaklega vel í nýj-
um skóla í nýju landi.
Þú varst alltaf svo dugleg að
bjarga þér og svo hjálpleg við alla,
sérstaklega við mömmu og pabba
að gæta yngri systkina þinna, sem
sakna stóru systur svo innilega
sárt. Þú hafðir mikla þörf, strax á
unga aldri, til þess að sýna hvað í
þér bjó. Gleymi ég því aldrei hvað
hún Klara amma þín var hreykin af
þér þegar þú komst til hennar í
heimsókn alein með rútunni frá
Ólafsvík, að vísu með hjálp góðs
bílstjóra og samfarþega þinna sem
gættu þín vel að beiðni mömmu
þinnar. Samferðafólkið naut þess
víst alveg í botn að hafa þessa 4ra
ára hnátu með, talandi viðstöðu-
laust alla leiðina þessa 3 til 4 tíma
er ferðin tók. Árin líða síðan hratt,
áhyggjulaus æskan við leik og störf
með stórum vinahópi í Ólafsvík.
Þið flytjist búferlum suður á möl-
ina eins og það er kallað, en staldr-
ið stutt þar við því sumarið 1996
tók fjölskyldan þá stóru ákvörðun
að flytjast búferlum á ný og þá alla
leið til Danmerkur. Þar hefst nýr
kafli í lífi ykkar í nýju landi. Þú
hefur skólanám þá um haustið ell-
efu ára gömul hnáta. Fljótt kom í
ljós að pabbi og mamma þurftu
ekki að hafa áhyggjur af þér vegna
þessarar stóru ákvörðunar sem
þau höfðu tekið, hvað varðaði
námsárangur þinn. En það getur
oft brugðið til beggja vona hvernig
börn á þessum viðkvæma aldri
taka svona miklum breytingum,
það sannaðist á þér hvað þú áttir
gott með að kynnast krökkum og
eignast nýja vini, sem leiddu þig
fyrstu sporin í framandi skóla og
hjálpuðu við að ná fljótt góðum
tökum á tungumálinu sem er frum-
skilyrði fyrir því að vel geti gengið
í skóla.
Þegar ég kom í stutta heimsókn
sl. haust varst þú búinn að eignast
góðan vin, hann Mark þinn, og vor-
uð þið þrátt fyrir ungan aldur al-
veg yfirmáta ástfangin og uppfull
af framtíðaráætlunum og draum-
um.
Í þessu hörmulega slysi var
Mark með þér í bílnum og liggur
nú stórslasaður ásamt ökumann-
inum og er enn ekki alveg fullvíst
hvernig þeim mun reiða af. Fyrsta
aðkoma á slysstað var ófögur, að
sögn lögreglu, var talið að Mark
hefði ekið, en hann hefur sárlega
neitað af veikum mætti sárþjáður,
en ekki verið hlustað á hann. Síðan
hafa læknar lýst yfir að áverkar
sýni að útilokað sé að hann hafi ek-
ið en hin grimma gula pressa í
Danmörku er strax búin að slá því
upp í fyrirsögnum að hann hafi ek-
ið þér beint í opinn dauðann.
Það er svo sárt að vera búinn að
missa þig, elsku Hafrún mín, og öll
eigum við aðstandendur mjög svo
um sárt að binda og þar með talinn
Mark, vinurinn sem hefur misst
svo mikið. Bið ég algóðan Guð um
að styrkja hann og fjölskyldu hans
í baráttunni við afleiðingar slyss-
ins, bæði andlegar og líkamlegar,
og einnig fjölskyldu félaga hans,
verðum við öll að hugsa hlýtt til
þeirra. Það veit ég að þú vilt að
þeirra bati geti orðið sem mestur,
öll þín ljúfa framkoma og viðmót er
að skila sér í einstökum hlýhug
sem fjölskylda þín nýtur þessa ef-
iðu daga, frá íbúunum í litla bæn-
um ykkar, og blómahafið á slysstað
sýnir þann hug sem fólkið ber til
þín og þú hefur svo sannarlega
unnið til. Öll mín orð sem ég hef
veið að setja hér á blað í sund-
urslitnum minningum, eru svo van-
máttug. Það er svo ósköp sárt að
vakna hvern morgun og átta sig á
því að þetta sé ekki bara vond
martröð og engu er hægt að
breyta. Ég vil trúa því að þú sért
nú í faðmi Klöru ömmu þinnar, og í
kringum ykkur séu Maggi afi þinn,
og bróðir hans Freyr Hafþór sem
þú varst látin heita eftir. Tíminn á
að lækna öll sár, reynsla mín er að
hann allavega deyfir sorgina og
sefar, en svona ótímabært fráfall
yndislegrar stúlku sem var svo
mikið elskuð af öllum þeim sem
þekktu hana, nístir mig alveg inn
að hjarta. Elsku Siggi minn og
Björg, það verða minningarnar
sem þið eigið um þessa elsku, sem
verða ykkur dýrmætari þegar fram
í sækir við að sefa sorgina, og skul-
uð þið halda þeim að elsku börn-
unum ykkar þeim Magný Þóru,
Hafsteini og Birki Erni, yngri
systkinum Hafrúnar, sem eru nú
svo umkomulaus og ráðvillt við
þetta hrikalega óréttlæti sem á
okkur hefur dunið, eiga þau erfitt
með að skilja það en minningin um
stóru systur mun ávallt vera með
þeim. Ég bið bara algóðan Guð,
þann sem öllu ræður, um að veita
ykkur styrk til þess að takast á við
sorgina.
Ég kveð þig með söknuði elsku
barnið mitt.
Þinn
afi.
Ég var stödd á heimili dóttur
minnar, þegar síminn hringdi, ég
horfði á viðbrögð hennar, það var
eins og hún hefði brennt sig á
símanum, henti honum í mig um
leið og hún sagði:„Nei, það getur
ekki verið, mamma, hún Hafrún dó
í bílslysi í nótt!“ Við spyrjum Guð
almáttugan af hverju, af hverju
Hafrún Freyja? svona ung falleg
og elskuleg? Minningarnar frá
heimsókn minni til fjölskyldunnar
vorið 1999 hrannast upp, hvað hún
var alltaf brosandi og elskuleg,
þótt hún væri rekin úr rúmi fyrir
okkur ömmu hennar, það var allt
svo sjálfsagt, Siggi og Björg voru
dugleg að sýna okkur umhverfið,
það var sama hvort hún var beðin
um að gæta yngri systkina sinna
eða koma með okkur, alltaf kom
fallega brosið hennar. Hún var sér-
lega góður unglingur, ljúf og elsku-
leg, þá sérstaklega við foreldra
sína og systkini, sem nú syrgja
sárt. Hugur Hafrúnar stefndi hátt,
hún var búin að sækja um nám við
undirbúning fyrir lögfræði sem var
framtíðardraumur, í viðbót við fjöl-
skyldulíf. Ég er svo þakklát fyrir
þá daga sem ég dvaldi með Haf-
rúnu og fjölskyldu hennar vorið
1999 og sá þessa ungu fallegu
stúlku fermast. Nú ert þú komin í
faðm Klöru ömmu, bið ég Guð að
geyma ykkur.
Elsku Siggi Björg, Magný Þóra,
Hafsteinn, Birkir Örn, Auðunn,
Gulla, Ebba og aðrir ættingjar,
Guð styrki ykkur í þessari miklu
sorg, mínar hjartans samúðar-
kveðjur.
Erla Hafsteinsdóttir.
Enn hefur sorgin knúið dyra og
hreiðrað um sig hjá fjölskyldu okk-
ar. Hvers vegna? Er ekki nóg kom-
ið? eru áleitnar spurningar en fátt
er um svör. Af hverju þetta mis-
kunnarleysi að taka unga og glæsi-
lega stúlku þegar lífið virtist brosa
á móti henni? Hversu oft sem við
spyrjum, hversu hátt sem við köll-
um þá er það ekki í mannlegu valdi
að svara því. Það er aðeins einn
sem ræður, það er Guð. Við hugg-
um okkur við það að Hafrúnu
Freyju hafi verið ætlað æðra hlut-
verk við hlið fósturafa síns og hann
muni annast hana. Það er okkar
vissa og okkar trú.
Í örfáum orðum langar okkur að
minnast Hafrúnar Freyju og þakka
fyrir yndislegar samverustundir
sem við áttum með henni og henn-
ar fjölskyldu.
Á vissan hátt hafði Hafrún
Freyja sérstöðu í fjölskyldu sinni.
Hún var fyrsta barn foreldra sinna
þá var hún fyrsta barnabarn og
fyrsta barnabarnabarn. Við fæð-
ingu hennar kom hún sem sólar-
geisli í fjölskylduna sem átti um
sárt að binda vegna sjóslyss fyrr á
árinu er Freyr Hafþór frændi
hennar fórst ásamt félögum sínum.
Bar hún nafn hans og yljaði það
sárum hjörtum. Þegar Hafrún
Freyja er aðeins þriggja ára gömul
ferst fósturafi hennar, Magnús
Guðmundsson, bróðir Hafþórs, í
sjóslysi en samband þeirra Magn-
úsar og Hafrúnar Freyju var alveg
einstakt. Höfum við oft yljað okkur
við hina dýrmætu minningu sem til
er af þeim saman á myndbandi frá
síðustu jólum í lífi Magnúsar þegar
þau tvö hjálpuðust að við að opna
stóra pakkann með hjólinu hennar
Hafrúnar Freyju.
Hafrún Freyja var yndislegt
barn og hvers manns hugljúfi, hún
var að eðlisfari rólynd og sýndi
fljótlega mikla ábyrgðartilfinningu
gagnvart systkinum sínum þegar
þau bættust í hópinn. Í skólanum
HAFRÚN FREYJA
SIGURÐARDÓTTIR