Morgunblaðið - 08.04.2001, Síða 48

48 SUNNUDAGUR 8. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100  Símbréf 569 1329
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
ÞAÐ hefur komið fram að þeim út-
völdu, sem ráða yfir kvótanum, geng-
ur ekki sem best. Skuldir þeirra
aukast með ævintýralegum hætti,
þeir geta ekki samið um sjálfsögð
réttindi og kjör við starfsmenn sína
og svo má eflaust lengi telja. Þess
vegna er kannski við hæfi að leyfa
öðrum að spreyta sig. Getur ekki ver-
ið að til séu menn sem geta rekið út-
gerð með betri hætti en þeir sem það
gera nú?
Það er ekki eins og sjómenn séu að
fara fram á eitthvað stórkostlegt og
meira en aðrir hafa þegar fengið í sín-
um kjarasamningum. Þar á ég við t.d.
lífeyrismál og sér í lagi tryggingar.
Það hefur marg gerst að sjómenn
hafa stórslasast og hlotið langvarandi
örorku. Þeir hafa ekki fengið viðun-
andi bætur þar sem þeir eru dæmdir
brotlegir með einhverjum hætti. Þeir
hafa þurft að fara fyrir dómstóla
ítrekað þar sem dómarar hafa sagt þá
seka um orsakir slysa. Þá er sann-
arlega ekkert mið tekið af vinnuað-
stöðu, veltingi og öðru því sem fólk í
landi þarf blessunarlega ekki að eiga
við. Komið hefur fram að sjómennska
er hættulegasta starf í veröldinni,
meira að segja hættulegra en að vera
hvít lögga í svörtustu hverfum stór-
borganna.
Til að losa um deilu sjómanna og
útgerðarmanna er mögulegt að vísa
málinu í kjaradóm – þá væri ágætt að
þar væru sömu dómarar og hafa
dæmt þingmönnum og dómurum
stórkostlegar kjarabætur. Til að fá
sem réttasta niðurstöðu væri ágætt
að dómararnir færu svo sem eins og
einn túr á togara – helst um vetur. Þá
verður væntanlega einnig miðað við
langar fjarvistir, einangrun, myrkur,
illviðri og annað. Það er nefnilega
staðreynd að sjómennska er ekki fyr-
ir alla. Það hafa margir reynt og
margir hafa aðeins farið einn túr.
Eðlilega.
Enn og aftur er deilt um fiskverð.
Það er hægt að leysa það mál með því
að hver sjái um sitt. Það er að áhöfnin
taki sín 30% og sjái sjálf um að koma
sínum hluta í verð og fallið verði frá
því að útgerðin selji hluta áhafnarinn-
ar til sjálfrar sín langt undir mark-
aðsverði.
Er ekki kominn tími til að breyta
þeim óskapnaði sem kvótalögin eru?
Það sjá allir sanngjarnir menn að
þetta gengur ekki lengur. Það er verk
allra að vinna að breytingum og það
strax. Það er rétta leiðin til að friður
verði meðal útgerðar og sjómanna, en
til þess þarf allur fiskur að fara á
markað og stoppa frjálst framsal.
Ef það var ætlun Árna M. Mathie-
sen að liðka fyrir samningum með
lagasetningunni þá veit hann ekki
hvað hann hefur gert. Það er engu lík-
ara en útgerðamenn viti að sett verða
önnur lög á kjaradeiluna. A.m.k. sýna
þeir engan lit – þeir hafa ekki vilja til
að semja. Ég sendi baráttukveðju til
allra íslenskra sjómanna.
BIRGIR HÓLM
BJÖRGVINSSON,
stjórnarmaður
í Sjómannafélagi Reykjavíkur.
Þingheimur,
nú er lag
Frá Birgi Hólm Björgvinssyni:
FYRIR nokkru skrifaði ég bréf til
blaðsins um málspjöll og latmæli.
Þar segi ég meðal annars orðrétt: Í
skólum þarf að gera meira af því en
gert er að kenna skýran framburð og
að ekki sé talað of hratt. Ritmálið er
ekki dautt, það er hið raunverulega
rétta mál og það þarf að kenna börn-
um og unglingum að tala nákvæm-
lega eins og það er skrifað. Ef sum
orð eru öðruvísi borin fram en þau
eru skrifuð þá eru þau bara vitlaust
borin fram og það þarf að leiðrétta.
Svo svarar Jón Aðalsteinn Jónsson
þessu bréfi mínu 27. mars og þar
segir meðal annars orðrétt: Magnús
lætur síðan gamminn geisa og kem-
ur víða við en því miður ekki á stund-
um af of mikilli þekkingu. Hann
heldur því t.d. fram í fullri alvöru að
ritmál okkar sé dautt og þess vegna
verði að láta talmál hið lifandi mál
koma í staðinn. Enda þótt ég hafi
lengi fengist við íslenskt mál hef ég
ekki fyrr heyrt þessa skoðun meðal
landsmanna. Þarna snýr Jón málinu
algerlega við og gerir mér upp skoð-
anir sem ég segi annars staðar í
greininni að sumir málfræðingar
hafi, en slíkar skoðanir hef ég oft
heyrt hjá ýmsum fræðimönnum.
Ekki eru nema örfáir dagar síðan Ill-
ugi Jökulsson var að tala um dautt
ritmál í þætti á Skjá einum. Fyrr í
vetur sagði Heimir Pálsson í útvarpi
að íslenskan mætti ekki staðna, hún
yrði að fá að taka breytingum og
þróast, og það væri erfitt að rök-
styðja það til hvers væri verið að
halda í þessar flóknu beygingar í ís-
lenskunni. Ég segi í bréfi mínu til
blaðsins að það komi gömlum sveita-
mönnum afkáralega fyrir sjónir þeg-
ar útlend orð eru ekki beygð, en slíkt
heyrist oft í útvarpi og sést í blöðum.
Ég tek sem dæmi: Hann átti kær-
ustu á Kúba, en svo segir í dægur-
lagatexta eftir Kristján frá Djúpa-
læk sem Haukur Mortens syngur.
Þarna segir Jón að ég fari með rangt
mál, slíkt hafi hann aldrei heyrt né
séð.
Ekki þarf Jón að fara langt til að
sjá óbeygð útlend nöfn, en í DV eru
útlend nöfn sjaldan eða aldrei beygð.
Það er rétt hjá Jóni að Bræður
Ormssynir er ekki gott, Bræðurnir
Ormssynir væri betra. Þó væri
Bræður Ormssynir stórum skárra
heldur en Bræðurnir Ormsson, sem
er málvilla þar sem Ormssynir er
haft óbeygt, og auk þess dönsku-
sletta. Það er engin afsökun þó svo
að mörg fyrirtæki í Danmörku heiti
sams konar nöfnum, eða þá einhver
fyrirtæki hér á landi í gamla daga
þegar dönskuslettur voru algengari
heldur en nú gerist. Jón segir að slík
nöfn falli vel að íslensku máli og eigi
fullan þegnrétt í máli okkar. Með því
að segja að Ormssynir óbeygt falli
vel að íslensku máli og eigi fullan
þegnrétt í máli okkar leggur Jón
blessun sína yfir að níðast á beyg-
ingum íslenskrar tungu.
MAGNÚS ÞORSTEINSSON,
Vatnsnesi, Grímsnesi.
Bræðurnir Ormssynir
Frá Magnúsi Þorsteinssyni: