Morgunblaðið - 08.04.2001, Síða 56

FÓLK Í FRÉTTUM
56 SUNNUDAGUR 8. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Nüremberg
R é t t a r d r a m a

Leikstjórn Yves Simoneau. Aðal-
hlutverk Alec Baldwin, Brian Cox,
Christopher Plummer. (140 mín.)
Bandaríkin 2000. Góðar stundir.
Bönnuð innan 12 ára.
ÁRIÐ 1961 gerði hinn nýlátni
Stanley Kramer umdeilda og sögu-
lega mynd um ekki síður umdeildan
og sögulegan sam-
tímaviður sem þá
voru einungis 16 ár
síðan átt hafði sér
stað, réttarhöldin
sem haldin voru í
Nüremberg yfir
helstu yfirmönnum
þýskar hersins og
Nasistaflokks Hitl-
ers. Voru réttar-
höld þessi sérlega söguleg fyrir þær
sakir að aldrei áður hafði framganga
manna í stríðsátökum verið lögð á
vogarskálar dómara nútímaréttar-
kerfis. Aldrei fyrr hafði verið litið á
ódæðisverk sem unnin voru í nafni
hernaðar sem hreina og klára glæpi,
ólöglegt og refsivert athæfi. Því mun
um ókomna tíð verða litið á þessi
tímamótaréttarhöld sem fordæmis-
gefandi. Á sínum tíma afgreiddi
Kramer viðburð þennan af einskærri
fagmennsku og tókst að skapa
spennandi afþreyingu úr efni sem
hæglega hefði getað orðið þunglama-
legt.
Ekki veit hvort hægt sé að tala um
þessa sjónvarpsmynd sem endurút-
gáfu á mynd Kramers þar sem báður
byggja jú á sögunni sjálfri. Samt
finnst mér einhvern veginn viðleitn-
in, þótt virðingarverð sé og vel úr
garði gerð í flesta staði, hálf til-
gangslaus og bæta litlu við annars
fantavel heppnað 40 ára gamalt rétt-
ardrama.
Skarphéðinn Guðmundsson
MYNDBÖND
Söguleg
réttarhöld
ÞEGAR ég gekk inn um dyrnar á
nýju hljóðveri þeirra Sigur Rósar-
manna var það ilmur af nýlagaðri
grænmetissúpu sem tók á móti mér.
En hvergi sá ég þá Kjartan og Jónsa
sem ég hafði komið til þess að taka
viðtal við.
Þegar gengið er inn um aðalinn-
ganginn blasir við manni stórt opið
svæði og fljótlega áttar maður sig svo
á því að maður er staddur á gömlum
sundlaugarbarmi. Það er ekki tóm
laugin því þar bíða hljóðfæri hljóm-
sveitarmeðlima uppstillt og tilbúin
eftir því að eigendur þeirra stingi sér
út í til þess að leika.
Þegar ég lít svo meðfram „sund-
laugarbakkanum“ til vinstri sé ég stór-
an glugga og innganginn í stjórnunar-
klefann. Þar inni er einhver hreyfing.
Ég geng inn í klefann og þar stendur
Jónsi yfir lágu tréborði vopnaður
vatnsbrúsa, úðandi á bonsai-trén, litlu
vini sína sem þar búa.
„Nei, blessaður,“ segir hann þegar
hann áttar sig á því að hann er ekki
lengur eina mannveran inni í klefan-
um. „Það er alveg geðveik vinna að
halda þessum plöntum á lífi.“ Seinna
segir hann mér frá því þeir hafi fengið
bonsai-sérfræðing til þess að sjá um
plönturnar á meðan á tónleikaferða-
lagi þeirra stendur, á enda borðsins
liggur í kennslubók um hvernig eigi
að láta þessum viðkvæmu lífverum
líða sem best í heimahúsum. Það
verður að viðurkennast að það sem ég
hafði séð, lyktað af og heyrt á þessum
fyrstu mínútum heimsóknar minnar
var afskaplega í þeim náttúrubarna-
anda sem sveimar yfir þeim Sigur
Rósarmönnum.
„Hei, má ég ekki bjóða þér upp á
grænmetissúpu?“ spyr Jónsi og bros-
ir til mín. Já, ég er greinilega staddur
í heimahúsi Sigur Rósar.
Þurfti að taka þakið af
Eftir að Jónsi hafði leitt mig inn í
eldhúsið þar sem Kjartan og Steindór
Andersen kvæðakarl voru á spjalli,
um leið og sá fyrrnefndi sá um upp-
vaskið, settumst við þrír niður við eld-
húsborðið en Steindór hafði sig afsak-
aðan. Frá gamla plötuspilaranum í
horninu ómaði Black Sabbath platan
We Sold our Soul to Rock’n Roll með
tilheyrandi partískruðningum um
leið og Jónsi lagði á borð. Ég kveiki á
upptökutækinu og reyni að koma frá
mér spurningum á milli þess sem ég
bragða á einni bestu grænmetissúpu
sem ég hef á ævinni smakkað. Já,
þeim er greinilega margt til listanna
lagt.
Nýja aðstaðan sveitarinnar er stór-
glæsileg, líklegast draumur allra tón-
listarmanna. Talið berst fyrst að
tækjamálum og hvernig gangi að fá
allt til að virka rétt.
Kjartan: „Þetta gengur hægt en
gengur samt.“
Jónsi: „Það voru smábyrjendaörð-
ugleikar hjá okkur.“
Kjartan: „Svo var þetta líka sett
upp á svo stuttum tíma, þannig að það
var margt mjög skrýtið að hljóð-
blöndunarborðinu.“
Jónsi: „Karlarnir sem voru ráðnir
til þess að tengja þetta voru útlend-
ingar, þeir þurftu svo að fara áður en
þeir náðu að klára þetta. Við þurftum
að redda okkur sjálfir síðustu metr-
ana.“
Hljóðblöndunarborð á borð við það
sem þeir félagar tala um er ekkert
smátæki og því erfitt að flytja það á
milli staða eins og þeir félagar þurftu
að sannreyna. Tækið var keypt í
Bretlandi og svo eftir hið langa ferða-
lag yfir hafið komst það ekki inn um
dyrnar vegna stærðarinnar.
Kjartan: „Það var gert gat á þakið.
Síðan kom risakrani og tækið var híft
niður í gegn í tveimur pörtum.“
Engin
gróðastarfsemi
Hvenær kom þessi hugmynd, að
kaupa ykkar eigið hljóðver?
Kjartan: „Það hefur einhvernveg-
inn alltaf verið markmiðið.“
Jónsi: „Í stað þess að borga ein-
hverju hljóðveri gommu af peningum
fannst okkur skynsamlegra að kaupa
okkar eigið sem við getum átt til
frambúðar. Við verðum alltaf að vera
frekar lengi í stúdíóinu. Verðum að
hafa okkar tíma og getum ekki unnið
undir tímapressu, þannig að þetta gaf
augaleið.“
Keyptuð þið hús hér í Mosfellsbæ
til þess að vera á heimaslóðum?
Jónsi: „Nei, bara til þess að komast
út úr Reykjavík held ég. Við gætum
verið hvar sem er. Hér komust við í
smáfrið. Við vorum búnir að hafa
augastað á þessu svæði – höfum alltaf
verið svolítið skotnir í því. Hér er
heldur enginn að kíkja inn því í aug-
um annarra er Mosfellsbær „úti á
landi“.“
Kjartan: „Það er rosalega langt í
Mosfellsbæ frá Reykjavík en það er
ekkert svo langt frá Mosfellsbæ til
Reykjavíkur.“
Hafið þið hugsað ykkur að leigja út
stúdíóið þegar þið eruð ekki að nota
það?
Kjartan: „Vegna þess hve við erum
og verðum ótrúlega mikið úti þá væri
fáránlegt að hafa þetta stúdíó autt. Þá
er markmiðið að gefa hljómsveitum
sem okkur líst vel á tækifæri til þess
að taka upp. Þetta verður engin
gróðastarfsemi.“
Hafið þið áhyggjur af því að tapa
ykkur í fullkomnunaráráttu, fyrst þið
getið nú leyft ykkur það?
Jónsi: „Við erum nú þekktir fyrir
að vera með voðalega fullkomnunar-
áráttu. Þessi smáskífa [sem Sigur
Rós var að vinna með Steindóri And-
ersen kvæðamanni] var tekin upp og
mixuð á þremur dögum, sem er mjög
ólíkt okkur. Við lærðum svolítið að
sleppa og leyfa hlutunum bara að ger-
ast.“
Umrædd smáskífa verður seld í
takmörkuðu upplagi á tónleikaferða-
lagi þeirra pilta um Evrópu.
Kjartan: „Við vitum eiginlega oft-
ast hvenær á að hætta. Það er svo oft
sem maður heldur áfram og lendir á
endanum í einhverri hringavitleysu.
Ef tilfinningin er flott, þá er hún
flott.“
Jónsi: „Margar hljómsveitir semja
eitthvað um 50 lög og velja síðan 10 á
plötuna. Við höfum aldrei unnið svo-
leiðis og það er einugis eitt lag sem
hefur verið hætt við að setja á plötu.
Við höfum alltaf unnið að einhverju
ákveðnu markmiði og svo klárað það.
Aldrei gert margar hljóðblandanir af
sama lagi eða eitthvað slíkt.“
Kjartan: „Hljómurinn skiptir alltaf
máli en hann er ekkert úrslitadæmi.
Ef það er persónuleiki í upptökunni
þá er það mikilvægara. Ef þú ert að
hlusta og kannt að meta það sem þú
heyrir, þá er þetta komið.“
Jónsi: „Það er t.d. mjög gott að
vinna með Ken Thomas. Hann er
bara persónuleikamaður. Engar
hljómburðarofsapælingar. Við gerum
mjög mikið grín að svoleiðis þegar við
erum að taka upp.“
Kjartan: „T.d. þegar Skotinn var
að vinna með Svölu Björgvins í Sýr-
landi, þá þurfti að færa hljóðblönd-
unarborðið um tvær tommur til þess
að hljómburðurinn yrði betri. Það er
alveg fáranlegt.“
Finnst ykkur þá íslenskar hljóm-
sveitir vera í of miklum svoleiðis pæl-
ingum?
„Ég held nú að íslenskar hljóm-
sveitir hafi nú ekkert voðalega mikið
efni á því að vera í svona hljómburð-
arpælingum. Þær þurfa alltaf að taka
upp á fullu til þess að nýta tímann.“
Hvað græðið þið mest á því að vera
með ykkar eigið hljóðver?
Jónsi: „Við erum með afbragðs að-
stöðu, erum í friði. Við getum farið frá
græjunum okkar tengdum og komið
aftur eins að þeim næsta dag. Spilað
inn allar hugmyndir. Einnig gefur
þetta okkur rými fyrir öll framtíðar
hliðarverkefni.“
Hvenær byrjið þið að vinna næstu
plötu?
Jónsi: „Við ætlum að reyna að
byrja að taka hana upp þegar við
komum heim úr tónleikaferðalaginu
um miðjan maí. Við erum búnir að
semja alveg fullt af lögum en ekkert
meira en það.“
Og hvernig verður hún?
Kjartan (í kaldhæðnislegum tón):
„Við ætlum að reyna að gera alveg
eins plötu og síðast, af því hún seldist
svo vel.“
Hér var grænmetissúpan og
spurningalistinn búinn. Ég þakkaði
kærlega fyrir mig, óskaði strákunum
góðs gengis á tónleikaförinni og hélt
svo út í kuldann af stað í „hina löngu“
för til höfuðborgarinnar.
Íslensk grænmetissúpa
Sigur Rós hefur byggt sér glæsilegt
hljóðver í Mosfellsbænum. Birgir Örn
Steinarsson kíkti í heimsókn og spjallaði
við þá Jónsa söngspíru og Kjartan
hljómborðsleikara.
Sigur Rós, uppi á þaki. Morgunblaðið/Árni Sæberg
Innlit og útlit. Það þurfti að taka þakið af húsinu til að koma þessu tæki inn.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Það er ekki tómt í lauginni því þar bíða hljóðfæri hljómsveitarmeðlima
uppstillt og tilbúin að eigendur þeirra stingi sér út í til þess að leika.
Heimsókn í nýtt hljóðver Sigur Rósar
biggi@mbl.is